فلسفه ملاصدرا
تحلیل انتقادی پاسخ‌های شیخ اشراق و ملاصدرا به اشکال کلّی بودن جزئی

مهدی لاجوردی؛ مرتضی حاجی حسینی

دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 193-201

چکیده
  از نظریة علم حصولی که معتقد است هنگام علم به اشیاء صورتی از آنها نزد ذهن حاضر می­شود، دو قسم تفسیر ارائه شده است که با عناوین نظریة شبح و عینیت ماهوی شناخته می­شوند. بر نظریة عینیت ماهوی، اشکالاتی وارد شده که ذیل مبحث اشکالات وجود ذهنی بحث شده‌اند. علی­رغم اینکه ملاصدرا معتقد است اشکالات وجود ذهنی صرفاً نظریة عینیت ماهوی را هدف ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
علم پیشین الهی از دیدگاه حکمت صدرایی و سینوی و تطبیق آن با آیات و روایات

عباس حاجیها؛ محمدرضا ضمیری؛ یدالله دادجو؛ محمد الهی

دوره 6، شماره 2 ، خرداد 1397، ، صفحه 47-61

چکیده
  این مقاله با روش تلفیقی (عقلی ‌‌ـ‌‌ نقلی) و با استفاده از منابع اسنادی و کتابخانه‌ای، بررسی تطبیقی علم پیشین الهی در حکمت صدرایی و ابن سینا و تطبیق آن با آیات و روایات را به کاوش نشسته و در صدد تبیین و تطبیق دیدگاه دو فیلسوف نامدار شیخ‌الرئیس ابن سینا و حکیم صدرالمتألهین دربارۀ علم پیشین الهی است. یافته‌ها حاکی از آن است که علم در ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
فروکاهش تقریرهای ملاصدرا از رابطة خودشناسی و خداشناسی

محمدکاظم فرقانی؛ امیر راشدی نیا

دوره 3، شماره 2 ، خرداد 1394، ، صفحه 101-116

چکیده
  ملاصدرا در آثار مختلف خود تقریرات مختلفی از رابطة شناخت خداوند و شناخت نفس ارائه کرده است. بنا بر احصای انجام‌شده تعداد این تقریرها به ده تقریر بالغ می‌شود که عبارت‌اند از: تقریر مثال و صورت، تقریر انسان کامل، تقریر لُبّ لُبّ قشر انسانی، تقریر عبودیت، تقریر تجرد نفس، تقریر لا مؤثر فی الوجود الاّ الله، تقریر عقل اول، تقریر سیر تکاملی ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
وجود ذهنی و حقیقت علم؛ تفسیری تجزیه گرا از دیدگاه ملاصدرا

محمد سعیدی مهر

دوره 3، شماره 1 ، آذر 1393، ، صفحه 109-123

چکیده
  بر اساس یک تفسیر حداکثری از نظریة وجود ذهنی می‌توان این نظریه را مشتمل بر سه رکن دانست: 1. در موارد علم حصولی امری (یا صورتی) در ذهنِ (نفس) عالِم وجود می‌یابد؛ 2. حقیقت علم حصولی چیزی جز همان صورت موجود به وجود ذهنی نیست؛ 3. صورت موجود در ذهن به گونه‌ای مطابق با معلوم خارجی است (واقع‌نمایی علم). در این مقاله تفسیری از دیدگاه ملاصدرا که ضمن ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
نظریة عدم امکان شناخت حقیقت اشیاء از دیدگاه ملاصدرا

مرتضی جعفریان؛ احد فرامرز قراملکی

دوره 2، شماره 2 ، خرداد 1393، ، صفحه 91-105

چکیده
  مسئلة این پژوهش، تحلیل دیدگاه ملاصدرا در نقد نظریة عدم امکان شناخت حقایق اشیاء و نیز بررسی انتقادی نظریة ملاصدرا در امکان شناخت حقایق امور است. ملاصدرا دو نظریة امتناع شناخت حقایق بسایط و امتناع شناخت حقایق همة اشیاء را نقد و تحلیل می‌کند. بنا بر نظر ملاصدرا، ماهیت را می‌شناسیم در عین آن‌که وجود را نمی‌شناسیم. این بدین معنی است که ...  بیشتر

ارزشیابی وجودی علم حصولی در پرتو نظریة ادراک از دور ملاصدرا

ابراهیم خانی؛ حسین هوشنگی

دوره 1، شماره 2 ، خرداد 1392، ، صفحه 53-62

چکیده
  در مکتب فلسفی صدرا، از سویی می­توان شواهدی یافت که بر برتری وجود ذهنی یک ماهیّت نسبت به وجود خارجی آن دلالت دارند؛ و از سوی دیگر نیز شواهدی یافت می­شود که برتری وجود خارجی یک ماهیت نسبت به وجود ذهنی آن را تأیید می­کنند. در این میان، شواهدی که بر برتری وجود ذهنی دلالت دارند، این مزیّت را دارند که می­توان بر اساس آن، مطابقت ذهن و ...  بیشتر