نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حکمت متعالیه

2 استادیار/ دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مساله معاد جسمانی که یکی از مسائل مهم در حوزه فلسفه و کلام اسلامی است، ذهن بسیاری از اندیشمندان اسلامی را معطوف به خود کرده است. ملاصدرا از جمله اندیشمندانی است که در آثار مختلف فلسفی، براساس اصول یازده‌گانه‌ای از حکمت متعالیه به تبیین مساله معاد جسمانی پرداخته است. از جملۀ این اصول، تشکیک در مراتب وجود است که نقش مهمی در تبیین معاد جسمانی و پرسش‌های مرتبط با آن دارد. از سوی دیگر، نظر نهایی صدرالمتالهین در گذر از تشکیک در مراتب وجود به تشکیک در مظاهر تفسیر بسیاری از موضوعات فلسفی از جمله مساله معاد جسمانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این مقاله تلاش شده است تا با رویکردی اجتهادی، خوانش جدیدی از مساله معاد جسمانی بر اساس وحدت شخصی وجود و تشکیک در مظاهر آن مطرح شود. دستاورد این پژوهش نشان می‌دهد که معاد مبتنی بر وحدت شخصی وجود، عبارت است از رفع کثرات وهمی در مرتبۀ ادراکی انسان.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Reflection of the Physical resurrection in the light of the personal unity of existence in Sadrian wisdom

نویسندگان [English]

  • hojjat asadi 1
  • vahideh fakhar 2

2 professor

چکیده [English]

Corporeal resurrection that is one of the important issue in Islamic philosophy and theology has attracted attention of many Islamic scholars. Sadr al-muta'allihin is one of the thinkers who has explained the corporeal resurrection based on eleven principles of transcendental philosophy in the several of his philosophical works. One of these principles is the gradation in level of existence that has an important role in explaining the corporeal resurrection and the questions concerned with it. On the other hand Sadra's shifting viewpoint from gradation in level of existence to manifestation gradation affects the interpretation of many philosophical issues including corporeal resurrection. In this article have been tried to give a new explanation from corporeal resurrection based on the individual unity of existence and gradation in its manifestations. The result of this research shows that the resurrection based on individual unity of existence is negation of visionary multiplicities and returning the diversity to unity in human's perception

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corporeal resurrection
  • Reality
  • gradation in level of existence
  • gradation in manifestation of existence
  • Sadr al-muta'allihin
 آشتیانی، سید جلالالدین ( .)1359شرح بر زاد المسافر. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
ابنترکه اصفهانی، صائنالدین ( .)1381
تمهید القواعد. مقدمه، تصحیح و تعلیق سیدجلالالدین آشتیانی. قم: بوستان کتاب.
ابنسینا، حسین بن عبدالله ( .)1364
النجاة. تهران: دانشگاه تهران.
ـــــــ. ( .)1376
الهیات من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسن زاده آملی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
اسعدی، حجت ( .)1395
بررسی مبانی و لوازم عدم تناهی واجبتعالی. پایان نامه کارشناسی ارشد. مشهد: دانشگاه فردوسی.
جوادی آملی، عبدالله ( .)1393
رحیق مختوم. قم: اسراء
.ـــــــ. (1414ق.) علی بن موسی ال ّرضا و الفلسفة الإلهیة. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.
حسینی طهرانی، سید محمدحسین ( .)1384
مهر تابان. تهران: علامه طباطبایی.
سهروردی، شهابالدین (1396ق.)
مجموعه مصنفات. تحقیق هانری کربن. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
سبزواری، ملاهادی ( .)1391
شرح المنظومه. قم: بیدار.
شریعتی، سلمان؛ عابدی، احمد. (« .)1393کاربرد اصل تشکیک در معاد جسمانی از دیدگاه ملاصدرا».اندیشه نوین دینی. س ،11ش .37صص154ـ.137
طباطبایی، سیدمحمدحسین ( .)1384
نهایة الحکمة. تصحیح و تعلیق عباسعلی زارعی. ج .1قم: اسلامی.
 ـــــــ. ( .)1391اصول فلسفه و روش رئالیسم. مقدمه و پاورقی مرتضی مطهری. تهران: صدرا.
فاضل تونی، محمدحسین ( .)1386تعلیقه بر فصوص. تهران: مولی.
قیصری، محمدبن داود ( .)1382شرح فصوص الحکم. تحقیق حسن حسنزاده آملی. قم: بوستان کتاب.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم ( .)1354المبدأ و المعاد. تصحیح سید جلالالدین آشتیانی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
ـــــــ. (1361الف.) الشواهد الربوبیة فی مناهجالسلوکیة. تصحیح و تعلیق سید جلالالدین آشتیانی. مشهد: مرکز نشر دانشگاهی.
ـــــــ. (1361ب). اسرار الآیات. مقدمه و تحقیق محمدخواجوی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
ـــــــ. ( .)1361العرشیة. تصحیح غلامحسین آهنی. تهران: مولی.
ـــــــ. (1363الف.) مفاتیح الغیب. تصحیح محمد خواجوی. تهران: مؤسسه تحقیقات و مطالعات فرهنگی.
ـــــــ. (1363ب). المشاعر. تهران: طهوری.
ـــــــ. ( .)1366تفسیر القرآن الکریم. قم: بیدار.
ـــــــ. (1422ق). شرح الهدایة الأثیریة. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
ـــــــ. (1981م.) الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة العقلیة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.