ترکیب اتحادی از منظر صدرالدین دشتکی و ملاصدرای شیرازی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ‌التحصیل دکتری فلسفه ذهن، مؤسسه آموزش عالی علوم شناختی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

صدرالدین دشتکی، مبدع نظریۀ ترکیب اتحادی و به تبع او، صدرالمتألهین شیرازی معتقدند که هر ترکیب حقیقی اتحادی است، اما آیا نظریۀ ترکیب اتحادی ملاصدرا با نظریۀ ترکیب اتحادی دشتکی متفاوت است؟ در این مقاله نشان داده‌ایم که ملاصدرا در این بحث کاملاً همراه با دشتکی و ناظر به کلمات وی حرکت کرده و در مواضعی دیدگاه دشتکی را نقد کرده و از او فاصله گرفته است. ملاصدرا معتقد است دشتکی از عهدۀ تبیین دقیق ترکیب اتحادی بر نیامده و وجود خارجی اجزای مرکب را انکار کرده است، اما نشان داده‌ایم که نقد ملاصدرا بر دشتکی وارد نیست و دیدگاه این دو دربارۀ ترکیب اتحادی تفاوتی ندارد، مگر در برخی مقدمات و جزئیات و تبیین‌های فلسفی مبتنی بر نظریۀ وجود، و اگر تفاوتی جدی در کار است، به اختلاف نظریۀ وجود این دو فیلسوف باز می‌گردد. نگاه خاص وجودی ملاصدرا البته موجب می‌شود که تبیین وی از این نظریه متفاوت و ویژه باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Sadr al-Din Dashtaki and Mulla Sadra Shirazi on Unified Composition

نویسندگان [English]

  • Reza Dargahifar 1
  • Davood Hosseini 2
1 Ph.D. in philosophy of Mind – Institute for Cognitive Science Studies, Tehran, Iran
2 Associate Professor of Philosophy, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Sad al-Din Dashtaki, and following him, Mulla Sadra Shirazi maintains that all real compositions are unified. After a short review of Dashtaki’s thesis, we concentrate on Mulla Sadra’s version. Mulla Sadra believes that Dashtaki’s version is not coherent and he declines the existence of real parts. We will argue that Mulla Sadra’s objections do not work and furthermore, all things said and done there is no difference between these two versions of the thesis of unified composition. If there is any difference, it is about their theory of existence, not about their theory of composition. Sad al-Din Dashtaki, and following him, Mulla Sadra Shirazi maintains that all real compositions are unified. After a short review of Dashtaki’s thesis, we concentrate on Mulla Sadra’s version. Mulla Sadra believes that Dashtaki’s version is not coherent and he declines the existence of real parts. We will argue that Mulla Sadra’s objections do not work and furthermore, all things said and done there is no difference between these two versions of the thesis of unified composition. If there is any difference, it is about their theory of existence, not about their theory of composition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Words: Unified Composition
  • Matter and Form
  • Intellectual Analytic Plurality
  • Mind and Body
  • Sad al-Din Dashtaki
  • Mulla Sadra Shirazi
حسینی، داود (1398). وجود و ذات؛ تفسیری از صدرا در سیاق تاریخی. قم: انتشارات حکمت اسلامی.
حسینی، داود؛ درگاهی‌فر، رضا (1399). «ترکیب اتحادی از منظر صدرالدین دشتکی». جاویدان خرد، 17(38)، صص 123-149.
دشتکی شیرازی، صدرالدین (بی­تا). الحاشیه القدیمه علی الشرح الجدید للتجرید. نسخۀ خطی. مشهد: کتابخانۀ آستان قدس رضوی. شمارۀ 118.
ــــــــــــ (بی­تا). الحاشیه الجدیده علی الشرح الجدید للتجری. نسخۀ خطی. مشهد: کتابخانۀ آستان قدس رضوی. شمارۀ 473.
شیرازی، صدرالدین محمدبن‌ابراهیم (1981). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. چاپ 3. بیروت: دار احیاء التراث.
ــــــــــ (1389). مجموعه رسائل فلسفی، (2 جلدی). تهران: بنیاد حکمت صدرا.