بررسی تطبیقی وجود خارجی رابط قضیه ازدیدگاه علامه طباطبایی و استاد مصباح یزدی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی / دانشگاه لرستان

چکیده

مسئله ی وجود رابط، پیشینه ای به امتداد زمانیِ قبل از میلاد تاکنون دارد. دراین میان اثبات وجود خارجی رابطِ قضایا به علت پی آمد های فلسفی گوناگونی که داراست، پراهمیت به نظر می رسد. کسانی که پای دروادی نفی وجود خارجی رابطِ قضیه گذاشته اند، باید تاثیرات این انکار را درسایر مباحث فلسفه پذیرا باشند. دراین مقاله کوشیده شده تا آراء فلسفی علامه طباطبایی (ره) و استاد مصباح یزدی پیرامون وجود خارجی رابط قضایا ، فراروی هم قرارگیرد. این کار با عنایت به مبنای مشترک فلسفی ایشان( تفکیک دو حوزه ی اعتبار عقلی و واقعیت خارجی) صورت گرفته است. درضمن نقد وتحلیل، مبانی حکمت متعالیه درخصوص جوهر وعرض ونیز معقولات فلسفی بازکاوی شده ودرباب ناسازگاریِ ذهنی بودن رابط قضیه با سایر مبانی فلسفی به ویژه معقولات ثانی فلسفی بحث شده است. هم چنین دراین مقاله شیوه ی مقایسه درسه مرحله ی توصیف، تبیین و تحلیل دیدگاه ها مشاهده می شود. سرانجام محقق به داوری میان آراء پرداخته است. پسامدهای انکار این مرتبه ازهستی(وجود رابط قضیه ) خروجی پژوهش حاضر را تشکیل می دهد و داده های آن عبارتند از:نفی یکی از آثار وتوابع اصالت وجود، نفی اشتراک معنوی وجود با قرائتی نادرست از کلام ملاصدرا، تبدیل مواد ثلاث (وجوب وامکان ) به معقول ثانی منطقی و نادرستی تقسیمات وجود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the External Existence of Copulative of Proposition (from viewpoints of AllamehTabatabaei and AllamehMesbahYazdi)

چکیده [English]

The problem of the copulative existence goes as long as back to the time before the Christ down to the present. With reference to this, acknowledging the external existence of copulative of proposition, due to a variety of philosophical consequences it might have entailed, would be of a critical significance. Those philosophical practitioners, who have assigned denial of the external existence of copulative of proposition, must usher the consequent effects of their denial in other philosophical argumentations. In this study an attempt is made to give a comparative analysis of Allameh Tabatabaei and Allameh Mesbah Yazdi’s philosophical attitudes centered on the external Existence of copulative of proposition. This has been accomplished in light of the common philosophical assumptions both practitioners enjoy (believing in dichotomy between two areas: intellectual credibility and objective reality). In addition to analysis and interpretation, the principles of supreme wisdom, pertinent to substance and accident, as well, the philosophical rationalities are reexamined carefully, and also an attempt has been made to discuss the unscrupulousnessof abstractcopulative of proposition with other philosophical principles, especially with secondary philosophical rationalities. Moreover, the method employed is to compare and contrast their viewpoints through three steps: description, specification and, analysis. After all, the study is devoted to reviewing the corresponding standpoints. That is to say, the outcomes of denying this characteristic of the universe would be the outcome of the study, the data for which may include: denial of spiritual sameness of existence with an incorrect version of Mollasadra’s standpoint, denial ofone area of the primacy of existence, conversion of 3 principles (necessity, possibility and denial) in to secondary logical intelligible and inappropriateness of dividing existence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • external existence
  • copulative existence
  • trinalprinciples
  • substance andaccident
  • primacy of existence
  • secondary logical and philosophical intelligible
آملی، محمدتقی (1377). درر الفواید؛ تعلیقة علی شرح المنظومه للسبزواری. قم: مؤسسة اسماعلیان.##ابن‌سینا (1956). الشفاء. تحقیق ابراهیم مدکور و محمود خضیری. قاهره: الهیئة المصریة للتألیف.##ــــــ (بی‌تا). الإشارات و التنبیهات مع شرح نصیرالدین طوسی. قاهره: دار المعارف.##ارسطو (1378). ارگانون منطق. ترجمة میرشمس‌الدین ادیب سلطانی. تهران: نگاه.##جوادی آملی، عبدالله (1386). رحیق مختوم. قم: اسراء.##حسن‌زاده آملی، حسن (1368). العمل الضابط فی الرابطی و الرابط. قم: قیام.##ــــــ (1386). تصحیح و تعلیق الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة. تهران: سازمان چاپ و انتشارات. ##حلی، جمال‌الدین (1376). کشف المراد. ترجمه و شرح علامه شعرانی. تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه.##خمینی، روح‌الله (1382ق). تهذیب الاصول. تقریر آیت‌الله جعفر سبحانی. قم: دار الفکر.##خوانساری، محمد (1371). منطق صوری. تهران: آگاه.##ربانی گلپایگانی، علی (1371). ایضاح الحکمة فی شرح بدایة الحکمة. قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.##سبزواری، ملاهادی (1413ق). شرح المنظومه. تصحیح و تعلیق حسن حسن‌زاده آملی. تهران: نشر ناب.##شکر، عبدالعلی (1382). «نظریة وجود رابط و مستقل نزد فیلسوفان قبل از صدرالمتألهین». مقالات و بررسیها. دفتر74، صفحة 160ـ139.##ــــــ (1384). «بررسی آرا در تعیین جایگاه وجود رابط و محمولی در منطق و فلسفه». خردنامهٔ صدرا. شمارة 41. صفحة 66ـ52.##شیروانی، علی (1370). ترجمه و شرح نهایة الحکمة. تهران: الزهراء.##ــــــ (1377). شرح مصطلحات فلسفی بدایة الحکمة و نهایة الحکمة. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.##شیروانی، علی (1392). کلیات فلسفه. قم: هاجر.##طباطبایی، محمدحسین (1362). نهایة الحکمة. قم: نشر اسلامی.##عارف، علی‌اکبر و قاسم عارف (1392). «بررسی تطبیقی عنصر ارتباطی قضیه». حکمت و فلسفه. شمارة 36، صفحة 98ـ83.##عبودیت، عبدالرسول (1393). خطوط کلی حکمت متعالیه. تهران: سمت.##فارابی، ابونصر (1371). کتاب التنبیه علی سبیل السعادة، التعلیقات، رسالتان فلسفیتان. تحقیق جعفر آل یاسین. تهران: حکمت.##کدیور، محسن (1375). «تصحیح و تحقیق رسالة وجود رابطی حکیم مؤسس، مدرس زنوزی». نامهٔ مفید. شمارة 7، صفحة 70ـ27.##مصباح یزدی. محمدتقی (1405ق). تعلیقة علی نهایة الحکمة. قم: موسسة در راه حق.##مطهری، مرتضی (1369). شرح مبسوط منظومه. تهران: حکمت.##ملاصدرا (1981). الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة العقلیة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.##میرداماد، محمدباقر (1385). مصنفات. تحقیق عبدالله نورانی. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.##