بررسی دیدگاه صدرالمتألهین درباره شیوه‌ها و مراحل تأثیرگذاری بی‌واسطه نفوس انسانی بر اجسام مادی غیر بدنشان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران (نویسنده مسئول).

چکیده

بررسی دیدگاه صدرالمتألهین درباره شیوه‌ها و مراحل تأثیرگذاری بی‌واسطه نفوس انسانی بر اجسام مادی غیر بدنشان، از جمله مسائلی است که به علت کمبود منابع موجود درباره آن، تاکنون مغفول مانده است. از منظر ملاصدرا نفوس انسانی از سه طریق بر اجسام مادی تأثیر می‌گذارند: اول، نفوس مجرد عقلی سبب ایجاد تغییر و تحول در جسم مادی می‌شوند؛ دوم، نفوس مجرد عقلی جسم مادی را انشاء و ایجاد می‌کنند؛ سوم، نفوس فاقد تجرد عقلی با تمرکز قوایشان در قوه خیال، بر اجسام مادی تأثیر می‌گذارند. مراحل تأثیرگذاری نفوس انسانی در این سه طریق با یکدیگر متفاوت است. در دو طریق نخست، اتحاد نفس با رب النوع نفوس انسانی، در ایجاد تغییر در جسم مادی یا انشاء آن، نقش اساسی دارد. همچنین در طریق سوم، تمرکز نفس در قوه خیال نقش محوری را در مراحل تأثیرگذاری نفوس انسانی فاقد تجرد عقلی، بر عهده دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Sadrul Motahallin on the "the Ways and Stages of Immediate Impact of Human Souls on Material Objects other than their Bodies"

نویسندگان [English]

  • Mehran Tabatabaei 1
  • Mohammad mahdi Meshkati 2
1 PhD Student in Transcendental Wisdom, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, University of Isfahan, Isfahan, Iran (corresponding author).
چکیده [English]

The study of Sadrul Motahallin's view of the ways and stages of immediate impact of human souls on material objects other than their bodies is one of the issues that have been neglected due to the lack of resources in this field. From his point of view, human souls influences on material objects in three ways: first, intellectual souls cause change in the material objects; second, the souls are totally incorporeal create the material objects; Third, the human souls that are not totally incorporeal concentration of their imagination powers and cause change in the material objects. The stages of human soul impact are also different in these three ways. In the first two ways, the union of human souls with human souls archetype causes changes in the material objects or its creation. Also, in the third way, the concentration of the souls on their imagination powers is the main factor influencing the human souls that are not totally incorporeal on material objects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stages
  • Influence
  • Immediate
  • Human Souls
  • Material Objects
ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله (1363). المبدأ و المعاد. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی.
ــــــ. (1375). الاشارات و التنبیهات. قم: نشر البلاغه.
ــــــ. (1383). طبیعیات دانشنامه علائی. همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
سبزواری، ملاهادی (1383). اسرار الحکم. قم: مطبوعات دینی.
ملاصدرا، محمدبن‌ابراهیم (1354). المبدأ و المعاد. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
ــــــ. (1360الف‌). أسرار الآیات و أنوار البینات. تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
ــــــ. (1360ب‌). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
 
ــــــ. (1361). العرشیه. تهران: مولی.
ــــــ. (1363). مفاتیح الغیب. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى‏.
ــــــ. (1402ق). مجموعة الرسائل التسعة. قم: مصطفوی‏.
ــــــ. (1420ق). مجموعه رسائل فلسفى صدرالمتألهین‏. تهران: حکمت.
ــــــ. (1981م). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.