علمی- پژوهشی
تأثیر مبانی وجودشناختی بر نفس¬شناسی ملاصدرا

جواد استادمحمّدی

دوره 2، شماره 1 ، آذر 1392، صفحه 7-18

چکیده
  نفس‌شناسی ملاصدرا تحت تأثیر مبانی وجود‌شناختی اوست. در وجود‌شناسی ملاصدرا، اصول مهمی چون اصالت وجود، بساطت وجود، وحدت وجود، اشتداد وجود، صورت به عنوان ملاک شیئیت یک شیء، تساوق وجود و وحدت، و نیز تساوق وجود و صفات کمالی دیده می‌شود. توجّه به این مبانی سبب گردید که ملاصدرا نظریّات بدیعی را در نفس‌شناسی ارائه کند؛ از جمله ...  بیشتر

علمی- پژوهشی
بازسازی سیرِ سه مرحله ای مبحث علیّت در حکمت متعالیه

سیدحسن سعادت مصطفوی؛ سیدمیثم بهشتی نژاد؛ بیوک علی زاده

دوره 2، شماره 1 ، آذر 1392، صفحه 19-30

چکیده
  روش فلسفه نگاری ملاصدرا به گونه­ای است که در هر مسئلة فلسفی، از سه منظر و متناسب با سه مرحله، نظریات خود را مطرح کرده است. تطبیقِ این الگو از روشِ صدرا با آنچه وی در باب علیّت ارائه کرده، در این مقاله مطمح نظر است. حاصل آن­که از نظر صدرا، متناسب با مرحلة اوّل و با نگاه ماهوی، در خلال ارتباط علّی بین علّت و معلول، دو موجود فی­نفسه ...  بیشتر

علمی- پژوهشی
تبلور انسان شناسی صدرایی در نهضت امام خمینی(ره)

رضا رسولی شربیانی؛ محمّدصادق جمشیدی راد؛ حسن خودروان

دوره 2، شماره 1 ، آذر 1392، صفحه 31-42

چکیده
  انسان­شناسی ملاصدرا، در پرتو تفکّر فلسفی او، مبنای یک نظام تربیتی و اخلاقی در جهان اسلام است. او، با تکیّه بر اصالت وجود، تشکیک وجود، حرکت جوهری و تبیین نظام استکمالی جهان، توانسته است تکامل پذیری و تربیت پذیری انسان از مرتبة مادّی تا مقام خلافت الهی را ترسیم نماید. امام خمینی نیز به عنوان یکی از پیروان حکمت متعالیه، با تفکّر برگرفته ...  بیشتر

علمی- پژوهشی
دیدگاه سهروردی و ملاصدرا دربارة علیّت مثل و عالم خیال منفصل

محمّد ذبیحی؛ محمود صیدی

دوره 2، شماره 1 ، آذر 1392، صفحه 43-56

چکیده
  شیخ اشراق و صدرالمتألهین، از یک سو به عالم مثال منفصل قائل بوده؛ و از سوی دیگر، به اثبات نظریة مثل افلاطونی و ارباب انواع پرداخته، و آن­ها را علّت عالم ماده و افراد مادی هر نوع دانسته­اند. پژوهش حاضر ضمن بررسی و نقد براهین شیخ اشراق و ملاصدرا در باب اثبات علّیت ارباب انواع نسبت به افراد مادی، از طریق سنخیّت علّت و معلول؛ نظریة ملاصدرا ...  بیشتر

علمی- پژوهشی
آسیب شناسی کاربردهای قرآنی ملاصدرا؛ با محوریّت مبحث نفس کتاب الشواهد الربوبیه

معصومه رستم خانی؛ سحر کاوندی

دوره 2، شماره 1 ، آذر 1392، صفحه 57-70

چکیده
  ملاصدرا، در مبحث نفسِ کتاب الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیّة، مانند بسیاری دیگر از آثار خود، به کرّات از آیات قرآن بهره برده است. در مقالة حاضر، این کاربردها مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، کاربست آیات در این مبحث، در چهار بخش دسته­بندی شده و سپس درستی یا نادرستی کاربرد این آیات در آن مواضع، مورد ارزیابی و مداقّه ...  بیشتر

علمی- پژوهشی
ذهن و تأثیرات بی واسطة آن از نظر ملاصدرا

فهیمه شریعتی؛ سیدمرتضی حسینی شاهرودی

دوره 2، شماره 1 ، آذر 1392، صفحه 71-84

چکیده
  «ذهن» کلمه‎ای است که در آثار ملاصدرا تعریف شده و کاربرد زیادی نیز داشته است. از بررسی و مطالعة آثار صدرالمتألهین و تحلیل کاربردهای گوناگون این واژه؛ و نیز با توجّه به تعریف مستقیم آن، ربط و نسبت ذهن با مغز، نفس و قوای ادراکی به دست می­آید. ذهن، حیث استعدادی دارد و قابل شدّت و ضعف است؛ و تأثیرات مستقیم و بی­واسطه­ای بر خلق ...  بیشتر

علمی- پژوهشی
بررسی امکان نوصدرایی بودن اندیشة ملّا هادی سبزواری

حسن عباسی حسین آبادی

دوره 2، شماره 1 ، آذر 1392، صفحه 85-98

چکیده
  در گفتمان فلسفی نوصدرایی، در سه زمینة صوری، روشی، و محتوایی، دگرگونی روی داده است. در فلسفۀ ملا هادی سبزواری نیز در این زمینه‌ها دگرگونی و تجدّدی روی داده که بر این اساس، او را آغازگر جنبش فلسفی نوصدرایی معرفی می‌کنیم. سیر اندیشة او در مسیر حکمت صدرایی بوده و در مواردی با ملاصدرا اختلاف نظر داشته؛ اما ابداعاتی نیز در اندیشۀ او ...  بیشتر

علمی- پژوهشی
تحلیل مبانی ملاصدرا در تفسیر وی از قصة آدم(ع)

محمّدحسین مهدوی نژاد؛ محمّدرضا خدایی

دوره 2، شماره 1 ، آذر 1392، صفحه 99-116

چکیده
  تفسیری که ملاصدرا از داستان آدم(ع) در قرآن کریم عرضه کرده، بر پیش‌فرض‌ها و مبانی فلسفی و معرفتی خاصّی مبتنی است. بررسی زبان قرآن و مبانی فلسفی و معرفتی ملاصدرا در تفسیر، با محوریّت تفسیر قصّة آدم، از اهداف این مقاله است. از دیدگاه ملاصدرا، زبان قرآن در قصّة آدم، زبان معرفت‌بخش؛ و قصّه، مشتمل بر ویژگی‌های به ظاهر متضاد است. تفسیر ...  بیشتر