نگاهی دیگر به اندیشه‌های ملاصدرا با رویکرد حقوق بشر

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

هیات علمی وزارت علوم، دانشگاه پیام نور

چکیده

درمیان تمام اعلام نظرها و بحث‌ها و گفت‌وگوها از گفتمان‌های مختلف که میراث فکر و اندیشه بشر است گفتمان غالب نه در یک شهر و کشور بلکه کل جهان، گفتمان حقوق بشر است. اصول و قواعد و ارزش‌های حقوق بشری و جنبه‌های مختلف آن همچون نسبی‌گرایی یا جهانشمولی حقوق بشر علاوه بر طرح در نشست‌ها و هم اندیشی‌های دانشگاهی و فلسفی، در محافل خصوصی و شخصی و در بستر جامعه مورد توجه قرار گرفته است. به همین جهت بازخوانی نظرها و اندیشه‌های بزرگان فلسفه و دریافت فهم آنان از حقوق بشر می‌تواند بر فهم بیشتر و امروزی از نظرات آنان و به هدف نهایی حقوق بشر که کرامت انسانی و زندگی شرافتمندانه است و در منظومه فکری بسیاری از اندیشمندان و فلاسفه جایگاه بلندی دارد کمک کند. در این راستا در این مقاله با این پرسش که حقوق بشر و ارزش‌های آن چه جایگاهی در اندیشه‌های ملاصدرا داشته است به پژوهش با روش کیفی پرداخته و این نتیجه حاصل شد که در نظام فکری ملاصدرا با توجه به نوع رهیافت و رویکرد وی به مبانی نظری فلسفی، نزد وی حقوق بشر از اصالت و اهمیت برخوردار نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Another look at Mulla Sadra's ideas with a human rights approach

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Ansarian
  • Hosein Alekajbaf
چکیده [English]

