نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسنده
استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
ولایت از مفاهیم مشترک همة متفکران شیعی است. نگاهی تحلیلی به مفهوم ولایت در منظومة فکری ملاصدرا و تطبیق آن با اندیشة فردوسی در شاهنامه، به‌خوبی رگه‌های مستمر این تفکر و پیوستار اندیشگی این دو حکیم مسلمان را نشان می‌دهد. تحلیل محتوای آثار این دو حکیم متأله، نشانگر این حقیقت است که در کنار روش غالباً استدلالی صدرالمتألهین و پیش‌کشیدن برهان‌هایی همچون قاعدة امکان اشرف، فردوسی نیز با سه شیوة مختلف بیان صریح اعتقاد به ولایت علی (ع)، تمثیل مستقیم دریا و هفتاد کشتی و تمثیلات غیرمستقیم، به‌ویژه با ایجاد یک رمزگان اسطوره‌ای فراگیر در شاهنامه با طرح شخصیت‌هایی همچون فریدون و ایرج و کیقباد و کیخسرو و... به تبیین مبحث ولایت و تفسیر تمثیلی اعتقادات شیعی و ولایی خود بر اساس همان قاعدة امکان اشرف پرداخته است. تفکیک ولایت و شهریاری صالحان از ولایت طاغوت و پادشاهی ناصالحان نیز بر مبنای همین قاعده، قابل تفسیر است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Velayat in the Shiite Wisdom of Ferdowsi and Mulla Sadra Based on Ashraf’s Theory of Possibility
نویسنده [English]
- Ezatollah Sepahvand
Assistant Professor of Persian Language and Literature, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Velayat is one of the common concepts of all Shiite thinkers. An analytical look at the concept of guardianship in Mulla Sadra's system of thought and its adaptation to Ferdowsi's thought in Shahnameh, well shows the continuous traces of this thought and the continuity of thought of these two Muslim sages. Analyzing the content of the works of these two theological sages shows the fact that, in addition to the often reasoning method of Sadr al-Muta'allehin and presenting arguments such as the rule of possibility of Ashraf, Ferdowsi also uses three different ways of explicitly expressing his belief in Ali (as), direct allegory of the sea and seventy Ships, and indirect allegories, especially by creating a pervasive mythical crypt in Shahnameh with characters such as Fereydoun, Iraj, Kiqbad, Kaykhosrow, etc. to explain the issue of province and allegorical interpretation of his Shiite and provincial beliefs based on the same rule of Ashraf. The separation of the velayat and the kingdom of the righteous from the velayat of Taghut and the kingdom of the unrighteous can also be interpreted according to this rule.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: Mulla Sadra
- Ferdowsi
- Velayat
- Amkan Ashraf
- Imam Ali (AS)
- Fereydoun
- Kiqbad
- Kaykhosrow
)