تأملی بر نظریه علم اشتدادی در حکمت متعالیه و هنجارهای آموزشی آن

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حکمت متعالیه، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

از آنجا که انسان اصلی­ترین محور نظام­های تربیتی است، قطعاً شناخت و پرداختن به ابعاد مختلف او از منظری فراحسی می­تواند نقش مهمی در بهبود اجزای سیستم آموزشی نظیر اصول، روش­ها و اهداف تعلیم و تربیت داشته باشد. بدین منظور  نوشتار حاضر ابتدا با بررسی ظرفیت­های علم اشتدادی در حکمت متعالیه، در راستای نظریه­های مختلف فلسفه علم به ارائه علم­شناسی نوینی پرداخته است. نظریه علم اشتدادی با تأکید بر تناظر حقیقی میان انسان با مراتب هستی و حقیقت و افزودن تأویل به مثابه یک «روش» در طول سایر طرق فهم حقیقت، ساحت وسیع­تری از علم را می­شناساند که نه تنها با سایر ابزارها و روش­ها منافات ندارد، بلکه همه را به گونه­ای در خود می­گنجاند. «استکمال مراتب نفس و مدرکات متربی» و «رسمیت فهم­های متعدد از یک حقیقت واحد» به گونه­ای که منجر به شکاکیت و  نسبیت مطلق نشود، از اهداف این نوع علم است. لکن پیاده­سازی تعریف و مختصات چنین علمی در سیستم آموزشی نیازمند اتخاذ روش­های متناسب برای تحقق اهداف علم اشتدادی در راستای رشد و تکامل متربی است که در این مقاله بدان پرداخته می­شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Eshtedadi Science in Mollasadra's Opinion and its Educational Norma

نویسندگان [English]

