وجوه تشابه و تفاوت نوظهورگرایی با علم النفس ملاصدرا

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران، تهران، ایران.

چکیده

مقاله حاضر به بررسی مقایسه‏ای نظریۀ حکمت متعالیه دربارۀ حدوث و نحوۀ وجود نفس با یکی از نظریات فلسفۀ ذهن معاصر در این‏باره می‌پردازد. ابتدا به‌تفصیل نظریۀ مشهور به «نوظهورگرایی» واکاوی می‌شود و با تفکیک دو نسخۀ قوی و ضعیف این نظریه، دو چالش مهم تبیینی که فیلسوفان فیزیکالیست علیه این نظریه اقامه کرده‏اند را توضیح داده‌ایم. در ادامه، ضمن مروری اجمالی بر نظریۀ صدرالمتألهین دربارۀ حدوث و مراتب نفس، شباهت و تفاوت آن با نسخۀ قوی نوظهورگرایی بررسی شده است. سپس، ضمن تأکید بر جنبه‏های اساسی شباهت و برخی تفاوت‏های این دو نظریه، نشان داده ایم که چالش‏های پیش روی نوظهورگرایی که از سوی فیزیکالیست‏ها مطرح شده نیز قابل بازسازی در برابر نظریۀ ملاصدرا است. نگارنده در انتها با اشاره به برخی توضیحات فیلسوفان صدرایی دربارۀ رابطۀ نفس‌ـ‌‌‌بدن، آن را در مواجهه با اشکالات و ابهامات فیزیکالیست‏های معاصر کافی نمی‏بیند و فلسفۀ صدرا را در راستای چالش تبیینی مذکور نیازمند تکمیل می‏داند. بیان نقاط اشتراک و افتراق این دو دیدگاه و تشریح برخی کاستی‏ها و ابهامات نظریۀ حکمت متعالیه برای مواجهه با اشکالات فیزیکالیستی معاصر، از نوآوری‏های این مقاله است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Similarities and Differences between Emergentism and Mulla Sadra’s Psychology

نویسنده [English]

  • Mahdi Homazadeh Abyaneh
Researcher in Iranian Institute of Philosophy (IRIP), Tehran, Iran.
چکیده [English]

This paper - in order to make a comparative study between Sadras theory and a new western theory about souls occurrence - first focuses on studying and explaining a new theory in philosophy of mind; called “Emergentism” by contemporary philosophers. The author distinguishes between two version of Emergentism: strong and weak, and describes two challenges against the strong version which have adduced by physicalists. He, then, makes a brief review of Sadras theory about soul’s occurrence and its ranks, and thus considers the similarities and differences between Sadra’s view and strong emergentism. This paper, by referring to the common aspects of these two theories, believes that most challenges which have made against strong emergentism are reformable versus Sadra’s theory. He, finally, implicates some explications of Sadraian philosophers about mind – body connection, and shows their inefficiency to meet the objections and ambiguities of physicalist philosophers. He believes that Sadra’s philosophy of mind needs further completion to satisfy this requirement. The main contribution of this paper is explaining the intersections and dissociations of these two theory, and some deficiencies and ambiguities of Sadras view before physicalism.



کلیدواژه‌ها [English]

  • Emergentism
  • Sadr- al- Mota’allehin
  • Bodily Origination of Soul
  • Physicalism
  • Mental Causation
  • Mind-Body Problem
ملاصدرا، صدرالدین محمد (۱۳۶۱). العرشیة. تهران: مولی.
ــــــ. (۱۹۸۱م). الحکمة المتعالیة فى الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ــــــ. (بی‌تا). الحاشیة علی الهیات شفا. قم: بیدار.
Bedau, M. Humphreys, P. (2008). Emergence: Contemporary Readings in Philosophy and Science. The MIT Press.
Chalmers, David (2006). “Strong and Weak Emergence”. in Philip Clayton and Paul Davies (eds.). The Rreemergence of Emergenc, The Emergentist Hypothesis from Science to Religion. Oxford University Press.
Clyton, Philip (2004). Mind and Emergence; From Quantum to Consciousness. Oxford University Press.
Connor, Timothy; Churchill, John Ross (2010). “Is Non-Reductive Physicalism Viable Within a Causal Powers Metaphysic?”. in Cynthia Mcdonald and Graham Mcdonald (eds.). Emergence in Mind. Oxford University Press.
Davidson, Donald. (1980). Essays on Actions and Events. Clarendon Press.
Kim, Jeagwon (1998). Mind in a Physical World. Cambridge. The MIT Press.
_____. (2006). “Being Realistic About Emergentism”. in Philip Clayton and Paul Davies (eds.). The Reemergence of Emergenc, The Emergentist Hypothesis from Science to Religion. Oxford University Press.
McDonald, Cynthia and McDonald, Graham (2010). Emergence in Mind. Oxford University Press.
McLaughlin, Brian (2008). “The Rise and Fall of British Emergentism”. in M. Bedau and P. Humphreys (eds.). Emergence: Contemporary Readings in Philosophy and Science. The MIT Press.
Searl, John. (2008). “Reductionism and the Irreducibility of Consciousness”. in M. Bedau and P. Humphreys (eds.). Emergence: Contemporary Readings in Philosophy and Science. The MIT Press.
Silberstein, Michael (2006). “In Defence of Ontological Emergence and Mental Causation”. In Philip Clayton and Paul Davies (eds.). The Reemergence of Emergenc, the Emergentist Hypothesis from Science to Religion. Oxford University Press.