موانع معرفت حقیقی از دیدگاه علامه طباطبایی (ره)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه الزهرا- عضو هیات علمی

2 آموزش و پرورش - دبیر

چکیده

این مقاله با محوریت موضوع موانع معرفت حقیقی از دیدگاه فیلسوف مسلمان علامه طباطبایی(ره) تدوین شده است و به بررسی و تبیین نظر ایشان در باره معرفت حقیقی و عوامل بازدارنده آن می­پردازد. در نظر علامه، معرفت نسبت به اسماء و صفات الهی، معرفت حقیقی، و مایه سعادت و کمالِ آدمی است. در نظام معرفت شناختی علامه، حقیقت علم، امری وجودی  است که ­ از عالم بالا بر قلب (نفس) انسان افاضه شده است و انسان به میزان استعداد و آمادگی­اش می­تواند با عقل فعال متحد گردد و صورت­های عقلی را از آن کسب کند. جستجو در آثار علامه نشان می­دهد موانعی چون انحراف از حکم عقل، طبیعت­گرایی صرف، عقل­گرایی صرف، جهل به سیر انفسی، عدم اعتدال قوای نفسانی، تصرفات شیطان از جمله موانع شناختی و غیرشناختی معرفت است که باعث عدم دریافت قابلیت لازم جهت کسب معرفت حقیقی می­شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The destroyers for true knowledge from the viewpoint of Allama Tabatabai

نویسندگان [English]

  • narges nazarnejad 1
  • Zahra Izy 2
1 Alzahra university / faculty member
چکیده [English]

This article tries to explain the viewpoint of Allama Tabatabai, one of the great Muslim  philosophers, concerning true  knowledge and its destroyers. Allama  believes that knowledge about names and attributes  of  God  is  the  true  knowledge  and  is the  origin of happiness and the perfection of human beings. In the epistemological system of Allama Tabatabai, the reality of science is an existential matter and is a grace from the upper world to a human being's heart (soul). A human being – with his capacity and preparation - can unite with Active Intellect to get forms of it. By looking  into Allam's works, one can find that destroyers such as: deviation from the judgment of the intellect,  mere naturalism and rationalism, ignorance of inward  journey, lack of moderation of soul's faculties, and demon's intervention, are some examples of cognitive and non-cognitive destroyers for knowledge  that  result in not receiving necessary capabilities for getting true knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allama Tabatabai
  • Epistemology
  • cognitive destroyers for true knowledge
  • non-cognitive destroyers for true knowledge
  • happiness
جوادی آملی (1379). فطرت در قرآن. قم: مرکز نشر اسراء.
طباطبایی، سید محمدحسین (1424ق). نهایة الحکمه. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
ـــــــــ (1381). رسائل توحیدی. ترجمه و تحقیق علی شیروانی هرندی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات سروش.
ـــــــــ (1382). اصول فلسفه و روش رئالیسم. ج 5. مقدمه و پاورقی از مرتضی مطهری. تهران: انتشارات صدرا.
ـــــــــ (1388). قرآن در اسلام از دیدگاه تشیع. قم: انتشارات اسلامی.
ـــــــــ (بی‌تا الف). شیعه در اسلام. قم: انتشارات هجرت.
ـــــــــ (بی‌تا ب). تفسیر المیزان. ج 1، 2، 3، 5، 6، 7، 8، 12، 13، 17، 18، 19، 20. ترجمة سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر نشر اسلامی.