جایگاه هستی شناختی فیض منبسط در حکمت متعالیه

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در نظر نهایی حکمت متعالیه ذات خدای متعال حقیقت لابشرط مقسمی و وجود و موجود منحصر در همان مصداق است. در این نگاه، علیت به معنای تجلی و تطور یک حقیقت در ذات خویش است و ثمره آن، ظهور تفصیلی کمالات بی‌نهایت مبدأ است و کثرات جز جلوات و شئونات ذات حق نیستند. ملاصدرا برای ربط میان کثرت و وحدت، بحث فیض منبسط را مطرح می‌کند. از نظر وی ظهور کثرت از وحدت به گونه ظهور یک وجه واحد از حق تعالی است که وحدتش عین کثرت و کثرتش عین وحدت است و کثرات تشکیکی در واقع مراتب و تعینات آن فیض واحدند که با ویژگی‌هایی چون اطلاق، وحدت، بساطت و سریان موید تحقق کثرات است. جایگاه این فیض در حکمت متعالیه، هماهنگ با دیدگاه عرفای متقدم در باب فیض منبسط است. به عقیدة وی تمام مراتبی که به عنوان تجلی حق مطرح است، اعم از تعین اول (احدیت) و ثانی، در حیطه فراگیری نفس رحمانی قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر، فیض منبسط ظهور واحدی است به صورت مندمج در تعین اول تحقق دارد و پس از آن، این ظهور مندمج مراتب دیگر نظام هستی تا عالم ماده را به اقتضائات هر مرحله شکل می‌دهد و در هر مرحله به حسب همان مرتبه ظهور می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Ontological status of expanded grace in the the Transcendent Wisdom

چکیده [English]

The nature of sublimated God is “non-conditional as the source of division” from the perspective of Transcendent Philosophy, that is the existence and the existent are restricted to a same referent. In this view, the meaning of the causality, is expressed as manifestation and evolution of something in his nature and it results in the appearance of the Cause’s Infinite perfections. So, multiplicity is nothing but manifestations of God’s nature. For the sake of connecting the diversity and the unity, Mulla Sadra suggested the expanded grace. According to him, the appearance of plurality from the unity is, in principle, the appearance of a divine face whose plurality is His unity. The significance of expanded grace in Transcendent philosophy is equivalent to that of early mystics. In his view, all manifestations of God such as first individuation and second individuation, whether briefly or at length, are in the realm of compassionate breath.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Non-conditional as the Source of Division
  • Non-conditional as a Division
  • Individual Unity of Existence
  • Expanded Grace
  • Permeation of Existence

برای مشاهده اصل مقاله به صورت کامل، بر روی لینک "اصل مقاله" در بالای صفحه کلیک کنید