فلسفه ملاصدرا
نقد و بررسی برهان اختفای الهی مبتنی بر احکام ایجابی و سلبی وجود در حکمت متعالیه صدرا

بهروز اسدی

دوره 12، 1 (پاییز و زمستان 1402) ، بهمن 1402، ، صفحه 63-76

https://doi.org/10.30473/pms.2023.65702.1982

چکیده
  در برهان الحادی اختفای الهی اعتقاد بر این است که قصور عمدی خداوند در ارائه شواهد اطمینان­بخش سبب شده تا برخی جست­وجوگران صادقِ او در وضعیت ناباوری منطقی قرار گیرند. از نظر شلنبرگ این مسئله شاهدِ نقضی بر عشق مطلق خداوند بوده و در ادامه از نبود چنین صفتی، نبود آن ذات را نتیجه می­گیرد. از نظر او تجارب دینی اطمینان­بخش و ارائه شواهد ...  بیشتر

رویکرد «تعمیمی و اصلاحی» ملاصدرا در منطق تعریف

محمد حسین زاده

دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 17-32

https://doi.org/10.30473/pms.2022.63128.1941

چکیده
  منطقی که فیلسوفان پیش از ملاصدرا در قالب منطق مشاء و اشراق مطرح کرده­اند، منطقی است که با غفلت از حقیقت عینی وجود و بر پایۀ حضور مستقل و اصیل ماهیت در واقعیت خارجی بنا شده است. تغییر بنیان­ این منطق در فلسفۀ اصالت وجودی ملاصدرا مستلزم تغییر در نوع نگاه و رویکرد صدرا در بررسی مسائل منطق است. این پژوهش در یک نگاه مرتبۀ دوم به شیوۀ ملاصدرا ...  بیشتر

تحلیل نظریه شیئیت معدوم در حکمت سینوی و صداریی

محمدجعفر جامه بزرگی؛ محمد جعفر حیدری

دوره 8، شماره 1 ، آذر 1398، ، صفحه 29-41

https://doi.org/10.30473/pms.2020.32741.1500

چکیده
  یکی از مسائل فلسفۀ اسلامی که نتیجه برخی مباحثات و منازعات عقیدتی مشارب فکری در میان اندیشمندان کلام اسلامی بوده و دامنه آن مباحث هستی‌شناختی فیلسوفان را نیز درگیر خود نمود، مسألۀ «شیئیت معدوم» و اصولاً تمایز یا عدم تمایز میان موجود و شیء است. معتزله با انگیزۀ تصحیح علم ازلی الهی به ممکنات و برداشت نادرست از آموزه­های افلاطونی‌ـ‌ارسطویی، ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
ماهیت و معنای اعتباری بودن آن از نگاه صدرا

باقر حسین لو؛ حامد ناجی اصفهانی

دوره 6، شماره 2 ، خرداد 1397، ، صفحه 63-85

چکیده
  اندیشه‌های فلسفی صدرالمتألهین شیرازی به‌عنوان یکی از فیلسوفان صاحب مکتب در حوزه‌های هستی‌شناسی، در طول زمان فراز و نشیب‌های فراوانی داشته است؛ به‌طوری که بیش‌تر تفکرات و اندیشه‌های فلسفی‌اش به‌تدریج بر اثر تکامل، دستخوش تغییر گشته و او با گذر و کنار گذاشتن نظریه‌ها و دیدگاه‌های پیشین خود، تئوری‌ها و نظریه‌های نوینی را ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
بررسی و نقد مقالۀ «بررسی اصالت وجود صدرایی در تفکر سینوی»

مصطفی مؤمنی؛ محمد نجاتی

دوره 6، شماره 2 ، خرداد 1397، ، صفحه 133-146

چکیده
  مقالۀ «بررسی اصالت وجود صدرایی در تفکر سینوی» که در شمارۀ بهار و تابستان 95 مجلۀ حکمت صدرایی به چاپ رسیده است، اصالت وجود مطرح در حکمت متعالیه را در تفکر سینوی بررسی کرده است. هر چند نگارند­گان با رویکرد نویسنده موافق بوده و ابن سینا را اصالت وجودی دانسته، ولی مواضعی چند از مقالۀ مذکور را قابل تأمل می­دانند. نقد و بررسی آن مقاله ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
نحوة موجودیت ماهیت در فلسفة صدرالمتألهین

محمد حسین زاده

دوره 3، شماره 1 ، آذر 1393، ، صفحه 55-68

چکیده
  دیدگاه ملاصدرا دربارة اعتباری‌بودن ماهیت به گونه‌های متفاوت و بلکه متضاد تفسیر شده است. دیدگاه علامه طباطبایی و فیاضی در تبیین اعتباری‌بودن ماهیت از مهم‌ترین تفسیرهای نظریة صدرالمتألهین‌اند. علامه طباطبایی هر گونه موجودیت خارجی ماهیت را نفی کرده و آن را سراب ذهنی واقعیت معرفی کرده است. در حالی که، فیاضی در عین اعتباری‌بودن ماهیت ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
نظریة عدم امکان شناخت حقیقت اشیاء از دیدگاه ملاصدرا

مرتضی جعفریان؛ احد فرامرز قراملکی

دوره 2، شماره 2 ، خرداد 1393، ، صفحه 91-105

چکیده
  مسئلة این پژوهش، تحلیل دیدگاه ملاصدرا در نقد نظریة عدم امکان شناخت حقایق اشیاء و نیز بررسی انتقادی نظریة ملاصدرا در امکان شناخت حقایق امور است. ملاصدرا دو نظریة امتناع شناخت حقایق بسایط و امتناع شناخت حقایق همة اشیاء را نقد و تحلیل می‌کند. بنا بر نظر ملاصدرا، ماهیت را می‌شناسیم در عین آن‌که وجود را نمی‌شناسیم. این بدین معنی است که ...  بیشتر