نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• معصومه عامری ¹
• زهره توازیانی ²

¹ مشاور

² رئیس دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا

چکیده

در این نوشتار، مبانی و راه‌حل‌های ملاصدرا در مسئلة شر بررسی شده است. وی از جمله فیلسوفانی است که با تلاش وافر، ضمن طرح انواع شبهاتی که صفات کلیدی علم، قدرت و خیرخواهی خداوند را نشانه رفته‌اند و به تبع آن احسن‌بودن نظام عالم را نیز زیر سؤال برده‌اند، با مددگرفتن از اصول و مبانی حکمت متعالیة خود، راه‌حل‌های منطقی برای آن‌ها ارائه می‌کند و همچنان بر اعتقاد خود به خیر محض‌بودن خدا، قدرت مطلقه، حکمت بالغه، علم بی‌منتها و احسن‌بودن نظام صادر از او تأکید دارد. اصلی‌ترین مبنای ملاصدرا در پاسخ‌گویی به شبهات در این زمینه اصالت وجود است و راه‌حل‌های اساسی او در این خصوص، از الگوی عدمی‌بودن شر و مجعول بالعرض بودن آن تبعیت می‌کند، یعنی همان راه‌حل‌هایی که فیلسوفان یونان باستان نظیر افلاطون و ارسطو در این باب عرضه کرده‌اند، اما نوآوری ملاصدرا در این باب بازگشت به استفادة کاربردی از اصل اصالت وجود و مساوق قراردادن آن با خیر است، علاوه بر این‌که از براهین لمّی و انّی در حل مسئله مدد گرفته است؛ مهم‌ترین یافته‌های وی حل مشکل ثنویت و هموارکردن بستر توحیدی در حوزة عمل و نظر برای هضم مسئلة شر و پاسخ‌گویی مناسب به شبهات مطرح‌شدة آن است. این بحث در مقالة حاضر به‌تفصیل بیان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• خیر
• شر
• عدمی‌بودن شر
• مجعول بالعرض‌بودن شر
• اصالت وجود
• ملاصدرا

موضوعات

• فلسفه ملاصدرا

عنوان مقاله [English]

Mulla Sadra on the Problem of Evil

چکیده [English]

In this article, Mulla Sadra’s account of the problem of evil is considered. He is one of the philosophers who attempt to provide logical solutions for the problems which stem from divine attributes (omniscience, omnipotence and goodness) by appeal to the bases of Transcendent Philosophy and thus defend God’s omniscience, omnipotence, goodness, wisdom and defend this world to be the best possible one. The most basic factor in answering the doubts in this respect is principality of existence and his basic solutions in this respect, as in the case of some Greek philosophers such as Plato and Aristotle, follow the model of understanding evil to be nonexistent and accidentally made. Mulla Sadra’s innovation, however, is his use of the principle of principality of existence and its equivalence to goodness. Moreover, he makes use of a priori and a posteriori arguments to solve the problem. Therefore, by solving the problem of evil, he suggests solutions for the problem of dualism and gives way to monotheism. We provide this discussion in following article.

کلیدواژه‌ها [English]

• Goodness
• evil
• Nonexistence of Evil
• Accidental Making of Evil
• principality of existence
• Mulla Sadra.