نقش حمل محیط و محاط در تبیین نظریه وحدت شخصی وجود

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای الهیات، دانشگاه دولتی یاسوج، یاسوج، ایران

2 دانش‌آموخته سطح چهار حوزه، مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

وحدت شخصی وجود یکی از نظریات اساسی و چالش‌برانگیز در حوزه تبیین نحوه ارتباط خداوند با مخلوقات است. مدعای این تحقیق آن است که تنها از طریق حمل محیط و محاط می‌توان به تبیین صحیح این نظریه پرداخت؛ به گونه‌ای که نه همه‌خدایی لازم آید و نه شأن مخلوقات و خداوند متعال به یکدیگر سرایت کند. ارکان این حمل متشکل از سه ضلع محیط، محاط و احاطه است. وجود محیط باید در عین بساطت از سعه برخوردار باشد تا کثرت بلاضم ضمیمه در آن معنای محصلی یابد و وجود محاط در عین واقعی بودن باید غیراستقلالی باشد. در چنین حالتی احاطه میان محیط و محاط ارتباط برقرار می‌نماید و کثرات بدون آنکه نیازی به استقلال داشته باشند، دارای نفس­الامر و اموری حقیقی خواهند بود، بدون آنکه خللی در دایره احاطه خداوند بر مخلوقات صورت پذیرد. دو چالش اساسی در باب وجود رابطی محاط پدید آمده که با توجه به شاخصه‌های حمل محیط و محاط بدان پاسخ داده شده است. از جمله خصوصیات این حمل نسبت­های متفاوت محیط و محاط با یکدیگر است؛ به گونه‌ای که در عین دور بودن محاط از محیط می‌توان محیط را نسبت به محاط در همان نزدیک تصور کرد. ادبیات حمل محیط و محاط از مواردی است که در آیات و روایات در تصویر رابطه خلق و حق بدان تصریح شده است که به برخی از آنها اشاره می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explaining the Role of Carrying Environment and Inspiration in the Theory of Individual Unity of Existence

نویسندگان [English]

  • mohammad daneshnahad 1
  • mohammadhasan vakili 2
1 Doctor of Theology, Yasuj University, Yasuj, Iran
2 Graduated of 4th Level in Hawzah, Institute of Strategic Studies of Islamic Sciences and Education, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Personal Unity Existence is one of the most fundamental and challenging theories in explaining how God relates to creatures. The claim of this study is that it is only by the Surrounding and Surrounded carrying that one can properly explain this theory in such a way that neither divine necessity nor the dignity of the Creator and God can be transmitted to one another. The pillars of this carriage consist of three sides, surrounding, surrounded and surround. The existence of the surrounding must be at the same time simple as possible, so that the multiplicity of the appendix becomes meaningful in that sense. And the Surrounded existence into being real must be non-independent. In such a case, the surroundings communicate between the surroundings and the surroundeds, and the multitudes will have the realm of self-reliance and real things without the need for independence without interfering circle of God with the creatures'.Two major challenges have arisen regarding the existence of an interconnecting surrounded that has been addressed with respect to the characteristics of the surrounding and the surrounded carrying. Characteristics of this carriage are the different proportions of the surrounding and the inscriptions with each other so that while the surrounded is far from the surrounding one can imagine the surrounding is near to the surrounded. The carrying literature on the surrounding and surrounded is one of the things that are mentioned in the verses and narratives in the picture of the relation between the people and the God, some of which are mentioned.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Carrying the Environment
  • Existence of the Interface
  • Personal Unity of Existence
  • Unity of Sorts
  • Sadra's Wisdom

