%0 Journal Article %T ذی شعور بودن جمادات در حکمت متعالیه %J دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی %I دانشگاه پیام نور %Z 2322-1992 %A برنا, علی محمد %A اسا, حسین %D 2018 %\ 11/22/2018 %V 7 %N 1 %P 11-26 %! ذی شعور بودن جمادات در حکمت متعالیه %K علم %K ادراک %K اصالت وجود %K مساوقت وجود و علم %K تشکیک وجود %K علم بسیط %K علم مرکب %R 10.30473/pms.2018.4986 %X یکی از مسائلی که در میان فلاسفه و عرفا مطرح می‌شود، علم و شعور موجودات مادی است. همۀ فیلسوفان معتقدند انسان موجودی مدرِک است، اما در اینکه مادیات نیز از چنین ادراکی برخوردار باشند، اتفاق نظر وجود ندارد. برخی از فلاسفه معتقدند اجسام به‌خاطر مادی بودنشان، از یکدیگر غایبند و این غیبت به‌معنای نداشتن علم و ادراک به خود و به دیگران است. اما برخی دیگر،‌ همچون ملاصدرا، معتقدند همۀ موجودات صاحب شعورند. عمده دلیل این گروه این است که چون علم و وجود مساوق یکدیگرند، پس هر موجودی از آن جهت که موجود است، عالم و شاعر است. در این نوشتار تلاش شده تفاوت فلسفۀ ملاصدرا با فیلسوفان پیش از او در این‌باره روشن شود. مهم‌ترین تفاوت این است که در اندیشۀ ملاصدرا وجود اصیل است و اصالت وجود هر گونه تفاوت ماهوی بین موجودات را رد می‌کند. او برخلاف فیلسوفان پیشین، موجودات را به بسیط و مرکب، مادی و مجرد، زنده و غیر زنده، مجرد و مادی، حضوری و حصولی، بسیط و مرکب و... تقسیم نمی­کند، لذا تفاوت ماهوی بین موجودات وجود ندارد، بلکه آنچه ترسیم‌کنندۀ اختلاف بین موجودات است، اختلاف تشکیکی آنها در وجود است. نتیجه اینکه، وجود و صفات وجودی مساوقند و وجودات مادی نیز به‌واسطۀ برخورداری از وجود، مرتبه‌ای از علم را در خود دارند. %U https://pms.journals.pnu.ac.ir/article_4986_c4fbcfdec44a706fbee7608a31ae9f4e.pdf