شناخت پذیرى خداوند از منظر صدرالمتألهین

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه قم.

2 دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه قم، قم، ایران.

چکیده

شناخت خداوند متعال و نحوه رسیدن به موجود نامتناهی همواره از دغدغه‌های فیلسوفان، به‌ویژه فیلسوفان دین‌مدار بوده است. در این میان، ملاصدرا معتقد است ادراک ذات الهی برای بشر مقدور نبوده اما برهان­آوری برای خداوند به‌صورت برهان شبیه به لم ممکن است. در براهین اثبات خدا تنها چیزی که ثابت می­شود این است که این مفهوم دارای مصداق است اما شناختی به مصداق برای ما حاصل نمی­شود. مقصود ملاصدرا از برهان صدقین، شناخت ذات خداوند متعال از روی آثار و مخلوقات است و هر کس به‌اندازه درجه وجودی خود با مشاهده مخلوقات الهی به ادراک حضوری خداوند متعال از ورای حجاب نائل می­شود. این تببین منجر به الهیات سلبی نمی­شود بلکه در عین تأکید بر عدم مشابهت بین خالق و مخلوق از نظر شدت وجودی و تفاوت آنان از جهت تناهی و عدم تناهی، بر عینیت ما­به­الاشتراک و ما­به­الاختلاف نیز تاکید دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Mulla Sadra on the Knowability of God

نویسنده [English]

  • mahdi azadparvar 2
2 PhD. Student in Philosophy and Islamic Theology of Qom University, Qom, Iran.
چکیده [English]

(Almighty) God's knowledge and the way to reach the infinite being has always been the concern of great philosophers. In Mulla Sadra's standpoint, it is not possible to perceive divine nature, but proof for Almighty God is possible in the form of an argument similar to Lemma. In the proofs of God, the only thing that proves to be that this concept has an instance, but no cognition to instance is obtained for us. The purpose of Mulla Sadra from the Seddiqin's argument is the knowledge of the essence of the Almighty God from the effects and creatures, and everyone as much as her existential degree by observing the creatures of Almighty God, will achieve the knowledge by presentation of the Almighty God from behind Hijab. This explanation does not lead to negative theology, but at the same time emphasizing the dissimilarity between the Creator and the creature in terms of existential intensity and their difference in terms of finitude and infinity, there is also an emphasis on objectivity of unity and difference.

کلیدواژه‌ها [English]

  • God
  • Intellect
  • Knowledge
  • Argument
  • Proof
قرآن کریم.
اصفهانی، میرزا مهدی (بی­تا). تقریرات. به‌قلم شیخ محمود تولائی. مشهد: مرکز اسناد آستان قدس رضوی. نسخه خطی شماره 12480.
جوادی آملی، عبدالله (1386). رحیق مختوم. قم: اسراء.
زنوزی، عبدالله (1376). بدائع الحکم. تصحیح احمد واعظی. تهران: الزهرا.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1981م) تعلیقه بر اسفار الاربعه. در ملاصدرا. الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ملاصدرا، محمد ابن ابراهیم (1354). المبداء و المعاد. تصحیح سیدجلال آشتیانی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
ـــــــ. (1360الف). اسرار الآیات، مقدمه و تصحیح محمد خواجوی. تهران‏: انجمن حکمت و فلسفه.
ـــــــ. (1360ب). الشواهد الربوبیه. مشهد: مرکز نشر دانشگاهی.
ـــــــ. (1361). العرشیه. تصحیح غلامحسین آهنی. تهران: مولی.
ـــــــ. (1363 الف). المشاعر. به­اهتمام هانری کربن. تهران: طهوری.
ـــــــ. (1363ب). مفاتیح الغیب. تصحیح و تعلیق محمد خواجوی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ـــــــ. ( 1366). تفسیر القرآن الکریم. تحقیق محمد خواجوی. قم: بیدار.
ـــــــ. ( 1375). مجموعه رسائل فلسفی. تصحیح و تعلیق حامد ناجی. تهران: حکمت.
ـــــــ. (1378). المظاهر الالهیة فی اسرار العلوم الکمالیة. تصحیح و تحقیق سیدمحمد خامنه‌ای، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ـــــــ. (1383). شرح اصول الکافی. تحقیق و تصحیح محمد خواجوی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ـــــــ. (1386). ایقاظ النائمین. تصحیح و تحقیق محمد خوانساری. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ـــــــ. ( 1388). سه رساله فلسفی. قم: بوستان کتاب.
ـــــــ. ( 1981م). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. بیروت: داراحیاء التراث العربی.