نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• محمد حسین زاده

استادیار حکمت متعالیه، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران

چکیده

منطقی که فیلسوفان پیش از ملاصدرا در قالب منطق مشاء و اشراق مطرح کرده­اند، منطقی است که با غفلت از حقیقت عینی وجود و بر پایۀ حضور مستقل و اصیل ماهیت در واقعیت خارجی بنا شده است. تغییر بنیان­ این منطق در فلسفۀ اصالت وجودی ملاصدرا مستلزم تغییر در نوع نگاه و رویکرد صدرا در بررسی مسائل منطق است. این پژوهش در یک نگاه مرتبۀ دوم به شیوۀ ملاصدرا در بررسی مباحث منطق تعریف، رویکرد او به این مباحث را تحلیل کرده است. رویکرد او بر اساس نظریۀ اصالت وجود، رویکردی است که می­توان آن را رویکرد «تعمیمی و اصلاحی» نام نهاد؛ یعنی توسعه یافتن مباحث منطق تعریف و شمول آنها نسبت به امور وجودی و همچنین اصلاح نگاه استقلالی به ماهیت و نگاه طریقی و ابزاری به آن برای دست­یافتن به واقعیت وجودی عینی و اصیل و احکام و آثار آن. علاوه بر آن­چه بیان شد، این پژوهش نقش دیدگاه­های پیشینیان صدرالمتألهین و میزان تأثیر آنها در این رویکرد تمیمی و اصلاحی را مشخص کرده است.

کلیدواژه‌ها

• واژگان کلیدی: منطق تعریف
• اصالت وجود
• ماهیت
• ابن‌سینا
• ابن عربی
• ملاصدرا

عنوان مقاله [English]

Mullā Ṣadrā’s “Generalizing and Modifying” Approach to the Logic of Definition

نویسنده [English]

• Mohammad Hosseinzadeh

Associate Professor of Philosophy and Theology, Payame Noor University, Tehran, Iran; gh.khedri@jonoub.tpnu.ac.ir

چکیده [English]

The logic proposed by the Peripatetic and Illuminati philosophers before Mullā Ṣadrā is a logic that is based on the neglect of the objective truth of existence and is based on the independent and genuine presence of quiddity in external reality. Changing the foundation of this logic in Mullā Ṣadrā’s philosophy, which is based on the primacy of existence, requires a change in Sadra's view and approach to the study of logic issues. This research has analyzed his approach to the logic of definition in a second look at Mullā Ṣadrā’s method. His approach, based on the theory of the primacy of existence, is one that can be called a “generalizing and modifying” approach; that is, to develop the issues of defining logic and to include them in relation to existence and existential features, as well as to reform the independent view of quiddity and the instrumental view of it in order to achieve objective and genuine existential reality. In addition, this study has identified the role of the views of Mullā Ṣadrā’s predecessors and the extent of their impact on this “generalizing and modifying” approach.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Logic of Definition
• Primacy of Existence
• Quddity
• Avicenna
• IbnʿArabī
• Mullā Ṣadrā