In the midst of all the announcements, debates, and discussions of the various discourses that are the legacy of human thought, the dominant discourse is the human rights discourse, not in one city or country, but in the whole world. Principles, rules and values of human rights and its various aspects such as relativism or the universality of human rights In addition to designing academic and philosophical meetings and symposia, It has been considered in private and personal circles and in the context of society. Therefore, re-reading the approaches and ideas of the great philosophers and understanding their views on human rights it can lead to a more up-to-date understanding of their views and the ultimate goal of human rights, which is human dignity and a dignified life and has a high place the intellectual system of many thinkers and philosophers. In this article, with the question of what is the place of human rights and its values in Mulla Sadra's thoughts, has researched with a qualitative method. it was concluded that in Mulla Sadra's intellectual system, according to his approach and philosophical theoretical foundations, human rights are not original and important to him.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human Rights
  • Mulla Sadra
  • Doubts in Nature
  • Originality of Existence
  • Multiplicity and Unity
آزادگان، علیرضا؛ عظیمی، مهدی (« .)1399بررسی آراء صدرالمتألهین پیرامون نحوه پیدایش کثرات از واحد متعال با تکیه بر نقد قاعده الواحد.» حکمت صدرایی. س .8ش .2
اکبریان، رضا (« .)1386جایگاه انسان در حکمت متعالیه ملاصدرا.»
خردنامه صدرا. ش .51
تاموشات، کریستان ( .)1386
حقوق بشر. ترجمه حسین شریفی طرازکوهی. تهران: میزان.
پورهاشمی، عباس ( .)1399سخنرانی در وبینار
حق برهوای پاک موسسه .Terreتاریخ .1399/15/31
حایری یزدی، مهدی ( .)1379
آفاق فلسفه از عقل ناب تا حکمت احکام. بهکوشش مسعود رضوی. تهران: فروزان روز.
حسینی، محمد ( .)1397
حقوق بشر؛ مبانی و مسائل کنونی. تهران: دانشگاه علوم قضایی خدمات اداری.
درتاج، فتانه؛ محمدرضایی، محمد (« .)1395مبانی کرامت انسان از دیدگاه ملاصدرا.»
فلسفه دین. .4. ش13س
ذاکریان، مهدی ( .)1383
مفاهیم کلیدی حقوق بشر بینالمللی. تهران: میزان.
راسخ، محمد ( .)1381
حق و مصلحت (مجموعه مقالات). تهران: طرح نو.
ـــــــ. (« .)1392رویکرد نظری به مفهوم حق نسل سوم.»
فصلنامه پژوهش حقوق عمومی. س .15ش.39
زمانیها، حسین (« .)1395بررسی و تحلیل نسبت بین کمال انسانی و ساحتهای طولی و عرضی حیات در فلسفه ملاصدرا.»
پژوهشهای فلسفی. س .11ش.18
سجادی، جعفر ( .)1379
فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا. ج .1تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
سلطانی رنانی، مهدی (« .)1385جایگاه و کاربرد حدیث در تفسیر ملاصدرا.»
پژوهشهای قرآنی. . 47 و46ش
سیدفاطمی، سیدمحمد قاری ( .)1393
حقوق بشر در جهان معاصر (دفتر دوم، جستارهایی تحلیلی از حقها و آزادیها). ج .2تهران: شهر دانش.
شاو، ملکم ( .)1395
حقوق بینالملل بشر. ترجمه مجتبی اصغریان. تهران: خرسندی.
شایگان، فریده و همکاران ( .)1382
تقویت همکاریهای بینالمللی در زمینه حقوق بشر. تهران: گرایش.
شجاع آباجلو، دلبر؛ ذبیحی، محمد (« .)1396رویکرد فلسفی و اعتقادی ملاصدرا در انسجامبخشی به حشر جسمانی انسان.»
حکمت صدرایی. س .5ش.2
شهبازی، حشمت الله؛ تقیزاده، ابراهیم؛ شهبازینیا،
مرتضی (« .)1396حقوق بشر در حقوق خصوصی.» پژوهش حقوق خصوصی. س .5ش.19
طباطبایی، محمدحسین ( .)1389
تفسیر القرآن کریم. ج.6 تصحیح محسن پیشوایی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
علافچیان، زهرا؛ شمشیری، محمدرضا (.)1399 «بررسی تطبیقی «سعادت» از نظر ملاصدرا و اسپینوزا.»
حکمت صدرایی. س .8ش.2
علمالهدی، علی ( .)1391
نومینالیسم و فلسفه صدرایی. تهران: دانشگاه امام صادق (ع.)
علمی سولی، محمدکاظم؛ لعل صاحبی، طوبی (.)1392 «نگاه وجودی ملاصدرا به علم.»
پژوهشهای هستیشناختی. س .2ش.3
کاظمی، عبدالحسن و همکاران (« .)1394فراانسانها و آینده کرامت انسانی، حقوق و آزادیهای اساسی بشری.»
فصلنامه اخلاق زیستی. س .5ش.18
لیا، لوین ( .)1377
پرسش و پاسخ درباره حقوق بشر. ترجمه محمدجعفر پوینده. تهران: قطره.
موسوی میرکلایی، طه ( .)1397
جهانشمولی و نسبیگرایی حقوق بشر رهیافت اسلامی. تهران: دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری.
مقتدایی، عباس (« .)1391بررسی مقایسهای نسل اول حقوق بشر جامعه مدنی غرب با مبانی اسلامی».
مجله علمی و پژوهشی جامعهشناسی کاربردی. س .22ش.3
ملاصدرا، محمدبن ابراهیم ( .)1354
المبدا و المعاد. تصحیح سید جلالالدین آشتیانی. تهران: انجمن فلسفه ایران.
ـــــــ. ( .)1361
الشواهد الربوبیه. مشهد: دانشگاه مشهد.
ـــــــ. ( .)1381المبدا و المعاد. تصحیح جلال الدین آشتیبانی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
میرهادی، مهدی؛ بختیار نصرآبادی، حسنعلی؛ نجفی، محمد (« .)1396نسبت خیال با هویت در فلسفه ملاصدرا.»
پژوهشهای فلسفیـکلامی. س .19ش.2
نجفی، مرتضی؛ محسنی، فرید ( .)1384
حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: هدی.
نصری، عبدالله ( .)1376
سیمای انسان کامل از دیدگاه مکاتب. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
هادوینیا، علیاصغر؛ علیتبار، رمضان (« .)1399مبانی فلسفی مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی اسلامی با تأکید بر مکتب صدرایی»
فلسفه دین. .3. ش17س
همتی، مجتبی (« .)1386حقهای اقتصادی و اجتماعی و نسبت آن با حقوق شهروندی در پرتو نظریه عدالت رولز.»
مجله حقوقی دادگستری. ش .58
یزدانی، عباس (« .)1391مقایسه دیدگاه ابنسینا و ملاصدرا در مورد تجرد خیال و ارتباط آن.»
الهیات تطبیقی. س .2ش.6
یگر، ورنر ( .)1376
پایدیا. ترجمه محمدحسین لطفی. تهران: خوارزمی.
Heidegger. M (1998). On the Essence of Truth, In: Pathmarks. Tr. John Sallis. New York: Cambridge University Press.
Holden, Andrew (2016). “
Environment andTourism”. Routledge. New York.
Moran. D (2002).
Introduction to Phenomenology. NY: Routledge