نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• حمیدرضا میرزایی ¹
• ابراهیم سعدی ²

¹ دانشیار دانشگاه پیام نور، مشهد، ایران (نویسندۀ مسئول).

² پژوهشگر، مؤسسۀ غیرانتفاعی خاوران، مشهد، ایران.

چکیده

حیوانات، در فلسفۀ اسلامی، صاحب علم و ادراک‌اند. این مطالعه به منظور بررسی مبحث علم و ادراک در حیوانات مبتنی بر فلسفه‌ی حکمت متعالیه انجام گردید. حکمت متعالیه فلسفه­ای وجودشناختی است. این سامانۀ فکری، اصالت را در هستی به «وجود» می‌دهد. بر پایۀ این نگرش، آنچه پهنۀ هستی را از خود آکنده، «وجود» است و ماهیات، حقایقی اعتباری‌اند. هستی، تحقق فعل خداوند است. هستی، مشکک است. هر مرتبه­ای، جملگی کمالات مادون خود را دارا و از محدودیت­های وجود مادون، مبراست. همین مرتبه نیز محاط مرتبۀ بالاتر از خود است. کمال و وجود، حقیقتی واحدند؛ چنانکه هر چه وجود شدیدتر باشد، کمالات نیز آشکارترند. جمادات، نباتات، حیوانات و انسان دارای کمال وجود مرتبۀ خود هستند. یکی از این کمالات، علم است؛ چرا که بر «وجود بما هو وجود» حمل می‌شود. بنابراین، حیوان به‌قدر مرتبۀ وجودیِ خود، صاحب کمال است. تشکیک وجود در هر مرتبه­ای جریان دارد، بنابراین کمالات در هر مرتبه از وجود مشکک هستند، پس علم نیز در حیوانات تشکیکی است. حیوانات می­توانند در معرض تعلیم واقع شوند. علم حیوانات، حسی و خیالی است. حیوانات قادرند با روش حسی و خیالی، در مسیر آموزش قرار بگیرند و مرتبۀ علم خود را شدت بخشند. مقالۀ حاضر به‌منظور بررسی مبحث علم و ادراک در حیوانات، مبتنی بر حکمت متعالیه، صورتبندی شده است.

کلیدواژه‌ها

• رفتارشناسی حیوانی
• علم
• ادراک
• حکمت متعالیه

20.1001.1.23221992.1397.7.1.11.5

موضوعات

• فلسفه ملاصدرا

عنوان مقاله [English]

Animals′ knowledge and Perception from the Point of View of Sadraii Wisdom

نویسندگان [English]

• Hamidreza Mirzaei ¹
• Ebraim Sadi ²

¹ Associate Professor, Payame Noor University, Mashhad, Iran.

² Researcher, Khavaran Institute of Higher Education, Mashhad, Iran.

چکیده [English]

Animal enjoy knowledge and perception according to the Islamic philosophy. In order to study the question of knowledge and perception of animals, this survey has been done from the view point of philosophy of transcendent wisdom. Transcendent wisdom is an ontological philosophy. This reflective system bestows the originality to existence. In light of this outlook, what – so – ever covers the arena of the Being, is existence and the essences are virtual. The existence is the realization of Divine Action. Existence is gradational. Each level and stage includes the whole perfections of its own inferior level and exempted from the limits of the inferior existence. This very level and stage is in turn comprehended by the superior level to this own level. Inanimate bodies, animals, and human being enjoy perfection of existence of its own level. Both perfection and existence are one reality, and they are in such a position that the more intensified the existence is, the more evident the perfection is. Animal enjoys perfection according to its existential level. One of these perfections is knowledge, because it is predicated on existence as it is existence. The gradation of existence realizes in every level, so the perfections in any level of existence are gradational. Animals are the possessors of knowledge. Knowledge in animals is gradational. Animals can be subjected to the education, but animal’s knowledge is imaginary and sensory. Animals are able to be in the course of education with imaginary and sensory methods and develop the level of their own knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

• Animal Behavior
• Knowledge
• Perception
• Transcendent Wisdom