مراجع

قرآن کریم.
ـــــــــــــ (1946م). فصوص الحکم. قاهره: دار إحیاء الکتب العربیه.
برقى، احمد بن محمد (1371ق). المحاسن. قم: انتشارات دار الکتب الإسلامیه.
بهمنیار بن المرزبان (1375). التحصیل. مصحح: مرتضى مطهرى. تهران: انتشارات دانشگاه تهران‏.
جوارشکیان، عباس (1383). «تباین یا یگانگی وحدت تشکیکی و وحدت شخصی وجود در حکمت متعالیه». خردنامه صدرا، سال دهم، شماره 38 ، صص 42-31.
حسن‌زاده آملی، حسن (بی­تا). دروس معرفت نفس. قم: بی­نا.
ـــــــــــــ (1371). عیون مسائل النفس و سرح العیون فى شرح العیون. تهران: مؤسسه انتشارات امیر کبیر.
حسینى اردکانى، احمد (1375). ‏مرآت الاکوان (تحریر شرح هدایه ملاصدرا شیرازى). تهران: میراث مکتوب.‏‏
حسینی تهرانى، سیدمحمدحسین (‏1426ق). اللّه­شناسى‏. مشهد: انتشارات علامه طباطبایى.‏
حلاج حسین بن منصور (2006م). اخبار الحلاج او مناجیات الحلاج.، دمشق: نشر التکوین‏.
حلی، حسن بن یوسف (1440ق). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد. قم: انتشارات مؤسسه نشر اسلامی.
آشتیانى، سیدجلال­الدین (1360‏). شرح تمهید القواعد. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالى‏.
ـــــــــــــ (‏1370). شرح مقدمه قیصرى بر فصوص الحکم. تهران: انتشارات امیر کبیر.
ابن بابویه (صدوق)، محمدبن­على (1398ق).‌ ‏التوحید. قم: انتشارات جامعه مدرسین‏ حوزه علمیه قم.
ابن سبعین، عبدالحق بن ابراهیم (‏‏1428ق). رسائل ابن سبعین.‏ محقق: احمد فرید المزیدى. بیروت: دار الکتب العلمیه.
ابن­سینا، ابوعلی (1400ق). رسائل ابن سینا. قم: انتشارات بیدار.
 ـــــــــــــ (1404ق). الشفاء (الطبیعیات). محقق: سعید زاید. قم: ‏مکتبه آیت­الله المرعشى‏.
ابن­طاووس، على­بن موسى (1409ق).‏ إقبال الأعمال (ط- القدیمه). تهران: دار الکتب الإسلامیه.‏
ابن­عربى‏، محى­الدین (2005 م). شجون المسجون و فنون المفتون. محقق: على ابراهیم کردى. دمشق: دار سعدالدین‏.
ـــــــــــــ (بی­تا). الفتوحات المکیه (اربع مجلدات). بیروت: دار الصادر.
خمینى، روح­الله (1375). تفسیر سوره حمد. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام­الخمینى‏.
رازى، فخرالدین (‏1411ق). المباحث المشرقیه فى علم الالهیات و الطبیعیات. قم: انتشارات بیدار.
ـــــــــــــ (1384). شرح الاشارات و التنبیهات. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
ربانى گلپایگانى، ‏على (1418ق). القواعد الکلامیه. قم: مؤسسه الإمام الصادق (ع).‏
     سبحانى، جعفر (بی­تا). بحوث فی الملل و النحل.‏ قم: مؤسسه النشرالإسلامی- مؤسسه الإمام الصادق(ع‏).
سجادى‏، سیدجعفر (1373). فرهنگ معارف اسلامى.‏ تهران: انتشارات دانشگاه تهران‏.
سعیدی­مهر، محمد؛ شهیدی، سعیده سادات (1382). «بررسی تحلیلی اصل علیت بر مبنای وحدت شخصی وجود در حکمت متعالیه». پژوهش­های فلسفی کلامی، سال پنجم، شماره 15 و 16، صص72 – 87.
السلمى، محمدبن الحسین (‏1369). مجموعة آثار
السلمى. تهران: مرکز نشر دانشگاهى‏.
سوزنچی، حسین (1384). «امکان وحدت شخصی وجود در حکمت متعالیه». پژوهشنامه فلسفه دین، دانشگاه امام صادق (ع)، سال سوم، شماره 6، صص 88-67.
سهروردی، شهاب­الدین (1373). حکمه الاشراق.‏ مصحح: هانرى کربن.‏ تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى‏.
ـــــــــــــ (1375). مجموعه مصنفات شیخ اشراق.‏ تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى‏.
