فلسفه متافیزیک نزد کانت و علامه طباطبایی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل رشته فلسفه تطبیقی ، دانشگاه تبریز

2 عضو هیأت علمی گروه فلسفه دانشگاه تبریز

3 دانشیار، گروه فلسفه، دانشگاه تبریز

چکیده

چکیده
وجود بحران‌های علمی هر عصر، متفکران را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند و هر متفکری بر اساس فهم از مسائل علمی و داشته‌های علمی خود، به نوعی سعی در حل بحران و رساندن علم به ساحل امن یقین را دارد.
وجود مسائل جدید و تعارضات در علم و دین و فلسفه، ایمانوئل کانت و علامه طباطبایی را بر آن داشت تا نگاه دوباره و جدی‌تری به این معضلات علمی و سعی در حل بحران‌های موجود داشته باشند. و هر دو متفکر به نوعی جواب معضلات زمان خود را در رویارویی دوباره با متافیزیک دیدند. کانت با تصور و تعریفی که از متافیزیک سنتی داشت، متافیزیک موجود را نتوانست به عنوان یک علم یقین بخش قبول کند و متافیزیک سنتی را از لیست علوم پاک کرد.
علامه بر عکس وی، با تصور و تعریفی که از متافیزیک سنتی داشت؛ متافیزیک را علمی یقینی پنداشت به طوری که یقینی بودن سایر علوم هم در سایه وجود و امکان تحقق متافیزیک میسر بود.
در مقاله حاضر فلسفه متافیزیک از نگاه هر دو اندیشمند از جهات مختلف مثل تعریف متافیزیک سنتی و روش آن و همچنین کیفیت گزاره‌های آن و نسبتش با سایر علوم، بررسی خواهد تا روشن گردد چرا در قبال سوالات یکسان، هر کدام راه متفاوتی را پیمودند. و در نهایت به این نتیجه می‌رسد که متافیزیکی که به دست این دو متفکر رسیده از مبنا متفاوت بوده است، که باعث پیموده شدن دو راه متفاوت شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The metaphysical philosophy of Kant and Allame Tabatabai

نویسندگان [English]

  • Alireza mohammadzadeh Ghobadlou 1
  • masoud omid 2
  • mohammadreza abdollahnejad 3
1 Graduate in Comparative Philosophy, Tabriz University
2 Associate Professor, Department of Philosophy, Tabriz
3 Associate Professor, Department of Philosophy, Tabriz University
چکیده [English]

Abstract
The existence of scientific crises of every age challenges the thinkers with serious challenges, and each thinker, on the basis of understanding his scientific and scientific issues, is somehow trying to solve a crisis and bring science to a secure safe beach.
The emergence of new problems and conflicts in science, religion, and philosophy led Immanuel Kant and Allamah Tabatabai to take a fresh and more serious look at these scientific problems and try to solve existing crises. And both thinkers saw some sort of solution to their time problems in reoccurring with metaphysics. Kant, in the traditional metaphysics conception and definition, could not accept the existing metaphysics as a certainty piece of science, and erased the traditional metaphysics from the science list.
Allameh, on the contrary, conceived metaphysics as a scientific science, with the notion and definition of traditional metaphysics, so that the certainty of other sciences was possible in the light of the existence and possibility of realization of metaphysics.
In the present paper, the metaphysical philosophy will examine the views of both thinkers in a variety of ways, such as the definition of traditional metaphysics and its method, as well as the quality of its propositions and its relation to other sciences, to explain why each and every one has gone a different way to the same questions. It ultimately concludes that the metaphysics reached by these two thinkers has been different from the foundation, which has led to two different ways.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Classical metaphysic
  • Metaphysical philosophy
  • Metaphysics of nature
  • Kant
  • Allame Tabatabai
اسکروتن، راجر (1383). کانت. ترجمه علی پایا. تهران: طرح نو.
بونواک، دنیل (1395). «انقلاب کپرنیکی کانت». سی. سالمن؛ کتلین ام. هیگینز. تاریخ فلسفه غرب؛ جلد 6: عصر ایدئالیسم آلمانی. ترجمه سیدمسعود حسینی. تهران: حکمت.
طباطبایی، محمدحسین (1387). نهایت فلسفه. ترجمه مهدی تدین. قم: بوستان کتاب.
ـــــــ. (1388). مجموعه رسائل، کتاب برهان. ترجمه مهدی قوام صفری. قم: بوستان کتاب.
فتحی، حسن؛ موسی‌زاده، صدیقه (1379). «آیا نگاه کانت به مابعدالطبیعه به معنای نفی مطلق مابعدالطبیعه است؟». غرب‌شناسی بنیادی. س1، ش2. ص162ـ147.
کانت، ایمانوئل (1388). تمهیدات. ترجمه غلامعلی حداد عادل. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1383). شرح نهایۀ الحکمۀ. تحقیق عبدالرسول عبودیت. قم: مؤسسه امام خمینی.
مطهری، مرتضی (1389). مجموعه آثار. تهران: صدرا.
مگی، برایان (1385). فلاسفه بزرگ. ترجمه عزت‌الله فولادوند. تهران: خوارزمی.
هارتناک، یوستوس (1378). نظریه معرفت در فلسفه کانت. ترجمه غلامعلی حداد عادل. تهران: فکر روز.
Kant, Immanuel (1976). Critique of Pure Reason. translated by Norman Kemp Smith. McMillan.