TY - JOUR ID - 5950 TI - تطبیق نظریه «اختلاف حقایق وجودی» در حکمت مشاء با نظریه «اتحاد حقیقت وجود و اختلاف مراتب آن» در حکمت متعالیه JO - دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی JA - PMS LA - fa SN - 2322-1992 AU - فارسی نژاد, علیرضا AU - ارجمند, امید AD - استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران (نویسنده مسئول) AD - دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 8 IS - 1 SP - 107 EP - 119 KW - حکمت مشاء KW - تمایز به تمام ذات KW - تمایز به جزء ذات KW - تمایز به عوارض ذات KW - اختلاف حقایق وجودی KW - حکمت متعالیه KW - تشکیک خاصی وجود DO - 10.30473/pms.2019.46278.1699 N2 - ملاصدرا در برخی آثار خود مدعی است که میان قول به اتحاد حقیقت وجود و اختلاف مراتب آن در حکمت متعالیه با قول به اختلاف حقایق وجودی در حکمت مشاء، تخالفی نیست. نوشتار حاضر با هدف بررسی و تبیین این ادعا، به روش تحلیلی‌ـ‌انتقادی به تحقیق پرداخته است. مشائیان سه قسم تمایز را برشمرده‌اند؛ تمایز به تمام ذات، تمایز به جزء ذات و تمایز به عوارض ذات، که اختلاف حقایق وجوی را نمی‌توان در هیچ کدام از این سه دسته قرار داد. از این­رو برای تبیین اختلاف حقایق وجودی به سراغ نوع چهارم تمایز، یعنی تمایز تشکیکی می‌رویم. ابن‌سینا تشکیک در ماهیت را ابطال کرده و به‌صورت صریح به تشکیک در وجود نپرداخته است. اما تصریحات وی به مباحثی همچون  شدت‌ و ضعف وجود و رابطه علی‌ و معلولی وجودات، مؤید این مطلب است که برای تبیین اختلاف حقایق وجودی، می‌توان تشکیک خاصی وجود را به ابن­سینا نسبت داد. پس می‌توان گفت ادعای ملاصدرا مبنی بر عدم تخالف میان نظریه اختلاف حقایق وجودی مشائیان و رأی خودش، یعنی اتحاد حقیقت وجود و اختلاف مراتب آن (تشکیک خاصی وجود)، ادعای درستی است و بلکه می‌توان ادعا کرد که میان این دو نظریه عینیت برقرار است.  UR - https://pms.journals.pnu.ac.ir/article_5950.html L1 - https://pms.journals.pnu.ac.ir/article_5950_5de9239ef306722f33389492270fb111.pdf ER -