رابطه «انسان» و «جهان» در تطبیق نظرگاه ملاصدرا و رورتی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

2 استاد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

3 استادیار فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

بر طبق نظر رورتی، مشکل اصلی سنت فلسفی ما این تصور افلاطونی است که انسان دارای ذات شیشه‌ای است که به وسیله آن جهان اطرافمان را منعکس می‌سازیم و این نگاه به انسان، منجر به دوگانگی ذهن‌ و عین و در نهایت جدایی انسان از جهان می‌شود. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیل محتوا به این مسئله می­پردازد که ماهیت انسان و جهان در اندیشه رورتی چگونه توصیف می‌شود که منجر به یگانه­انگاری می‌شود و نقد ملاصدرا بر ­این نگاه براساس چه مبانی است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در فیزیکالیسم غیرتقلیل­گرای رورتی، تمام خطوط فیمابین انسان و جهان حذف و فقط رابطه عّلی بین آنها برقرار می‌شود، اما ملاصدرا دوآلیسم جسم و نفس را نمی‌پذیرد و قائل به نوعی رابطه وجودی انسان با عالم است که نفس چیزی جز بدن به کمال رسیده نیست و بدن مرتبه نازل نفس می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Relationship between "Man" and "World" from Viewpoint of Mulla Sadra and Rorty

نویسندگان [English]

  • Ali Jafari Eskandari 1
  • Mahdi Dehbashi 2
  • Mohammad reza Shamshiri 3
1 Ph.D. Student in Islamic Philosophy and Theologhy, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasegan), Isfahan, Iran
2 Professor of Philosophy and Theologhy, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasegan), Isfahan, Iran
3 Assistant Professor of Philosophy and Theologhy, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasegan), Isfahan, Iran
چکیده [English]

According to Rorty the problem of our philosophical tradition to be the Platonic notion that man has the Glassy Essence by which we reflect the world around us, and this view of man results in the duality of mind and body, and ultimately the separation of human from the world. This paper is a descriptive method and content analysis and the main issue of this paper is how the nature of man and the world is described in Rorty's thought which leads to monism and Mulla Sadra's critique on what basis. The findings of this study indicate that in Rorty's Non- reductive physicalism, all lines between human and the world are removed and only the causation is established, which is a materialist view of man and the world. But Mulla  Sadra does not accept the dualism of body and soul on the basis of the principality of existence, substantial motion, the gradation of being, and finally with theory of ”Theophany”, and assumes a kind of human existential relation with the universe where the soul is nothing but the perfected body and the body is the cheap of soul.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Mulla Sadra
  • Rorty
  • Existence
  • non-reductive Physicalism
  • theophancy
  • Human
  • World

