نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• فاطمه علیپور

عضو هیئت علمی

چکیده

علم خداوند به عالم، عین ذات اوست و همانگونه که ذات الهی ثابت و لایتغیّر است، علم او نیز ثابت و لایتغیّر است، از سویی همواره شاهد تغییر مداوم در جهان متکثر مادی هستیم. مسأله این است که چگونه تغییر در امور جزئی و متکثر عالم موجب تغییر در صفت علم الهی و در نتیجه تغییر در ذات یگانه و ثابت خداوند نمی گردد؟ فلاسفه اسلامی علم خداوند را به گونه ای تبیین نموده اند که در رابطه علمی ذات ثابت و یگانه خداوند با موجودات متغیّر هیچگونه تغییر و تکثری در ذات الهی لازم نیاید. لذا فیلسوفان علم خداوند را علم تفصیلی بعد از ذات یعنی زاید بر ذات دانستند، ابن سینا این نحو علم ثابت به معلومات مادی متغیّر را علم به جزئی متغیّر به نحو کلی نامید. غزالی با رد نظر فلاسفه آنان را تکفیر کرد. اشکال غزالی به فلاسفه این بود که در اینصورت اگر چه خداوند به همه امور جزئی عالم است، اما علم او بدانها تنها به نحو کلی خواهد بود و علم خداوند محدود به کلیات و مفاهیم عام می شود.
ملاصدرا علم اجمالی در عین کشف تفصیلی خداوند را اثبات و به اشکال غزالی پاسخ داد. براساس قاعده بسیط الحقیقه علم خداوند به موجودات متغیّر و متکثر ، حضور اشیاء نزد حق است. خداوند در مرتبه ذات علم به اشیاء دارد، بدون آنکه کثرتی در مرتبه ذات باشد و معلومات با همه کثرات و تفصیلات به وجود واحد بسیط موجودند و از حیثی که کثرت در آن نیست آشکار و منکشف هستند.

کلیدواژه‌ها

• علم
• وحدت
• کثرت
• ثابت
• متغیّر

موضوعات

• فلسفه ملاصدرا

عنوان مقاله [English]

The relationship between the changing world of the universe and the constant knowledge of God Transcendental Wisdom

نویسنده [English]

• fatemeh alipour

master

چکیده [English]

Allah's knowledge of the universe is the same entity, and as divine essence is constant and unlimited, his knowledge is also constant and non-existent, on the other hand, we always see a constant change in a vast material world. The question is, how does the change in the partial and diverse affairs of the universe not change the trait of divine knowledge, and therefore does not change in the unity of God? The Islamic philosophers have explained the science of God in such a way that in the scientific relation of the constant and unique nature of God with the changing beings, no change in the divine nature is required. Therefore, philosophers considered the science of God to be a detailed science after nature, an exaggeration of essence. Ibn Sina referred to this syntactic science of material knowledge of variable as a partial knowledge of a variable.
Al-Ghazâlî excused them from the views of the philosophers. Ghazali's forms to philosophers were that, although God would be in all aspects of the universe, but his knowledge of them would only be general and God's knowledge would be limited to general concepts and concepts.
Mulla Sadra proved a glimpse at the same time as the detailed discovery of God and responded to al-Ghazali's forms. According to the basic rule of the divine knowledge of the divine beings, the presence of objects is in the right. God is in the degree of the nature of science to things, without plurality in its very nature, and information with all its richness and exuberance exists to the existence of a single universe and is manifested in the absence of plurality in it.

کلیدواژه‌ها [English]

• science
• unity
• plurality
• constant
• variable