نظام سازی عرفان اجتماعی؛ هویت شناسی و هدف گذاری، با تاکید بر اندیشه امام خمینی(ره)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تصوف و عرفان اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده عرفان، قم، ایران

2 استادیار گروه تفسیر قرآن کریم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

چکیده

به منظور فهم، استنباط و ابلاغ پیام­های باطنی و عرفانی اسلام در مقیاس تمدنی، ضروری است تا نگرش سیستمی در ساحت­ باطنی اسلام و نظام عرفانی دین تحقق پیدا کند تا در فضای مطالعه، مقایسه و رقابت، کارآمدی و اثربخشی عرفان اسلامی در صحنه مدیریت زندگی اجتماعی بشر به شایستگی جلوه نماید. این تحقیق از نوع پژوهش­­های توسعه­ای و با بهره­گیری از روش توصیفی- تحلیلی، به اثبات فرضیه «وجودِ سیستمِ کاربردی عرفان اجتماعی اسلام» پرداخته است تا از این طریق کارآمدی عرفان را در میدان رقابت­های عمومی و در حیات اجتماعیِ بشر ثابت کند. عرفان اجتماعی، شاخه­ای از عرفان کاربردی است که معنویت سلوکی را از حوزه زندگی فردی به حوزه مدیریت زندگی جمعی بسط داده و سلوک عمومی در صحنه اجتماعی را متبلور ساخته است. منشأ و خاستگاه اولیه عرفان اجتماعی، اسلام و آموزه­های اسلامی است و موضوع عرفان اجتماعی، وجود حق تعالی است به لحاظ ظهور و تجلیات اسماء کلیه الهیّه در هستی به قدر طاقت بشری. هدف نهایی عرفان اجتماعی، زمینه­سازی شهود خداوند است که از رهگذر فنای مطلق انسان و باقی ماندن به بقاء الله حاصل می­شود و هدف اولیه و میانی عرفان، زمینه­سازی شهود ارتباطات شبکه هستی و رسیدن به اسرار عالم و دستگیری از دیگران و رساندن به حقیقت مطلق هستی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

System of Social Mysticism; Identity and Targeting with Emphasis on the Thought of Imam Khomeini

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ismail Abdullahi 1
  • Hassan Ramezani 2
1 Ph.D. in Islamic Sufism and Mysticism, University of Religions and Schools, Faculty of Mysticism, Qom, Iran
2 Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Institute of Islamic Culture and Thought, Qom, Iran
چکیده [English]

In order to understand, infer, and communicate the esoteric and mystical messages of Islam on the scale of civilization, it is necessary to realize a systemic attitude in the inner domain of Islam and the mystical system of religion in order to realize the level of study, comparison and competition, efficiency and effectiveness of Islamic mysticism in The scene of human life management is worthy of. This research is an extension of the research and using the descriptive-analytical method to prove the hypothesis "existence of the system of social mysticism of Islam", in this way, the effectiveness of mysticism in the field of public competition and Prove in the social life of mankind. Social mysticism is a branch of applied mysticism, which expanded Seluk's spirituality from the realm of individual life to the field of collective life management, and crystallized the general conduct of the social scene. The origins and origins of social mysticism, Islam and Islamic teachings and the subject of social mysticism is the existence of the right to excellence in terms of appearances and manifestations of the names of all divine people in the human being as humanely as possible. The ultimate goal of social mysticism is to create the intuition of God through the absolute mankind and remaining on the survival of Allah. And the primary and middle purpose of mysticism is to forge intuition of network communication and achieve the mysteries of the world and arrest others and bring to the absolute truth of existence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Social Mysticism
  • Religious Systematization
  • Mysticism
  • Islamic Mysticism
  • Targeting

