نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسنده
استاد گروه فلسفه و کلام، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
چکیده
ترس از مرگ امری است ضروری و همچون خود مرگ از حکمت‌های الهی است. دلایل فلسفی و وجودی مبتنی بر علل فاعلی و غایی که از اختصاصات ملاصدرا است، دو دلیل اصلی وی در تبیین این ترس است. نفس، فاعل ترس است چون دوستدار خدا و صفت جاودانگی او است و هم به دلیل غلبه احکام بدن زوال دنیوی را ناخوش می‌دارد. غایت وجودی این ترسِ نهفته در نفس نیز محافظت از بدن برای رسیدن به کمال لایق است. دلایل غیروجودشناسانه صدرا برای ترس نفس از مرگِ بدن، ارزش‌شناختی (اخلاقی)، معرفت‌شناختی و روان‌شناختی است. راه‌حل‌های استنباط شده از آثار وی برای غلبه براین ترس،افزایش آگاهی است؛ چراکه اصولاً ترس از مرگ، بی‌فایده و فرار از آن ناسودمند است. برای غلبه بر این ترس، باید به معرفت خدا و شناخت راز تقدیرات الهی نائل شد.در حالی که ملاصدرا با طرح دلایل وجودشناسانه، وجود این ترس را ضروری می‌داند؛ اما ابن‌سینا با طرح دلایل صرفاً غیروجودشناسانه، این ترس را ناموجّه تلقّی می‌کند. درمان این ترس از نگاه ابن‌سینا همچون ملاصدرا مجموعا افزایش معرفت و آگاهی است؛ هرچند چاره‌ساز بودن این راه‌حل برای اکثریت مردم، محل تردید و ابهام است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Dislike or Fear of Death and its Treatment from Mulla Sadra's Point of View and its Comparison with the Views of Ibn Sina
نویسنده [English]
- Naser Mohammadi
Professor of Department of Philosophy and Theology, Payame Noor University, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Fear of death is necessary and like death itself is one of the wisdom of God. Philosophical and existential reasons based on actual and ultimate causes, which are the characteristics of Mulla Sadra, are his two main reasons for explaining this fear. The soul is the cause of fear because it is the lover of God and the attribute of His immortality, and it dislikes worldly decline due to the dominance of the bodily rules. The existential end of this fear inherent in the soul is also the protection of the body to attain the perfection it deserves. Sadra's non-existent reasons for the soul's fear of the death of the body are axiological (moral), epistemological, and psychological. The solutions inferred from his work to overcome fear are epistemological; because, in principle, the fear of death is useless and escaping from it is useless. To overcome this fear, one must understand the knowledge of God and the secret of divine destiny. There are many similarities between Ibn Sina and Mulla Sadra in presenting non-existent reasons. The cure for this fear, from Ibn Sina's point of view, is totally epistemological, and from Mullah.
کلیدواژه‌ها [English]
- MullaSadra
- IbnSina Fear of Death
- Natural Death
- Knowledge of Death
)