TY - JOUR ID - 1510 TI - جایگاه هستی شناختی فیض منبسط در حکمت متعالیه JO - دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی JA - PMS LA - fa SN - 2322-1992 AU - حسینی شاهرودی, سید مرتضی AU - استثنایی, فاطمه AD - دانشگاه فردوسی مشهد Y1 - 2014 PY - 2014 VL - 3 IS - 1 SP - 69 EP - 83 KW - وجود لابشرط مقسمی KW - لابشرط قسمی KW - بشرط‌لا KW - وحدت شخصی وجود KW - فیض منبسط KW - سریان وجود DO - N2 - در نظر نهایی حکمت متعالیه ذات خدای متعال حقیقت لابشرط مقسمی و وجود و موجود منحصر در همان مصداق است. در این نگاه، علیت به معنای تجلی و تطور یک حقیقت در ذات خویش است و ثمره آن، ظهور تفصیلی کمالات بی‌نهایت مبدأ است و کثرات جز جلوات و شئونات ذات حق نیستند. ملاصدرا برای ربط میان کثرت و وحدت، بحث فیض منبسط را مطرح می‌کند. از نظر وی ظهور کثرت از وحدت به گونه ظهور یک وجه واحد از حق تعالی است که وحدتش عین کثرت و کثرتش عین وحدت است و کثرات تشکیکی در واقع مراتب و تعینات آن فیض واحدند که با ویژگی‌هایی چون اطلاق، وحدت، بساطت و سریان موید تحقق کثرات است. جایگاه این فیض در حکمت متعالیه، هماهنگ با دیدگاه عرفای متقدم در باب فیض منبسط است. به عقیدة وی تمام مراتبی که به عنوان تجلی حق مطرح است، اعم از تعین اول (احدیت) و ثانی، در حیطه فراگیری نفس رحمانی قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر، فیض منبسط ظهور واحدی است به صورت مندمج در تعین اول تحقق دارد و پس از آن، این ظهور مندمج مراتب دیگر نظام هستی تا عالم ماده را به اقتضائات هر مرحله شکل می‌دهد و در هر مرحله به حسب همان مرتبه ظهور می‌یابد. UR - https://pms.journals.pnu.ac.ir/article_1510.html L1 - https://pms.journals.pnu.ac.ir/article_1510_72b1bcf540441f45ad0da6335d363941.pdf ER -