مراجع

ابن­سینا، حسین بن عبدالله (1404). الشفاء (الالهیات). 1 جلد. قم: کتابخانه حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی(ره). چاپ اول.
ـــــــــــــ (1379). التعلیقات. قم: دفتر انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.  
احمدی،  بابک (1377). معمای مدرنیته. تهران: نشر مرکز. چاپ اول.
استاد­محمدی، جواد (پاییز و زمستان 1392). «تأثیر مبانی وجودشناسی بر نفس­شناسی ملاصدرا». دو فصلنامه علمی- پژوهشی حکمت صدرایی، صص 18-7.
افلاطون (1380). دوره کامل آثار افلاطون. جلد دوم. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: انتشارات خوارزمی. چاپ سوم.
ــــــــــــ (1380). دوره کامل آثار افلاطون. جلد سوم. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: انتشارات خوارزمی. چاپ سوم.
  الرازی، فخرالدین (1411). المباحث المشرقیه فی علم الالهیات و الاطبیعیات. قم: انتشارات بیدار. چاپ دوم.
بریه، امیل (1384). تاریخ فلسفه در دوره یونانی. ترجمه علی مراد داودی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. چاپ دوم.
حسینـى اردکـانى، احمد بن محمد (1375). مرآت الاکوان (تحریـر شرح هدایه ملاصدرا شیرازى). 1 جلد. تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
خاتمی، محمود (1384). جهان در اندیشه هیدگر. تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی دانش و  اندیشه معاصر. چاپ دوم. 
رورتی، ریچارد (الف 1385). پیشامد، بازی و همبستگی. ترجمه پیام یزدانجو. تهران: نشر مرکز. چاپ اول. 
ــــــــــــ (ب 1385). اولویت دموکراسی بر فلسفه. ترجمه خشایار دیهیمی. تهران: انتشارات طرح نو. چاپ دوم. 
ـــــــــــــ (1383). «هایدگر و کوندرا و دیکنز». ترجمه هاله لاجوردی. ارغنون، شماره 1، صص 212-193.
رومانا، ریچارد (1393). فلسفۀ ریچارد رورتی. ترجمه مرتضی نوری. تهران: نشر علم. چاپ اول.
سلیمانی آملی، حسین (1389). فلسفه تطبیقی و تطبیق فلسفی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. چاپ دوم.
صدرالدین­شیرازى، محمدبن­ابراهیم (1420). مجموعه رسائل فلسفى صدر المتألهین مشتمل بر آثار ناشناخته و چاپ نشده. 1 جلد. تهران: حکمت. چاپ دوم.
ـــــــــــــــ (1417). الشواهد الربوبیه فى المناهج السلوکیه (مقدمه عربى). 2 جلد. بیروت: مؤسسه التاریخ العربی. چاپ اول.
ــــــــــــــ (1360). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه. 1 جلد. تهران: مرکز نشر دانشگاهى. چاپ دوم.
ــــــــــــــ (1378). المظاهر الالهیه فى اسرار العلوم الکمالیه. 1 جلد. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا. چاپ اول.
ــــــــــــــ (1981). الحکمه المتعالیه فى الأسفار العقلیه الأربعه (با حاشیه علامه طباطبائى). 9 جلد. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. چاپ سوم.
ـــــــــــــ (1366). تفسیر القرآن الکریم (صدرا). 7 جلد. قم: بیدار. چاپ: دوم.
ـــــــــــــــ (1354). المبدا و المعاد (صدر المتالهین). 1 جلد.  تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. چاپ اول.
ــــــــــــــ (1383). الحکمه المتعالیه فى الأسفار الأربعه. جلد هشتم. تصحیح تحقیق و مقدمه علی اکبر رشاد. تهران: انتشارات بنیاد اسلامی صدرا. چاپ اول.
ــــــــــــــــ (1981). الحکمه المتعالیه فى الأسفار العقلیه الأربعه. 9 جلد. قم: مکتبه المصطفوی. چاپ اول.
طباطبایی، محمدحسین (1395). ترجمه و شرح نهایه الحکمه. جلد سوم. ترجمه و شرح علی شیروانی. قم: انتشارات بوستان کتاب. چاپ دهم.
کاپلستون، فردریک (1375). تاریخ فلسفه. جلد یکم. یونان و روم. ترجمه سیدجلال‌الدین مجتبوی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، سروش (انتشارات صدا و سیما). چاپ سوم.
لاهیجى، محمدجعفر بن محمدصادق (1386). شرح رساله المشاعر ملاصدرا. 1 جلد. قم: بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم). چاپ اول.
مطهّری، مرتضی (1377). مجموعه آثار. جلد یازدهم. تهران: صدرا.
ــــــــــــ (1382). شرح منظومه. تهران: انتشارات صدرا. چاپ نهم.
دادبه، اصغر (1387). کلیات فلسفه. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور. چاپ چهارم.
دکارت، رنه (1390). فلسفه دکارت. ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی. تهران: مؤسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین­المللی الهدی. چاپ دوم.
نیچه، فردریش (1384). چنین گفت زرتشت: کتابی برای همه کس و هیچ کس. ترجمه
داریوش آشوری. تهران: نشر آگه. چاپ 22.
یگر، ورنر ویلهم (1393). پایدیا. ترجمه محمدحسین لطفی. تهران: انتشارات خوارزمی. چاپ دوم.
 
  Brandom, Robert B. (2000).  Rorty and His Critics. Blackwell Publishing. First published
Habermas, Jurgen (1996). “Richard Rorty’s Pragmatic Turn”. in On the Pragmatics of Communication, Polity Press in association with Blackwell Publishing Ltd.
 Heidegger, Martin (1972). On Time and Being, trans. By joan stambaugh, New York: Harper & Row.
Heidegger, Martin (1998). pathmarks, ed. By William Mc Nieil, Cambridge university press.
Jaegwon, Kim (2011). Philosophy of Mind, third edition. coloroda: Westview press, third pub.
Kuusela, Artti (2010). Non- reductive physicalism, irreducibility of the mental and the problem of mental causation: A study of Donald Davidson’s and Georg Henrik Von Wright’s positions in the philosophy of mind. Helsinki: Yliopistopaino.
Nevo, Isaac (1995). Richard Rorty’s Romantic Pragmatism, in pragmatism: from progressivism to postmodernism. edited by Robert Hollinger and David Depew, London: Praeger. first published.
Rorty, Richard (1980). Philosophy and the Mirror of Nature. Princeton University Press. First published.
Rorty, Richard  (1989). Contingency, Irony, and Solidarity. Cambridge University Press. First published
Rorty, Richard (1999). Philosophy and Social Hope. Penguin books. First published in Penguin books.
Rorty, Richard (1991).  Objectivity, relativism, and truth: Philosophical papers volume I. Cambridge University Press. First published.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 تیر 1398
  • تاریخ بازنگری: 02 اسفند 1398
  • تاریخ پذیرش: 04 اسفند 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار