TY - JOUR ID - 3911 TI - بررسی نقد سیدعبدالأعلی سبزواری بر مبانی توحید در حکمت متعالیه JO - دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی JA - PMS LA - fa SN - 2322-1992 AU - مومنی, مصطفی AU - افچنگی, مهدی AD - دانشگاه علوم پزشکی نیشابور AD - استادیار گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی گرگان Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 5 IS - 2 SP - 11 EP - 23 KW - توحید KW - وحدت وجود KW - ملاصدرا KW - سنخیت KW - تباین KW - معنوی KW - سید عبدالأعلی سبزواری DO - N2 - فلسفه اسلامی، با صدر المتألهین شیرازی (ره) در نتیجه قول به اشتراک معنوی وجود، تشکیک و اصالت آن و تحت تأثیر اندیشه عرفا، با تفسیری از توحید آشنا شد که از آن به بعد نظر غالب حکما در این بحث گردید. این نظریه همان وحدت وجود است که صدرالمتألهین، با تبیین آن بر اساس مبانی فلسفه خویش، آن ‌را به عنوان ناب-ترین نظریه توحید به فلسفه اسلامی عرضه کرد. وحدت وجود آن قدر در فلسفه و اندیشه فلاسفه نفوذ پیدا کرد که از آن به توحید اخصّ الخواصی تعبیر گردیده، در حالی‌که توحید مورد اعتقاد فلاسفة سابق، به توحید عوام تعبیر شده است. اما سیدعبدالأعلی سبزواری(ره) با ابتنای به قرآن و سنت و پیرو نفی سنخیّت بین واجب و ممکن، اشتراک لفظی و اصالت ماهیت، بیانی کاملاً متفاوت از توحید صدرایی ارائه می دهد. وی کامل‌ترین و بهترین بیان توحید را در قرآن و سنت می‌داند؛ توحیدی که نه تنها وحدت وجود نیست بلکه مخالف و مقابل وحدت وجود است. بر مبنای ایشان وحدت وجود نه تنها توحید حقیقی نیست بلکه «لاتوحید» است. اگر چه سخن از توحید حقیقی مجالی فراخ‌تر می‌طلبد، اما مقاله حاضر سعی دارد با تبیین مبانی هر یک از این دو نظریه توجه مخاطب را به این نکته جلب کند که کدام یک از دو نظریه فوق، شایسته مقام جلال و جمال الهی است. UR - https://pms.journals.pnu.ac.ir/article_3911.html L1 - https://pms.journals.pnu.ac.ir/article_3911_aef14758b7e3f90a664705bd01748d89.pdf ER -