تأثیر عوامل غیرمعرفتی بر معرفت از نگاه پلانتینگا و ملاصدرا

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار فلسفه دین، دانشگاه پیام‌ نور، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری فلسفه دین دانشگاه پیام ‌نور، تهران، ایران.

چکیده

پلانتینگا از فیلسوفان فضیلت‌گرا و در معرفت‌شناسی دارای رویکرد وثاقت‌گرایی و برون‌گرایی است. در اعتمادگرایی مبتنی بر فضیلت به ویژگی‌های فضیلتی و رذیلتی فاعل شناسا اعم از ویژگی‌ها و استعداد قوای معرفتی برای مودی به صدق بودن باور تاکید شده است. پلانتینگا در معرفت‌شناسی عام نظریه ضمانت را در مکانیزم کارکرد صحیح قوا تقریر کرد و برای ضمانت چهار شرط قرار داد که عبارت است از: صحت قوای معرفتی، صحت کار و محیط مناسب، هدف و برنامه. او در معرفت‌شناسی دینی انسان‌ها را دارای حس الوهی می‌داند که در شرایط مناسب، حس خداشناسی فعلیت‌یافته باورهای دینی صادق تولید می‌کند. از نظر ملاصدرا قوای ادراکی و ویژگی‌های فاعل شناسا در شکل‌گیری باور مؤثر هستند. ملاصدرا با شرط فضیلت‌مندی قوای ادراکی در مورد گزاره‌های دینی، قوای موجد باورهای دینی صادق را از سایر قوا متمایز می‌کند. او قوه قدسیه را در انسان‌هایی که دارای قوای ادراکی موهبتی هستند، با دو فرایند وحی و الهام، موجد باور صادق دینی می‌داند. خطاناپذیر دانستن باورهای صادق حاصل از قوه قدسیه و ذاتی دانستن قوای ادراک گزاره‌های دینی، گسترده‌بودن باورهای دینی صادق و تأثیر عوامل غیرمعرفتی مؤثر بر معرفت و نقش فضایل اخلاقی در معرفت از دلایل مشابهت دیدگاه ملاصدرا به پلانتینگا می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Non-Cognitive Factors on Knowledge from the Point of View of Plantinga and Mulla Sadra

نویسندگان [English]

  • Zeinab Shakibi 1
  • Fahimeh Khoshnevisan 2
1 Associate Professor of Philosophy of Religion, Payame Noor University, Tehran. Iran.
2 Ph.D. Student of Philosophy of Religion, Payame Noor University, Tehran. Iran.
چکیده [English]

Plantinga is one of the virtue-oriented philosophers and in epistemology, he has an approach of reliability and extroversion, in virtue-based reliability, the virtue and vice characteristics of the knowing agent, including the characteristics and aptitude of epistemological powers, are emphasized for Modi on the truth of belief. In general epistemology, Plantinga presented the theory of guarantee in the mechanism of the correct functioning of powers, and to guarantee the four conditions of the contract, which are: correctness of cognitive powers, correctness of work and suitable environment, purpose and plan, in religious epistemology, Plantinga considers humans to have a divine sense that Under the right circumstances, an actualized sense of theology produces honest religious beliefs. According to Mullah Sadra, the perceptive powers and the characteristics of the cognitive subject are effective in the formation of beliefs. With the condition of virtue of the perceptive powers regarding religious propositions, he distinguishes the powers that generate sincere religious beliefs from other powers. are, with the two processes of revelation and inspiration, the originator of honest religious belief, knowing the infallibility of honest beliefs resulting from the power of sanctity and recognizing the powers of perception of religious propositions as inherent, the wideness of honest religious beliefs and the influence of non-cognitive factors affecting knowledge and the role of moral virtues in Knowledge is one of the reasons for the similarity of Mulla Sadra's view to Plantinga.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Divine sense
  • Holy Power
  • Molasdra
  • Non-Cognitive Factors
  • Plantinga
پلانتینگا، آلوین (۱۳۸۱). عقل و ایمان. ترجمه بهناز صفری. قم. انتشارات اشراق.
پروانه، محمود؛ یکه‌زارع، صغری؛ کاملان، محمدصادق. (۱۳۹۱). تأثیر نظریه حرکت جوهری بر نفس شناسی ملاصدرا. انسان‌پژوهی دینی. سال نهم (شماره۲۷)، ۱۲۵-۱۴۷.
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم. (۱۳۶۶). شرح شواهد الربوبیه. ترجمه جواد مصلح. تهران. انتشارات سروش.
ــــــــــــــــ (۱۳۷۱). مفاتیح الغیب. ترجمه محمد خواجوی. تهران. انتشارات مولی.
ــــــــــــــــ (۱۳۸۱). کسرالاصنام الجاهلیه ترجمه محسن جهانگیری. تهران. بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ــــــــــــــــ (۱۳۹۰). مبدا و معاد ترجمه جعفر شانظری. قم. انتشارات دانشگاه قم.
ــــــــــــــــ (۱۳۸۳). اسفار اربعه ترجمه مقصود محمدی تهران. انتشارات بنیاد حکمت اسلامی.
ــــــــــــــــ (۱۳۸۱). رساله سه اصل ترجمه محمد خواجوی. انتشارات مولی.
ــــــــــــــــ (۱۹۹۹). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. جلد، ۳.۲.۴.۸.۹. چاپ ۵. بیروت. دارالاحیاءالترات العربی.
عسکرزاده مزرعه، اکرم. (۱۳۹۹). معرفت‌شناسی پلانتینگا با رویکرد فضیلت محور. چاپ اول. انتشارات نگاه معاصر.
عظیمی دخت شورکی، حسین. (۱۳۸۵). معرفت‌شناسی باور دینی از دیدگاه پلانتینگا. چاپ اول. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
عابدینی، فاطمه؛ جوارشکیان، عباس. (۱۳۹۱). پیامدهای فلسفی حرکت جوهری در مسایل نفس و تکامل آن. مطالعات اسلامی فلسفه و کلام. سال چهل و چهارم (شماره ۸۹)، ۱۲۵-۱۴۹.
مومنی، ناصر. (۱۳۸۶). تأثیر مبانی نفس‌شناختی ملاصدرا بر معرفت‌شناسی او. فصلنامه اندیشه دینی شیراز. (شماره ۲۴). ۱۱۱-۱۲۸.
Goldman, A. (1992). Acausal. theory of knowing. liaisons. philosophy meet the cognitive and social sciences. massachusetts institute of technology.
Plantinga, Alvin (1993). Warrant and Proper Function, Oxford: Oxford University Press.
ــــــــــــــــــــــــ (1993). Warrant: The Current Debate, Oxford: Oxford University Press.
ــــــــــــــــــــــــ (1999). Warranted Belief in GoD. in: Philosophy of Religion, the Big Question, ed by E2
ــــــــــــــــــــــــ (2000). Warranted Christian Belief. New York: oxford University Press.
ــــــــــــــــــــــــ (1997). Reformed Epistemology. in.p.l.Quinn
ــــــــــــــــــــــــ (1983). Reason and Belief in God.in: Faith and Reason, Notre Dame university press.