نظریۀ بدیع علامه طباطبایی در باب تمایز نفس ملکوتی و نفس حاصل از اشتداد، بستری برای تحوّل در انسان شناسی صدرایی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه تهران

2 گروه فلسفه و کلام، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

نظریۀ حدوث جسمانی و بقای روحانی نفس انسانی، از ابداعات جناب صدرالمتألهین بود. ایشان بر این اساس، مسائل فراوانی در حیطۀ قوس صعودی سیر انسانی را حل و فصل کرد و برای آنها تقریرهای عمیق فلسفی یافت. امّا دیدگاه او در تبیین روشن قوس نزولی انسان و مراحلی که دین از آن ها سخن گفته همچون عالم ذر، امتحان انسان پیش از ورود به طبیعت، مسألۀ هبوط و...، توفیق چندانی نیافت. علامۀ طباطبایی، رحمة الله علیه، به عنوان فیلسوفی چیره بر حکمت صدرایی و مأنوس با آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام، راهی نو پیش روی انسان شناسی فلسفی گشود. بر اساس تحلیل و تبیین بدیع ایشان که تمام انسان شناسی جناب صدرا بایستی بر اساس آن بازنگری و تدقیق گردد، هر موجودی، نفسی ملکوتی دارد که محور موجودیتش همان است و آنچه حدوث جسمانی دارد، در پرتوی این حقیقت، تحقق دارد. تبیین علامه، که این نوشتار متکفّل تبیین و تشریح آن است، هم عوالم وجودی انسان را به روشنی تبیین میکند، هم عهده دار تشریح قوس نزول انسان و احکام آن می شود و هم تبیین دقیق تری از قوس صعود ارائه می دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Innovative Theory of Allameh Tabatabaie. In the distinction of angelic soul and soul derive from intensity, a foundation for transition in the Sadrian humanology

نویسندگان [English]

  • ghasemali Kouchnani 1
  • rahim hassan zadeh 2
1 Faculty of Department of Philosophy and Islamic Kalam-tehran university
2 Department of Philosophy and theology, Faculty of Theology, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Theory of contingency corporeal and continuance spiritual of soul human, was from excellency sadrolmoteallehin creations.
The theory of the corporeality of contingency and the spirituality of subsistence in relation to the soul were Sadrolmotealehin's innovations.
Based on those theories, he solved many problems in the realm of human ascension and found deep philosophical expressions concerning them.
But, his viewpoints on clarifying religious stages like the before existence world(Alame Zar),tests taken from human beings before entering the material world,the concept of descent and, etc were of no success or achievement.
Allame Tabatabaie, God mercy upon him, opened new doors to the humanity approach of philosophy as a philosopher adept in Sadrian philosophy and familiar with the Quran,prophets and their relatives(Ahl-e Beyt).There are innovative analysis and clarification Mula Sadra's philosophy should be previewed by.
Allame clarifies all the human existing worlds, the before existence period, its rules and even better clarifies the human ascension

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allame Tabatabaie
  • Angelic soul
  • Soul derives from intensity
  • Sadrian humanology
  • Worlds
 قرآن کریم.
حسینی تهرانی، سید محمدحسین (1426ق).
مهر تابان.قم: باقرالعلوم.
عبودیت، عبدالرسول ( .)1388
درآمدی بر نظام حکمت صدرایی. قم: مؤسسۀ آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره.)
طباطبایی. سیدمحمدحسین (1391ق.)
المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسۀ الأعلمی للمطبوعات.
ـــــــ. (1428ق.)
مجموعة رسائل. قم: باقیات.
ـــــــ. (1999م.)
الرسائل التوحیدیة. بیروت: مؤسسه النعمان.
طیبنیا، محمدصالح (« .)1397واکاوی تعارض جسمانیة الحدوث بودن نفس و خلقت ارواح قبل از ابدان.»
دوفصلنامۀ
حکمت صدرایی. س .7ش .1صص115ـ.93
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم ( .)1361
اسرار الآیات.تهران: انجمن حکمت و فلسفۀ ایران.
ـــــــ. ( .)1361
عرشیه. تهران: مولی.
ـــــــ. ( .)1363
مفاتیح الغیب. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ـــــــ. ( .)1375
مجموعۀ رسائل فلسفی صدرالمتألهین.تهران: حکمت.
ـــــــ. ( .)1382
الشواهد الربوبیة. تهران: بنیاد حکمتاسلامی صدرا.
ـــــــ. ( .)1385
شرح اصول کافی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ـــــــ. (1981م.)
الحکمة المتعالیة الأسفار الأربعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ـــــــ. (بیتا).
تعلیقات بر حکمة الإشراق. چاپ سنگی .