الشهرزورى، شمس­الدین (1383). ‏رسائل الشجره الالهیه فى علوم الحقایق الربانیه. تهران: مؤسسه حکمت و فلسفه ایران‏.‏
صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم (بی­تا). الحاشیه على الهیات الشفاء. قم: انتشارات بیدار.
ـــــــــــــ (1981م). الحکمه المتعالیه فى الاسفار العقلیه الاربعه. بیروت: داراحیاء التراث.
ـــــــــــــ (1360). الشواهد الربوبیه فى المناهج السلوکیه. مشهد: المرکز الجامعى.
ـــــــــــــ (1361). العرشیه. مصحح: غلامحسین آهنى. تهران: انتشارات مولى‏.
ـــــــــــــ (1354). المبدأ و المعاد. محقق: سید جلال­الدین آشتیانى. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
طباطبایی، محمدحسین (1394). نهایه الحکمه. تعلیقات غلامرضا فیاضی. قم:‌ انتشارات امام خمینی.
ـــــــــــــ (بی­تا). تعلیقه علامه طباطبایى بر اسفار. قم: انتشارات مکتبه المصطفوی.
طوسى، محمدبن­الحسن (1407ق).‏ تهذیب الأحکام. محقق: خرسان، حسن­الموسوى‏. تهران: دار الکتب الإسلامیه.‏
ـــــــــــــ (1411ق). مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد. بیروت: مؤسسه فقه الشیعه.
طوسى، نصیرالدین (1405ق). ‏تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل. بیروت: دار الأضواء. ‏
ـــــــــــــ (1375). ‏شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات‏. قم: نشر البلاغه.
عاملى کفعمى، ابراهیم بن على (1418ق).‏ البلد الأمین و الدرع الحصین. بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
عبودیت، عبدالرسول (1395). درآمدی به نظام حکمت صدرایی (هستی‌شناسی و جهان‌شناسی). قم: انتشارات سمت.
میبدى، حسین بن معین­الدین‏ (1411ق). دیوان أمیر المؤمنین علیه­السلام.‏ قم: دار نداء الإسلام للنشر.
غازانى، السیداسماعیل (1381). فصوص الحکمه و شرحه. محقق: على اوجبى. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى‏.
غفارى،‏ سیدمحمد خالد (1380). فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق.‏ تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.‏
قیصرى، داود (1375). شرح فصوص الحکم.
مصحح: سیدجلال­الدین آشتیانى. تهران: انتشارات شرکت.
کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: انتشارات دار الکتب الإسلامیه.
مجلسى، محمدباقر (1403ق).‏ بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم­السلام.‌ بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
محقق داماد، سیدمصطفی؛ آقامحمدرضا، مریم (1395). «نقد و بررسی وحدت شخصی وجود بر اساس تقریر ملاصدرا». حکمت صدرایی، سال پنجم، شماره 1، صص 113 – 128.
محیطی اردکان، محمدعلی؛ فنایی اشکوری، محمد (1394). «تأملی در ادلۀ وحدت شخصی وجود». معرفت فلسفی، شماره 48، سال سیزدهم، صص 7 – 32.
النِفَرى، ‏محمدبن عبدالجبار بن الحسن (1417ق). کتاب المواقف.‏ بیروت: دار الکتب العلمیه.
وکیلی، محمدحسن (1437ق). توحید قرآن و عترت؛ تبیین توحید قرآنی یا وحدت شخصیه وجود. مشهد: پایگاه اینترنتی عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت.
وکیلی، محمدحسن؛ صادقی، علیرضا (1393). درسنامه امام‌شناسی قرآنی. مشهد: انتشارات مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 09 تیر 1398
  • تاریخ بازنگری: 09 آذر 1398
  • تاریخ پذیرش: 10 آذر 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار