نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسنده
دانشگاه پیام نور یزد
چکیده
برای اثبات وجود خداوند، براهین مختلفی ارائه شده است. یکی از مشهورترین این براهین، برهان وجوب و امکان است که نخستین‌بار توسط ابن‌سینا تقریر شده است. بعد از او، متفکران اسلامی و غربی تقریرهای متفاوتی از این برهان به‌دست داده‌اند. در جهان اسلام، بعضی متفکران، از جمله غزالی، ابن‌رشد و ملاصدرا و در جهان غرب، کسانی مثل سوی هیوم و راسل از این برهان انتقاد کرده‌اند. ملاصدرا به‌طور مستقیم و غیر مستقیم، چندین نقد بر تقریر ابن‌سینا از برهان امکان و وجوب وارد کرده است، از جمله: نادرستی ویژگی برهان، استفاده از دور و تسلسل در آن، استفاده از وجود اعتباری به‌جای وجود حقیقی و بروز مغالطة ترکیب. بررسی این نقدها حکایت از عدم کارایی آنها دارد. این نوشتار، به‌شیوة تحلیلی‌ـ‌نقدی، درصدد تبیین درستی یا نادرستی نقدهای ملاصدرا بر برهان وجوب و امکان است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Molla Sadra’s critiques on the Ibn Sinas’ account of proof from contingency and necessity
نویسنده [English]
- Aflatun Sadeghi
چکیده [English]
One of the well-known arguments for the existence of God is “proof from contingency and necessity”. It was Avicenna who first, in his works, formulated this argument. This argument has been criticized by Gazzali, Averroes and Molla Sadra, in the world of Islam and by Hume, Kant, Russell and others in the west.
Mulla Sadra has criticized Ibn Sinas’account of proof from contingency and necessity directly and indirectly. These critiques that has come into his works are the incorrectness of quality of this argument, the use of vicious circle and infinite regress, the use of non-concrete being instead of real being, and the fallacy of composition. Considering these critiques shows validity or inefficiency of them.This article seeks to make clear the correctness or incorrectness of these critiques in a descriptive, analytic and critical way.
کلیدواژه‌ها [English]
- the argument from contingency and necessity
- argument
- critique
- God
- Mulla Sadra
- Ibn Sina
)