  • Aysooda Hashempour 1
  • Mohammad Bidhendi 2
1 Ph.D. Student of Transcendental Philosophy, Isfahan University, Isfahan, Iran
2 Associate Professor of Islamic Philosophy and Theology, Isfahan University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Man is the main axis of the educational system Therefore, recognizing and addressing its various dimensions from a meta-sensory perspective can play an important role in improving the components of the educational system, such as the principles of methods and goals of education. For this purpose, the present article first examines the capacities of intensification science in transcendent wisdom and presents a new scientology. The theory of intensity science, by emphasizing the real connection between man and existence and truth, and adding interpretation as a method, introduces a wider field of science that not only does not contradict the size of tools and methods, but also includes everyone. One of the goals of this science is to develop the student's understanding and to formalize multiple understandings of a single truth in a way that does not lead to skepticism and relativity. But the implementation of such science in the educational system requires the use of appropriate methods to achieve the goals of the science of intensity, which is discussed in this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Interpretation
  • Eshtedadi Science
  • Intuition
  • Epistemology
  • Mollasadra
  • Educational
  • Fact
ابـراهیمیـان، حسـن (1372). معـرفـت­شنـاسـی از
دیدگاه فلاسفه اسلامی و غربی. قم: مرکز انتشارات اسلامی حوزه.
ابن­سینا، حسین بن عبدالله (1403ق). الاشارات و التنبیهات، به همراه شرح خواجه نصیرالدین طوسی. سه مجلد. تهران: دفتر نشرالکتاب.
اسمیت، فیلیب جی. (1371). فلسفه آموزش و پرورش. ترجمه سعید بهشتی. مشهد: آستان قدس رضوی.
الیاس، جان (1382). فلسفه تعلیم و تربیت. ترجمه عبدالرضا ضرابی. تهران: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
آقازاده، احمد (1383). مسائل آموزش و پرورش ایران. تهران: انتشارات سمت.
بابازاده، طاهره؛ نوروزی، رضا علی (1392). «تحلیلی بر اهداف و روش­های تربیتی مبتنی بر کمال نفس از دیدگاه ملاصدرا». تربیت اسلامی. ش 16.
باقری، خسرو (1386). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران: انتشارات مدرسه.
بختیار نصرآبادی، حسنعلی؛  نوروزی، رضا علی (1383). آموزش، رویکردها و انگاره­های جدید. اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
بهشتی، محمد و دیگران (1379). آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن. ج 2. تهران: سمت.
بیابانگرد، اسماعیل (1375). «بررسی نظریات دانشمندان مختلف  در مورد عادت به عنوان یک روش تربیتی». نشریه تربیت، ش 107.
بیدهندی، محمد (1382 الف)، «بررسی و تحلیل معناشناسی تأویل و اعتبار معرفتی آن در اندیشه ملاصدرا». نامه مفید، شماره 41.
_________ (1382 ب). «بررسی و تحلیل هستی شناسی تأویل ملاصدرا». دانشکده دوره ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. دوم، شماره 34.
_________ (1393). «درآمدی بر فلسفه علم وجودی ملاصدرا». راهبرد، سال بیست و سوم، شماره 71.
تورانی، حیدر (1371). «اهمیت تفکر و تعقل منطقی در تعلیم و تربیت». نشریه تربیت، ش 75.
حسینی خامنه­ای، سید محمد (1381). «خلاقیت/ خلافت انسان در فلسفه و عرفان اسلامی». خردنامه صدرا، ش 28.
داوری، رضا (1380). «ملاصدرا و هم­زبانی با فلسفه جدید». خردنامه صدر،  شماره 24.
سهروردی، شهاب­الدین (1380). شرح قصه غربت غربی. تهران: نشر تندیس.
سیاحیان، فهیمه (1387). «اهمیت تخیل در خلاقیت هنری». آینه خیال، ش 7.
شمشیری، بابک (1385). تعلیم و تربیت از منظر عشق و عرفان. تهران: طهوری.
صدرالمتألهین شیرازی، محمدبن ابراهیم (1360). الشواهد الربوبیه فی المنهاج السلوکیه. تصحیح و تعلیق سید جلال­الدین آشتیانی. چاپ دوم. مشهد: المرکز الجامعی للنشر.
_________ (1361). العرشیه. تصحیح غلامحسین آهنی. تهران: مولی.
_________ (1363 الف). المشاعر. به اهتمام هانری کربن. تهران: کتابخانه طهوری.
_________ (1363 ب). مفاتیح الغیب. تحقیق محمـد خواجـوی. تهـران: مؤسسـه مطالعات و
تحقیقات فرهنگی.
_________ (1370). شرح اصول الکافی. تحقیق محمد خواجوی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
_________ (1981). الحکمه المتعالیه فی الأسفار العقلیه الأربعه. (دوره 9 جلدی). ج 1 و 2و 3 و 5 و 7 و 8  و 9. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
_________ (بی­تا). الحاشیه علی الهیات الشفاء. قم: بیدار.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1387). اصول فلسفه و روش رئالیسم. قم: بوستان کتاب.
فرمهینی فراهانی، محسن (1375). فرهنگ توصیفی علوم تربیتی. تهران: اسرار دانش.
ملکی، حسن (1370). برنامه­ریزی درسی: راهنمای عمل. تهران: انتشارات مدرسه.
میرزابیگی، حسنعلی؛ آرخ، اکرم (1391). تقویت حافظه. تهران: آیینه دانش.
نورورزی، رضاعلی؛ هاشمی اردکانی، سیدحسن (1391). «تحلیلی بر شناخت و اصول تربیتی اشراقی از دیدگاه سهروردی». تعلیم و تربیت اسلامی، سال بیستم، شماره 14.
وایتزمن، الیس (1373). رشد اجتماعی برای جوانان و نوجوانان. ترجمه سیما نظیری. تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان جمهوری اسلامی ایران.
Maykut, P. and Morehouse, R. (1995). Beginning Qualitative Research. London: falmer Press. Preissle, J. (2001). Qualitative Researh methods. (online).