نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری و استاد مدعو مدرسه عالی شهید مطهری تهران

2 دانشگاه باقرالعلوم قم

3 دانشیار مؤسسه امام خمینی قم

چکیده

فرگه با تشبیه گزاره‌های وجودی به گزاره‌های عددی به این نتیجه می‌رسد که وجود محمولی درجة دوم و صرفاً قابل حمل بر مفاهیم است، نه اشیاء. استدلال وی، با ابتنای بر ثبوت شیء لشیء بودن گزاره‌های وجودی، این است که اگر وجود بر اشخاص به‌منزلة یک محمول و ویژگی درجة اول حمل شود، گزاره‌های وجودی موجبه، همان‌گو و سالبة آن‌ها خودشکن خواهد شد. بر این اساس، وی گزاره‌هایی همچون «سقراط وجود دارد» را درست ـ ساخت نمی‌داند و در تلاش برای ارائة شکل صحیح آن، به صورت نمادین، وجود را به جایگاه سور منتقل می‌کند. با معیار قرار دادن دیدگاه ملاصدرا روشن می‌شود که برخلاف گمان فرگه، اولاً اصل در گزاره‌های وجودی، شخصیه بودن است و ثانیاً مفاد گزاره‌های وجودی، ثبوت الشیء است نه ثبوت شیء لشیء و ثالثاً، اینکه از پیش‌فرض‌های قول به این‌همان بودن این گزاره‌ها اصالت وجود است که فرگه منکر آن است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Examination of Frege’s View on The Predicative Existence in The Light of Transcendental Wisdom

نویسندگان [English]

  • majid ahsan 1
  • Masod Sadeqi 2
  • Askari solymani amiry 3

چکیده [English]

By assimilation of existential propositions to numerical propositions, Frege concludes that the existence is a second rate predicate and thus only could be beard on the concepts and not on the objects. His argument which is based on the approval of “object for object” of existential propositions, says that if the existence on subjects could be beard as a predicate and as a first rate qualification, their causative, repeater and obstructive existential propositions would be self-destructive. Based on this logic, he considers propositions like “Socrates exists” as ill-suited and in order to propose its proper explanation, he symbolically moves the existence into a quantifier position. Considering Mulla Sadra’s approach as criterion, it would be clear that unlike Frege’s assumption, firstly, in existential propositions, the principle is the subjectivity and secondly the content of existential propositions reflects the approval of object and not the approval of object for object and thirdly, one of the preconditions of being identical quote of these propositions, is the originality of the existence, of which Frege is a denier.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Existential propositions
  • Existence predicate
  • approval of object
  • approval of object for object
  • Frege
  • Mulla Sadra
آشتیانی، سید جلال‌الدین (1379). شرح بر زاد المسافر ملاصدرا. تهران: انجمن حکمت و فلسفة ایران.
ابن‌ترکه، صائن‌الدین علی بن محمد (1378). شرح فصوص الحکم. قم: بیدار.
ابن‌عربی، محیی‌الدین (بی‌تا). الفتوحات المکیه. بیروت: دارالصادر. چاپ اول. 4 جلدی.
ـــــــــ (1385). فصوص الحکم. تصحیح جلیل مسگرنژاد. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ـــــــــ (2007م). کتاب التراجم (رسائل ابن‌عربی). بیروت: دارالکتب العلمیه.
پترسون، مایکل و دیگران (1388). عقل و اعتقاد دینی (درآمدی بر فلسفة دین). ترجمة احمد نراقی و ابراهیم سلطانی. تهران: انتشارات طرح نو.
تفتازانی، مسعود بن عمر (1409). شرح المقاصد. تحقیق عبدالرحمان عمیره. بیروت: عالم الکتب.
جرجانی، سید شریف علی بن محمد (1412). شرح المواقف. شریف رضی. قم: چاپ تصویری از چاپ مصر 1325 قمری.
جندی، مؤید‌الدین (بی‌تا). شرح فصوص الحکم. بی‌جا: بی‌نا.
خوارزمی، تاج‌الدین حسین بن حسن (1368). شرح فصوص الحکم. تهران: انتشارات مولی.
صدرالمتألهین (بی‌تا). ایقاظ ‌النائمین. تصحیح محسن مؤیدی. تهران: انجمن حکمت و فلسفة ایران.
ـــــــــ (1354). المبدأ و المعاد. تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی. تهران: انجمن حکمت و فلسفة ایران.
ـــــــــ (1360الف). اسرار الآیات. تصحیح محمد خواجوی. تهران: انجمن حکمت و فلسفة ایران.
 ـــــــــ (1360ب). الشواهد الربوبیة. تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ـــــــــ (1363). مفاتیح الغیب. تصحیح محمد خواجوی. تهران: مؤسسة تحقیقات فرهنگی.
ـــــــــ (1366). تفسیر قرآن کریم. ج 1-7. قم: انتشارات بیدار.
ـــــــــ (1367). شرح اصول کافی. ج 2. ترجمة محمد خواجوی. تهران: مؤسسة تحقیقات فرهنگی.
ـــــــــ (1375). مجموعة رسائل فلسفی. تصحیح حامد ناجی اصفهانی. تهران: حکمت.
ـــــــــ (1385الف). شرح اصول کافی. تصحیح محمود فاضل یزدی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ـــــــــ (1385ب). الشواهد الربوبیة. ترجمة جواد مصلح. تهران: سروش.
ـــــــــ (1389). تفسیر قرآن. تصحیح محسن بیدارفر. تهران: بنیاد حکمت صدرا.
ـــــــــ (1981م). الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة. ج 1-9. الطبعة الثالثة. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1404). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد. تحقیق حسن حسن‌زاده آملی. قم: جامعة مدرسین.
قیصری، محمد بن داوود (1375). شرح فصوص الحکم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
کاشانی، عبدالرزاق (1370). شرح فصوص الحکم. قم: بیدار.
مطهری، مرتضی (1366). شرح مبسوط منظومه. تهران: حکمت.
نیک‌زاد، عباس (1384). «جستاری در باب خلود در عذاب». فصلنامة رواق اندیشه. ش 41. اردیبهشت.