ترابی, نفیسه, جوادی, محسن. (1394). چیستی وهم، نسبت آن با عقل و نقش آن در اخلاق و عرفان نزد ملاصدرا. دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی حکمت صدرایی, 3(2), 55-69.
نفیسه ترابی; محسن جوادی. "چیستی وهم، نسبت آن با عقل و نقش آن در اخلاق و عرفان نزد ملاصدرا". دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی حکمت صدرایی, 3, 2, 1394, 55-69.
ترابی, نفیسه, جوادی, محسن. (1394). 'چیستی وهم، نسبت آن با عقل و نقش آن در اخلاق و عرفان نزد ملاصدرا', دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی حکمت صدرایی, 3(2), pp. 55-69.
ترابی, نفیسه, جوادی, محسن. چیستی وهم، نسبت آن با عقل و نقش آن در اخلاق و عرفان نزد ملاصدرا. دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی حکمت صدرایی, 1394; 3(2): 55-69.
چیستی وهم، نسبت آن با عقل و نقش آن در اخلاق و عرفان نزد ملاصدرا
1دانش‌آموختة کارشناسی ارشد فلسفة اسلامی، دانشگاه قم
2استاد فلسفه، دانشگاه قم
تاریخ دریافت: 07 آذر 1393،
تاریخ بازنگری: 04 مرداد 1394،
تاریخ پذیرش: 22 دی 1393
چکیده
واهمه در میان قوای نفس قوه‌ای مهم است که علاوه بر جایگاه مهمی که در نفس‌شناسی دارد در سایر حوزه‌های پژوهشی مانند معرفت‌شناسی، اخلاق و عرفان نیز نقش‌آفرینی می‌کند. واهمه در نسبت با عقل دو جنبة مطیع و سرکش دارد. از یک سو در درک معانی جزئی به عقل خدمت می‌کند و از سوی دیگر، سبب خطای ذهن در امور کلی می‌شود. بنا بر نظر ملاصدرا، وهم قوه‌ای غیرمستقل و دارای مرتبه‌ای از تجرد و به‌منزلة عقل نازل است. قوة واهمه از این حیث که سبب به خطا افکندن ذهن می‌شود، بیش از جنبة دیگر آن مورد توجه فلاسفه است. به گونه‌ای که ملاصدرا آن را شیطان درون و راه نفوذ شیطان به نفس آدمی می‌داند. طبق دیدگاه او جنبة گمراه‌کنندة واهمه به مدد خواطر شیطانی، علاوه بر آن‌که منشأ بروز برخی رفتارهای انسان است، در مسیر سلوک نیز موانعی برای سالک راه حق ایجاد می‌کند. در این مقاله ضمن بررسی چیستی وهم و نسبت آن با عقل نزد ملاصدرا، نقش آن را در اخلاق و عرفان بررسی می‌کنیم.
Mulla Sadra on the Nature of Estimation, Its Relationship with Reason and
Its Role in Ethics and Mysticism
نویسندگان [English]
Nafiseh Torabi1؛ Mohsen Javadi2
چکیده [English]
Estimation is an important faculty in the faculties of the soul. It has an important role in psychology and other research areas including epistemology, ethics and mysticism. Estimation causes errors of mind in understanding the universal notions and helps reason to understand the particular notions. According to Mulla Sadra, estimation is an immaterial faculty which is not independent. Mulla Sadra believes that estimation is the reason which descends to a lower level. The role of estimation in errors of mind is more significant for philosophers than other thinkers. Thus, Mulla Sadra held it to be the source of faults of the mind and gateway of Satan to deceive human. From his point of view, estimation, in tandem with satanic temptations, is the source of some human behaviors. In addition, it causes obstacles in mystical seeking. In this paper, we shall analyze Mulla Sadra’s account of the nature of estimation and its relationship with reason. Then we will attempt to analyze the Estimation's role in ethics and mysticism.
کلیدواژه‌ها [English]
Estimation, reason, Satan, Mulla sadra
اصل مقاله
برای مشاهده اصل مقاله به صورت کامل، بر روی لینک "اصل مقاله" در بالای صفحه کلیک کنید
ابتدای صفحه