مطالعه ی تطبیقی لوازم فلسفی نظریه ی وحدت شخصی وجود و وحدت تشکیکی وجود

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 واحد اصفهان (خوراسگان)

2 استادیار دانشگاه اصفهان

چکیده

نظریة وحدت وجود عرفا همواره مورد توجه فیلسوفان اسلامی بوده است. در تبیین فلسفی ارائه‌شدة صدرا از نظریة وحدت وجود عرفا هم از وحدت تشکیکی وجود و هم از وحدت شخصی وجود سخن به میان آمده است. طرح نظریة وحدت شخصی وجود در سه حوزة وجودشناسی، معرفت‌شناسی و الهیاتی مستلزم آثار و لوازمی است که باعث تغییر و دگرگونی در مفاهیم فلسفی می‌شود. به طوری که با طرح این نظریه، فلسفه‌ای که از آن با عنوان فلسفة کهن یاد می‌کنیم دگرگون می‌شود. در نتیجه، هر چند عبارات و واژگان در نظریة وحدت شخصی وجود و فلسفة کهن مشترک است، اما نمی‌توان آثار و لوازم این نظریه را در فلسفة کهن به کار برد.بنابراین، اگر به نظریة وحدت شخصی وجود قائل شدیم، آثار و لوازمی را به دنبال دارد که راهی جز پذیرش آن نداریم و پذیرش آثار و لوازم این نظریه مستلزم فلسفة جدیدی است. در این مقاله با مطالعة تطبیقی آثار و لوازم نظریة وحدت شخصی وجود سعی می‌کنیم نشان دهیم که پذیرش آثار و لوازم این نظریه طراحی فلسفة جدیدی را می‌طلبد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The comparative study of philosophical accessories of personal unity of existence doctrine and analogical unity of existence

نویسندگان [English]

  • bagar Hossinlo 1
  • Hamed Naji 2
1 teacher
چکیده [English]

The mystic’s unity of existence doctrine has been always considered by the Islamic philosophers. Mulla Sadra in philosophical explanation of mystical unity of existence has considered both doctrine of analogical unity of existence and personal unity of existence. Designing of personal unity of existence doctrine in three domains of ontology, epistemology and theology has the accessories which change the Philosophical concepts. So that, the designing of this theory transform the philosophy known as ancient philosophy. Thus, although the words and expressions are common in personal unity of existence doctrine and ancient philosophy, but you cannot apply the accessories of personal unity of existence doctrine in ancient philosophy. So, if we accept personal unity of existence doctrine, it will be followed the accessories which we have no choice but to accept it. Accepting accessories of this doctrine entails to a new philosophy. In this paper, through review of the accessories of personal unity of existence doctrine, we show  that accepting the accessories of this doctrine is  necessary for designing of a new philosophical system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • unity
  • Existence
  • personal unity of existence
  • Mulla Sadra
  • accessories

مراجع

آشتیانی، سید جلال‌الدین (1370). شرح قیصری. تهران: امیرکبیر.
ـــــــــ (1378). شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
جوادی آملی، عبدالله (1372). شرح حکمت متعالیه (بخش چهارم از جلد ششم). تهران: انتشارات الزهرا.
ـــــــــ (1386). رحیق مختوم. قم: مرکز نشر اسرا.
ـــــــــ (1387). عین نضاح (تحریر تمهید القواعد). قم: مرکز نشر اسرا.
حسن‌زاده آملی، حسن. (1416). تعلیقه بر شرح منظومه. تهران: نشر ناب.
حسینی طهرانی، سید محمدحسین (1360). مهرتابان. یادنامه و مصاحبات تلمیذ و علامه طباطبایی. قم: انتشارات باقرالعلوم.
دوانی، محمدبن اسعد (1368). شرح رباعیات فلسفی و عرفانی (موسوم به شرح الرباعیات). تصحیح، شرح و نقد مهدی دهباشی. تهران: مسعود.
ـــــــــ (1381). سبع رسائل. تقدیم، تحقیق و تعلیق دکتر سید محمد نبی بن احمد تویسرکانی. ج 1. تهران: میراث مکتوب.
زنوزی، عبدالله (1379). لمعات الهیه. مقدمه و تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی. تهران: انجمن فلسفة ایران.
سبزواری، هادی (1981). تعلیقه بر الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
صدرالمتألهین (1981). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
ـــــــــ (1420م). المشاعر. با مقدمة هنری کربن. ترجمة مقدمه از ابتسام الحموی. تعلیق و تصحیح الدکتوره فاتن محمد خلیل اللبون.
ـــــــــ (1340). رسالة سه اصل به انضمام منتخب مثنوی و رباعیات او. به تصحیح حسین نصر. تهران: دانشکدة علوم معقول و منقول.
ـــــــــ (1360 الف). اسرار الآیات. به تحقیق و تصحیح محمد خواجوی. تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفة ایران.
ـــــــــ (1360ب). الشواهد الربوبیه فی المناسک السلوکیه. حواشی حکیم محقق ملاهادی سبزواری. تعلیق، تصحیح و مقدمة سید جلال‌الدین آشتیانی. مشهد: مرکز نشر دانشگاهی.
ـــــــــ (1361 الف). ایقاظ النائمین. با مقدمه و تصحیح دکتر محسن مؤیدی. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ـــــــــ (1361ب). العرشیه. تهران: مولی.
ـــــــــ (1378). المظاهر الالهیة فی اسرار العلوم الکمالیة. به تحقیق محمد خامنه‌ای. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
طباطبایی، سید محمدحسین (1410). توحید علمی و عینی در مکاتیب حکمی و عرفانی میان سید احمد کربلایی و شیخ محمدحسین اصفهانی (کمپانی). به ضمیمة محاکمات و تذییلات علامه طباطبایی و سید محمدحسین طهرانی. تهران: حکمت.
ـــــــــ (1368). اصول فلسفه و روش رئالیسم. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ـــــــــ (1388). رسائل توحیدی. قم: مؤسسة بوستان کتاب.
قمشه‌ای، محمدرضا بن ابوالقاسم (1378). مجموعه آثار حکیم صهبا به همراه زندگی‌نامة عارف الهی آقامحمدرضا قمشه‌ای. تصحیح و تحقیق حامد ناجی اصفهانی و خلیل بهرامی قصرچمی. تهران: کانون پژوهش.
 لاهیجی، محمدجعفر (1386). شرح رساله المشاعر. تصحیح، تعلیق و مقدمة سید جلال‌الدین آشتیانی. قم: بوستان کتاب.
مدرس طهرانی، آقاعلی (1378). مجموعه مصنفات حکیم مؤسس. تهران: مؤسسة اطلاعات.
مطهری، مرتضی (1319). پاورقی اصول فلسفه و روش رئالیسم. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ـــــــــ (1369). شرح مبسوط منظومه. تهران: انتشارات حکمت.
نوری، علی (1981). حاشیه بر الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
ـــــــــ (1398ق). رسائل فلسفی بسیط الحقیقه کل الاشیا و وحدت وجود. تهران: انجمن فلسفة ایران.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 مهر 1393
  • تاریخ بازنگری: 19 دی 1393
  • تاریخ پذیرش: 24 مرداد 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار