علمی- پژوهشی فلسفه ملاصدرا
واکاوی تصویرسازی ملاصدرا از اخلاق برپایه رویکرد سنجش‌گرایانه فلسفی در پرتو آراء اندیشمندان

فرشته ابوالحسنی نیارکی؛ هاشم قربانی

دوره 10، شماره 1 ، اسفند 1400، صفحه 11-23

https://doi.org/10.30473/pms.2019.44447.1673

چکیده
  ملاصدرا تعریفی از اخلاق ارائه کرده است که براساس طبقه‌بندی این جستار، تعریف به صفات درونی و ملکه‌انگاری اخلاق است، اما ملکه نزد وی که بنابر حرکت جوهری قائل به صورت باطنی متمایز در هر مرتبه است، متمایز از ملکه‌ی پارادایم مشائی است. این مقاله با گذار از تحلیل تعریف وی، در پرتو گفتگوی اثربخش میان صدرا و اندیشمندان، مقایسه تطبیقی و تحلیل ...  بیشتر

علمی- پژوهشی فلسفه ملاصدرا
فاعلیت الهی از دیدگاه گریفین و نقد ان بر پایه فلسفه صدرایی

زینب اختری؛ عبداله صلواتی

دوره 10، شماره 1 ، اسفند 1400، صفحه 25-38

https://doi.org/10.30473/pms.2019.44990.1679

چکیده
  فاعلیت الهی از منظر گریفین عبارت است از قدرت الهی که تأثیرات علّی در جهان را اِعمال می‌کند و نحوه فعالیت خدا در جهان و تأثیرگذاری خدا بر موجودات را نشان می‌دهد و به بیان دیگر چگونگی اعمال قدرت الهی در جهان است. گریفین فاعلیت را بر مبنای قدرت تبیین می‌کند و قدرت را به ترغیب و تشویق و شورانگیزی تحویل می‌برد. براین اساس ارتباطی دوطرفه ...  بیشتر

علمی- پژوهشی فلسفه ملاصدرا
تبیین جایگاه وجودی و معرفتی عقل فعال از نظر ابن سینا و ملاصدرا

زهرا حسام محمدی؛ علی افضلی

دوره 10، شماره 1 ، اسفند 1400، صفحه 39-50

چکیده
  عقل فعال موجودی برتر از عالم طبیعت، عاری از ماده و احکام آن، قائم به نفس و فعلیت صرف است. این موجود از نظر حکمای مشائی هم در ساختمان هستی و هم در فرآیند معرفت انسان نقش بی‌بدیلی دارد. به باور ایشان معرفت بشر بدون وجود عقلی مفارق و قدسی به سامان نمی‌رسد و فرآیند معرفت در تمام مراحل خود، به افاضه و دستگیری چنین موجودی محتاج است. نحوه‌ی ...  بیشتر

علمی- پژوهشی فلسفه ملاصدرا
بررسی معانی تصوّری مسئله اصالت وجود

سردار دکامی؛ محمد سعیدی مهر؛ رضا اکبریان

دوره 10، شماره 1 ، اسفند 1400، صفحه 51-66

https://doi.org/10.30473/pms.2019.38975.1577

چکیده
  گاهی تصوّر یک مسئله فلسفی مهم‌تر و دشوارتر از تصدیق آن است، و مسئله اصالت وجود از جمله این مسائل است. در این مقاله به بررسی برخی از معانی تصوّری این مسئله پرداخته‌ایم. هم‌چنین به بررسی دو تحریر از محلّ نزاع، و نیز در پرتو ادلّه اصالت وجود به بررسی برخی معانی تصوّریِ دیگر پرداخته‌ایم. تحریر محلّ نزاع که مسئله مهمی در این زمینه است، ...  بیشتر

علمی- پژوهشی فلسفه ملاصدرا
اعتبار سنجی نظرهای انتقادی بر مبحث اتحاد نفس با عقل فعال در تفکر صدرائی

شمس الله سراج؛ امیر دل زنده نژاد؛ مجید ضیایی قهنویه

دوره 10، شماره 1 ، اسفند 1400، صفحه 67-78

https://doi.org/10.30473/pms.2019.45335.1687

چکیده
  چکیده:در مسئله اتحاد نفس با عقل فعال، اشکالات و ابهاماتی وجود دارد: از جمله ایجاد تعدد عقول با رسیدن و اتحاد نفس به عقل فعال، افاضه صور حسی مختلف از یک شیء واحد توسط عقل فعال، ابتنای بحث عقل فعال بر طبیعیات قدیم، تبیین لحظه اتحاد نفس با عقل فعال، تبیین خطاهای حسی و چگونگی افاضه صور حسی کاذبه و مجرد مثالی توسط عقل فعال که مجرد تام است. ...  بیشتر

علمی- پژوهشی فلسفه ملاصدرا
کاربرد زبان در معرفت دینی از دیدگاه علامه طباطبایی و توماس آکوئیناس

لیلا روستایی پاتپه؛ محمد محمد رضایی

دوره 10، شماره 1 ، اسفند 1400، صفحه 79-92

https://doi.org/10.30473/pms.2019.46188.1697

چکیده
  پژوهشهای معاصر در فلسفه دین عمیقا از مسائلی که آفریده ی کاربردهای متمایز زبان دینی می باشد متاثر گردیده است.لذا زبان مقوله ای بسیار مهم وتاثیر گذار در حوزه معرفت دینی است.چرا که امروزه در حوزه دین شناسی،پرسش های تازه بسیاری در باب امهات مسایل دینی ،معرفت دینی وزبان پیش روی ما قرار گرفته است.ازجمله اینکه دین چیست وغایت آن کدام است؟آیا ...  بیشتر