مراجع

قرآن کریم.
ابن بابویه، محمد بن علی (1362). الخصال. تصحیح علی اکبر غفاری. قم: جامعه مدرسین.
ابن ترکه اصفهانی، صائن­الدین (1381). تمهیدالقواعد، تصحیح سیدجلال­الدین آشتیانی. قم: بوستان کتاب.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1390)، دروس شرح اشارات و تنبیهات. ترجمه حسن حسن­زاده آملی. تهران: آیت اشراق.
إبن شعبه حرانی، حسن­بن­علی (1382)­ تحف العقول­ ترجمه احمد جنتی­ تهران: امیرکبیر.
ابن عربی، محی­الدین (1385). رساله­الانوار و رساله­ای به امام زمان. ترجمه نجیب مایل هروی. تهران: انتشارات مولی.
ابن فارس، احمد بن فارس (بی­تا). معجم مقاییس اللغه. تحقیق عبدالاسلام محمد هارون. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن‌خلدون، عبدالرّحمن (1379). المقدّمه. ترجمة محمّدپروین گنابادی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
آراسته‌خو، محمد (1370).  نقد و نگرش بر فرهنگ اصطلاحات علمی- اجتماعی. تهران: گستره.
اردبیلی، عبدالغنی (1392). تقریرات فلسفه امام خمینی. تهران: مؤسسه تنظیم­ونشر آثار امام خمینی.
افروغ، عماد (1377). فضا و نابرابری اجتماعی، ارائه الگویی برای جدایی‌گزینی فضایی و پیامدهای آن.
تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
باباطاهر (1374). اشعار باباطاهر. مشهد: انتشارات قاسمی.
براون، ادوارد گرانویل (1367). تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی. ترجمه فتح­الله مجتبائی. تهران: مروارید.
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (1377). درآمدی بر جامعه‌شناسی؛ تاریخچة جامعه‌شناسی. قم: دفتر همکاری حوزه و دانشگاه.
ـــــــــــ (1377). مبانی جامعه‌شناسی. قم: دفتر همکاری حوزه و دانشگاه.
تمیمی آمدی، عبدالواحدبن­محمد (1410).  غررالحکم و دررالکلم. تصحیح سیدمهدی رجائی. قم: دار الکتاب الإسلامی.
جوادى آملى، عبدالله (بی­تا). تفسیر موضوعى قرآن کریم. قرآن در قرآن. قم: اسراء.
ــــــــــ (1386). شمس الوحی تبریزی. قم: اسراء.
ــــــــــ (1387). تحریر تمهید القواعد. قم: اسراء.
حسن­زاده آملی، حسن (1393). ممدالهمم در شرح فصوص الحکم. تهران: وزرات ارشاد.
حقیقت، عبدالرفیع (1383). مکتب­های عرفانی. تهران: کومش.
خمینی، روح­الله (1373). آداب الصلوه (آداب نماز). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
ـــــــــــ (1379). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
ـــــــــــ (1387). ره عشق: نامه عرفانی حضرت امام خمینی رحمه­الله علیه. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
ـــــــــــ (1394). سرالصلوه. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
ـــــــــــ (1394). شرح چهل حدیث. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
ـــــــــــ (1416). شرح دعاء السحر. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
دهخدا، علی­اکبر (1377). لغت­نامه. زیر نظر محمد معین و سید جعفر شهیدی. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
ساروخانی، باقر (1375). دائره­المعارف علوم اجتماعی. تهران: انتشارات کیهان.
سبحانى، جعفر (بی­تا). الالهیات فى الکتاب و السنه. قم: مؤسسه امام صادق علیه­السلام.
شارع‌پور، محمود (1389). جامعه‌شناسی شهری. تهران: سمت.
شریف رضی (1392). نهج­البلاغه. ترجمه عبدالحمید آیتی. قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمدبن ابراهیم (1981). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. بیروت.
طباطبایی، محمدحسین (1388). شیعه در اسلام. به کوشش هادی خسروشاهی. قم: بوستان کتاب.
ـــــــــــ (1387). معنویت تشیع به ضمیمه چند مقاله دیگر. تحقیق محمد بدیعی. قم: تشیع.
طریحی، فخرالدین بن محمد محقق (1408). مجمع البحرین. بی­جا: مکتبه نشر الثقافه الاسلامی.
عبداللهی، محمداسماعیل (1394). سایبان خودساخته عرفان مدرن. قم: پژوهشکده باقرالعلوم.
عمیدزنجانی، عباسعلی (1367). تحقیق و بررسی در تاریخ تصوف. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
فضلی، علی (1390). علم سلوک. قم: دفتر نشر معارف.
قدردان قراملکى، محمدحسن (1381). معجزه در قلمرو عقل و دین. قم: بوستان کتاب.
قیصری، داوود بن محمود (1370). شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم. تحقیق جلال­الدین آشتیانی.  تهران: امیرکبیر.
کاشانی، عبدالرزاق (1370). اصطلاحات الصوفیه. قم: انتشارات بیدار.
کوئن، بروکسن (1372). مبانی جامعه­شناسی. ترجمه غلام­عباس توسل و رضا فاضل. تهران: سمت.
کینگ، ساموئل (1355). جامعه‌شناسی. ترجمة ربیع مشفق همدانی. تهران: نشر سیمرغ.
لاهیجی، شمس­الدین محمدبن­یحیی (1390). مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز. تحقیق محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی. تهران: زوّار.
مطهری، مرتضی (1385). جامعه و تاریخ. تهران: انتشارات صدرا.
مولوی، جلال­الدین محمد (1378). مثنوی معنوی. تصحیح قوام­الدین خرمشاهی. تهران: نشر دوستان.
نصر، سیدحسین (1393). سه حکیم مسلمان. ترجمه احمد آرام. تهران: امیرکبیر.
نصیرالدین طوسی، ابوجعفر محمدابن­محمد (1360). اخلاق ناصری. تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری. تهران: انتشارات خوارزمی.
نیک­گهر، عبدالحسین (1369). مبانی جامعه­شناسی و معرفی تحقیقات کلاسیک جامعه­شناسی. تهران: نشر رایزن.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 06 اردیبهشت 1399
  • تاریخ بازنگری: 29 آذر 1399
  • تاریخ پذیرش: 01 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار