اعتبار سنجی نظرهای انتقادی بر مبحث اتحاد نفس با عقل فعال در تفکر صدرائی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفه وکلام اسلامی دانشگاه ایلام

2 دانشجوی دکتری فلسفه وکلام دانشگاه ایلام

3 استادیارگروه فلسفه وکلام اسلامی دانشگاه ایلام

چکیده

چکیده:
در مسئله اتحاد نفس با عقل فعال، اشکالات و ابهاماتی وجود دارد: از جمله ایجاد تعدد عقول با رسیدن و اتحاد نفس به عقل فعال، افاضه صور حسی مختلف از یک شیء واحد توسط عقل فعال، ابتنای بحث عقل فعال بر طبیعیات قدیم، تبیین لحظه اتحاد نفس با عقل فعال، تبیین خطاهای حسی و چگونگی افاضه صور حسی کاذبه و مجرد مثالی توسط عقل فعال که مجرد تام است. مبانی برخی از این نقدهای وارد شده بر ملاصدرا، مبتنی بر قرائتی خاص از مسئله "اصالت وجود و اعتباریت ماهیت " می باشد. ادعای ما در این پژوهش این است که تمام این اشکالات مبتنی بر غفلت از ابعاد وجود شناختی بحث عقل فعال است و اینکه با تفکر ماهوی و حمل های متعارف نمی توان به فهم مسئله نائل شد بلکه بایستی به سراغ حمل های وجودی (حقیقت و رقیقت) و قاعده بسیط الحقیقه برای تبیین درست این مسئله یعنی نقش دقیق عقل فعال در انواع ادراکات رفت، البته با پاسخ به این اشکالات ، در پایان ، به ابهامات موجود در این بحث اشاره کرده ایم که می تواند راهگشای پژوهشهای بعدی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Identity of soul and active intellect has caused

نویسندگان [English]

  • shamsollah seraj 1
  • amir delzendehnezhad 2
  • majid ziaei 3
1 Associate Professorof Islamic philosophy and theology ilamuniversity,ilam,iran
2 ph.D.student
3 Assistant Professorof Islamic philosophy and theology ilamuniversity,ilam,iran
چکیده [English]

ABSTRACT :

Identity of soul and active intellect has caused many philosophical problems in transcendental philosophy: Multiplicity In Intellect ، Dependency of active intellect to an Old fashion of science، Lack of enough explanation of unification s moment،
Justification of falseness in sense perception ، How this particular senses are given from Abstract intellect ? and so on .Our main thesis is facing with that critical views which come from neglecting of Ontological aspects of Active Intellect .
We can not solve these problems by ancient prediction like prevalent prediction or so on but we should use better one namely (HAMLE HAGHIGAT VA RAGHIGHAT)SOME USEFUL prediction and we should use the rule named “basit Alhaghighah …” to get rid of this problems . At the end of this article we offer some vagueness in this subject. We should put these kind of discussion in strong explanations .we need adequate explanatory of active intellect

کلیدواژه‌ها [English]

  • Active
  • mollasadra
  • Intellect
  • Perception
  • Unification

مراجع

آشتیانی، سیدجلال‌الدین (1394). شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا. قم: بوستان کتاب.
آشتیانی، میرزا مهدی (1352). تعلیقه بر شرح منظومه حکمت سبزواری. به‌اهتمام عبدالجواد فلاطوری. تهران: دانشگاه تهران.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1393). قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
اکبری، رضا (1379). «اتحاد عاقل و معقول از منظری دیگر». خردنامه صدرا. ش20.
جوادی آملی، عبدالله (1372). شرح حکمت متعالیه. بخش چهارم از جلد ششم. تهران: الزهرا.
ـــــــ. (1396). رحیق مختوم. جلد 18 و 19. قم: اسراء.
خادمی، عین‌اله (1390) اندیشمندان مسلمان و پیدایش عوالم و موجودات کثیر از واحد. تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی.
خندان، علی‌اصغر (1389). منطق کاربردی. تهران: سمت.
رحیمیان، سعید؛ رهبری، مسعود (1390). «جایگاه معرفت‌شناختی عقل فعال در اندیشه ابن‌سینا». اندیشه دینی. ش38. ص94ـ71.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1370). نهایۀ الحکمۀ. ترجمه مهدی تدین. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ـــــــ. (2002م). تعلیقات اسفار. در ملاصدرا. الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
عارفی، عباس (1388). مطابقت صور ذهنی با خارج. قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
عبداللهی، مهدی (1393). «بررسی تطبیقی‌ـ‌‌انتقادی اتحاد نفس با عقل فعال در فلسفه اسلامی». معرفت فلسفی. ش45. ص80ـ59.
عبودیت، عبدالرسول (1391). درآمدی به نظام حکمت صدرایی. جلد سوم. تهران: سمت.
ـــــــ. (1392). درآمدی به نظام حکمت صدرایی. جلد اول. تهران: سمت.
فیاضی، غلامرضا (1392). هستی و چیستی در مکتب صدرایی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ملاصدرا، محمدبن‌ابراهیم (1378). المظاهر الالهیة فى اسرار العلوم الکمالیة. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ـــــــ. (1380). الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة. ج7. تصحیح مقصود محمودی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ـــــــ. (1382). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. تصحیح سیدمصطفی محقق داماد. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ـــــــ. (1383). الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة. ج3. تصحیح مقصود محمودی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ـــــــ. (1386). مفاتیح الغیب. تصحیح نجفقلی حبیبی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ـــــــ. (1391). مجموعه رسائل فلسفی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 فروردین 1398
  • تاریخ بازنگری: 19 تیر 1398
  • تاریخ پذیرش: 30 مرداد 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار