بررسی تقسیم‌بندی ملاصدرا از مرگ به اخترامی و طبیعی و ریشه‌های قرآنی آن

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران (نویسندۀ مسئول).

2 استاد گروه فلسفۀ دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

3 استادیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

به‌دلیل میل به جاودانگی داشتن انسان، مسئلۀ مرگ همواره برایش اهمیت داشته است. ملاصدرا، پایه‌گذار حکمت متعالیه، با ذکر تعریف فیلسوفان قبلی، مرگ را جدا شدن روح از بدن مادی می‌داند و آن را به مرگ طبیعی و اخترامی تقسیم می‌کند. این مقاله بر آن است تا چیستی مرگ، انواع مرگ و علت هر کدام را از نظر ملاصدرا بررسی کند و با توجه به اهمیت جایگاه آموزه‌های اسلامی و قرآنی در فلسفۀ اسلامی، ریشه‌های قرآنی برخی از این موضوعات را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. همچنین نقدهایی بر تقسیم ملاصدرا از مرگ به اخترامی و طبیعی ارائه شده که از میان آنها می‌توان به عدم ارائۀ ملاکی فلسفی برای وجود مرگ اخترامی و عدم وجود مرزی مشخص میان مرگ طبیعی و مرگ اخترامی اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Mulla Sadra on Classification of Death to Natural and Sudden, and its Quranic Roots

نویسندگان [English]

  • Seyyed Reza Hoseini Lavasani 1
  • Mohammad Saeedimehr 2
  • Reza Akbarian 2
  • Kavous Rouhi Barandagh 3
1 PhD Student in Islamic Philosophy and Theology, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran.
2 Professor at Department of Philosophy, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor at Department of Quran and Hadith, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Because of his desire to eternity the problem of death is very important for human. Mulla Sadra transcendent philosophy founder, with the approval of previous philosopher’s definition of death, believes that death is the separation of the soul from the physical body and divides it to natural and sudden. This paper explains the nature of death and its variants and causes of death in view of Mulla Sadra and shows some of its Quranic roots. Also, we present criticisms about Mulla Sadra's division of death; some of which include lack of philosophical criterion for the existence of sudden death and there is no boundary between natural death and sudden death.

کلیدواژه‌ها [English]

  • death
  • Sudden
  • Mulla Sadra
  • Quran
  • soul
قرآن کریم.
اسدی، محمدرضا (1386). «مرگ از منظر ملاصدرا». قبسات. شمارۀ ، ص48ـ25.
تهرانی، سید محمدحسین (1361). معادشناسی. ج1. تهران: حکمت.
جوادی آملی، عبدالله (1391). معاد در قرآن. قم: اسراء.
حسینی لواسانی، سیدرضا (زهیر) و اکبریان، رضا (1393). «نظریۀ ابداعی ابن سینا در علیت و ریشه‌های قرآنی آن». آینۀ معرفت. شمارۀ 40، ص93ـ67.
شه‌گلی، احمد (1391). «علت مرگ از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا». آینۀ معرفت. شمارۀ 31، ص118ـ97.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1391). انسان از آغاز تا انجام. ترجمه و تعلیقۀ صادق لاریجانی. قم: بوستان کتاب.
ـــــ. (بی‌تا). المیزان. ترجمۀ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دار العلم.
محمدی ری شهری، محمد (1381). منتخب میزان الحکمۀ. ج2. تلخیص سید حمید حسینی. ترجمۀ حمیدرضا شیخی. قم: دار الحدیث.
مصباح یزدی، محمدتقی (1375). شرح جلد هشتم اسفار. نگارش محمد سعیدی‌مهر. قم: مؤسسۀ امام خمینی.
مطهری، مرتضی (بی‌تا). مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی. قم: صدرا.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (1354). المبدأ و المعاد. تهران: انجمن فلسفه.
ـــــ. (1381). زاد المسافر. تحقیق سید جلال‌الدین آشتیانی. قم: بوستان کتاب.
ـــــ. (1382). الشواهد الربوبیۀ فی مناهج السلوکیۀ. قم: دفتر تبلیغات حوزۀ علمیه.
ـــــ. (1383الف). اسفار اربعه. ج8. ترجمۀ محمد خواجوی. تهران: مولی.
ـــــ. (1383ب). الحکمۀ المتعالیۀ فی الأسفار الأربعۀ. ج3. تحقیق و تصحیح مقصود محمدی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ـــــ. (1385). الشواهد الربوبیه. ترجمۀ جواد مصلح. تهران: سروش.
ـــــ. (1388). اسفار اربعه. ج9. ترجمۀ محمد خواجوی، تهران: مولی.
ـــــ. (1981م). الحکمۀ المتعالیۀ فی الأسفار الأربعۀ. بیروت: دار احیاء التراث العربی.