علمی- پژوهشی فلسفه ملاصدرا
پی جویی مبانی صلح فرهنگی گالتونگ در نظام فکری ملاصدرا

یحیی صباغچی؛ طیبه میر محمد حسینی

دوره 10، شماره 1 ، اسفند 1400، صفحه 93-108

https://doi.org/10.30473/pms.2021.52695.1785

چکیده
  یوهان گالتونگ، صلح پژوه شهیر نروژی، سه ضلع برای خشونت قائل است: مستقیم، ساختاری و فرهنگی. خشونت فرهنگی به نوعی از خشونت اطلاق می‌شود که در بستر یک فرهنگ مجاز شمرده شده و ارتکاب آن منفی و ناشایست به حساب نیاید و ضمناً زمینه‌ساز یا توجیه‌گر سایر انواع خشونت باشد. در دیدگاه گالتونگ فرهنگ شامل ایدئولوژی، مذهب، زبان، هنر و ... است که در ...  بیشتر

علمی- پژوهشی فلسفه ملاصدرا
فاعلیت عقل فعال در مهندسی نظام عالم ماده از نظر صدرالمتالهین

محمدرضا عامری؛ ناصر محمدی؛ امیرطاهر پالیزگیر

دوره 10، شماره 1 ، اسفند 1400، صفحه 109-126

https://doi.org/10.30473/pms.2020.43671.1660

چکیده
  عقول به عنوان موجودات مفارق از ماده، در فلسفه اسلامی به خصوص در حکمت متعالیه، جایگاه ویژه ای دارد. بحث وجود شناختی عقول برای حل مسئله چگونگی صدور کثرات عالم مادی از واجب تعالی توسط فلاسفه مطرح شده است.نقش عقول در عالم از دو جنبه مهم، قابل بررسی است. جنبه معرفت شناسی و جنبه وجود شناختی عقول. که در بحث معرفت شناختی عقول، چگونگی اتصال نفس ...  بیشتر

علمی- پژوهشی فلسفه ملاصدرا
حیات انسان پیش از دنیا در اندیشه ملاصدرا(ره) و علامه مجلسی(ره)

ابراهیم علیپور؛ اکرم قربانی

دوره 10، شماره 1 ، اسفند 1400، صفحه 127-140

https://doi.org/10.30473/pms.2019.45319.1686

چکیده
  برخی آیات و تعداد زیادی از روایات به حضور انسان در عوالم پیش از دنیا تصریح دارند. اندیشمندان حوزه های مختلف حدیث، تفسیر،فلسفه ،کلام و ... ،در تبیین این آیات و روایات ،آراء متنوعی ارائه کرده اند. ملاصدرا ، رهبر جریان فلسفی مدرسه اصفهان که مدعی پیوند شریعت و فلسفه است ، تحلیلی بدیع از این روایات دارد. وی بنابر نظام فکری خویش تمام وجودات ...  بیشتر

علمی- پژوهشی فلسفه ملاصدرا
چگونگی حصول مفهوم عدم از دیدگاه فیلسوفان نوصدرائی

فرنگ قبادی؛ حسین هوشنگی؛ نوشین عبدی ساوجیان

دوره 10، شماره 1 ، اسفند 1400، صفحه 141-154

https://doi.org/10.30473/pms.2020.51808.1774

چکیده
  مفهوم عدم چگونه در ذهن شکل می‌گیرد؟ این پرسش مسئله اصلی این مقاله است. فیلسوفان نوصدرایی معاصر بیش از گذشتگان چگونگی شکل‌گیری این مفهوم را در قالب تحلیل منشأ حصول معقولات ثانیه فلسفی بررسی کرده‌اند. منظور از این فیلسوفان علاوه طباطبایی و شاگردان مبرز ایشان است. علامه طباطبایی حصول مفاهیم فلسفی را به دو روش می‌داند: علم حضوری و تحلیل ...  بیشتر

علمی- پژوهشی فلسفه ملاصدرا
فلسفه متافیزیک نزد کانت و علامه طباطبایی

علیرضا محمدزاده قبادلو؛ مسعود امید؛ محمدرضا عبدالله نژاد

دوره 10، شماره 1 ، اسفند 1400، صفحه 155-172

https://doi.org/10.30473/pms.2019.44483.1677

چکیده
  چکیدهوجود بحران‌های علمی هر عصر، متفکران را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند و هر متفکری بر اساس فهم از مسائل علمی و داشته‌های علمی خود، به نوعی سعی در حل بحران و رساندن علم به ساحل امن یقین را دارد.وجود مسائل جدید و تعارضات در علم و دین و فلسفه، ایمانوئل کانت و علامه طباطبایی را بر آن داشت تا نگاه دوباره و جدی‌تری به این معضلات علمی و ...  بیشتر

علمی- پژوهشی فلسفه ملاصدرا
بررسی نظریۀ عدالت اجتماعی صدرا از منظر فلسفۀ سیاسی

سید علی اکبر هاشمی کرویی؛ احمد واعظی

دوره 10، شماره 1 ، اسفند 1400، صفحه 173-186

https://doi.org/10.30473/pms.2019.47214.1713

چکیده
  براهدف اصلی از نگارش این مقاله پاسخ به پرسشهای بنیادین عدالت پژوهی مطرح در حوزۀ فلسفه سیاسی بود. برای دست یابی به این هدف، ابتدا با بررسی دقیق آثار صدرا دیدگاه‌های او در باب عدالت اجتماعی استخراج شد، سپس تلاش گردید پاسخ‌های صریح ایشان به این پرسشها استنطاق شود. بر این اساس یافته‌های پژوهش حاکی از آن بود که: 1. از منظر وی سه مبنا برای ...  بیشتر