نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• مرتضی حسین زاده ¹
• طاهره کمالی زاده ²

¹ دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران (نویسندۀ مسئول).

² دانشیار فلسفه و حکمت اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

چکیده

تشکیک وجود یکی از اصول مهم حکمت متعالیه است. سازگاری یا عدم سازگاری این اصل با وحدت شخصی وجود، مناقشات زیادی را میان شارحان حکمت متعالیه در پی داشته است. بنا بر تشکیک وجود، تشکیک در مراتب وجود است اما وحدت شخصی وجود با تشکیک در مراتب میانه‌ای ندارد، چون موجود حقیقی یک وجود بیشتر نیست و بقیه مظاهر و شئون آن وجود حقیقی هستند. ملاصدرا با پذیرش تشکیک در وجود، در ادامه به اثبات وحدت شخصی وجود نیز پرداخته است. بنابراین، ظاهراً بین این دو اصل ناسازگاری وجود دارد و نمی‌توان هر دو را با هم پذیرفت. این مقاله با نشان دادن دو نوع تشکیک مطرح‌شده توسط ملاصدرا، دو معنا برای وحدت وجود را قابل طرح می‌داند؛ وحدت سنخی وجود که با تشکیک خاصی اثبات می‌شود و وحدت شخصی وجود که از تشکیک خاص‌الخاصی نتیجه می‌شود. بر این اساس می‌توان گفت: ملاصدرا با توجه به دو نوع تشکیک، به دو نوع وحدت قائل است. وحدت شخصی وجود با تشکیک خاصی قابل جمع نیست، اما تشکیک خاص‌الخاصی هم‌سو و سازگار با وحدت شخصی وجود است.

کلیدواژه‌ها

• تشکیک خاصی
• تشکیک خاص‌الخاصی
• وحدت شخصی وجود
• کثرت وجود
• ملاصدرا

20.1001.1.23221992.1397.7.1.3.7

موضوعات

• فلسفه ملاصدرا

عنوان مقاله [English]

The Compatibility of the Theory of Gradational Unity and the Individual Unity of Existence

نویسندگان [English]

• Morteza Hoseinzadeh ¹
• Tahereh Kamalizadeh ²

¹ PhD Student in Islamic Philosophy and Theology, University of Zanjan, Zanjan, Iran.

² Associate Professor, Institute for Humanities and Cultural Studies (IHCS), Tehran, Iran.

چکیده [English]

Gradation of being is one of the important principles of transcendent philosophy. In this philosophy, compatibility and incompatibility between the individual unity of being and the gradation of being is one of the conflicts between commentators. According to gradation of being, gradation is in levels of being, and due to the individual unity of being; there is no gradation in levels. Since the real being is not more than one being and other things are its manifestations and aspects. Hence apparently there is an incompatibility between these two principles and it is not possible to accept both of them. Sadra, by accepting gradation of being, proves the individual unity of being. This paper poses two meaning for the unity of being by showing two types of gradation presented by Sadra. It is possible to prove typical unity according to particular gradation and the individual unity of being is resulted from special particular gradation (tashkik khasi). To fix this incompatibility, we can say that according to two gradation, Sadra believes on two kinds of unity that the individual unity of being cannot summed up with particular gradation, but special particular gradation(tashkik khasolـkhasi) is compatible with the individual unity of being.

کلیدواژه‌ها [English]

• Particular Gradation
• Special Particular Gradation
• Individual Unity of Being
• Multiplicity of Being
• Mulla Sadra