نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه فلسفه دین، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، ایران (نویسنده مسئول)
2 دانش آموخته دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، ایران.
چکیده
یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های بشر، مسئله دیدار خداوند است، زیرا پس از پرسش از چرایی خلق خود و رسیدن به پاسخ وجود خالق، به این پرسش می‌رسد که آیا او را می‌توان دید؟ اگر آری، چگونه و کی محقق خواهد شد؟ لذا پیشینه تاریخی این مسئله را باید در ابتدای اندیشه بشری جست. اما در عالم اندیشه اسلامی، دیدگاه‌های گوناگونی در پاسخ به این مسئله بیان گردیده است. گروهی قائل به دیدار با چشم شده و برخی معتقد به استحاله دیدار خداوند گردیده و دست از ظاهر نصوص دینی برداشته و به توجیه آیات و روایات دالّ بر جواز و تحقق دیدار خداوند متعال پرداخته‌اند. جمعی نیز با عنایت به ظاهر آیات و روایات مذکور، از عدم انحصار دیدار خداوند در دیدار با چشم سخن گفته و به اثبات گونه دیگری از دیدار پرداخته‌اند. از طرفی، مباحث اعتقادی الهیات اسلامی، در چهار علم تفسیر، کلام، فلسفه و عرفان، پی‌گیری می‌شود و از آنجا که همه این علوم، در مقام پاسخ‌گویی به مسئله دیدار خداوند برآمده‌اند، این مسئله را می‌توان یکی از نقاط همرسی این علوم دانست. بنابراین پاسخ اندیشمندی همچون علامه طباطبایی ـ که جامع همه این علوم است ـ به این مسئله، بهترین و کامل‌ترین پاسخ شمرده می‌شود. بر این اساس، در این نوشتار با چهار رهیافت تفسیری، کلامی، فلسفی و عرفانی به تبیین معناشناختی دیدار خداوند، مبتنی بر آراء علامه طباطبایی، پرداخته شده و درنهایت به این نتیجه رسیدیم که ضرورتاً کامل‌ترین و دقیق‌ترین پاسخ، حاصل تلفیق یا برهم‌نهی همه این رهیافت‌هاست.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Semantic Explanation of God’s Meeting on the Combined View of Allamah Tabatabaie
نویسندگان [English]
- Amir Abbas Alizamani 1
- Mohammad Ali Jozani Kohan 2
1 Associate Professor, Department of Philosophy of Religion, University of Tehran, Faculty of Theology and Islamic Studies, Iran (Corresponding Author)
2 Ph.D. in Islamic Philosophy and Theology, University of Tehran, Faculty of Theology and Islamic Studies, Iran.
چکیده [English]
One of the most fundamental questions of humans is the problem of seeing God. Because after asking about the reason of human creation and realizing the answer that leads to the existence of creator, one would ask is it possible to see God? And if it is, how and when would this seeing takes place? Therefore, the historical roots of this question should be retrieved in the early apprehension of human being. In the world of Islamic thought system, variety of different views have been presented: some believe in the possibility of seeing God with eyes and some other believe in transubstantiation of it and have disregarded the apparent of theological texts, vindicating the verses of the Holy Quran and Hadith leading to permit the possibility of seeing the Almighty God. Another group also pointing to the apparent of the aforementioned verses and narrations, have claimed that seeing God is not only limited to visualization by eyes, and have proven other methods and meanings of seeing. On the other hand, the science of Islamic belief system is studied in four fields: exegesis, theology, philosophy, and mysticism. Since all of these four sciences have tried to answer the question of seeing God, this question can be labeled as a point where all these sciences meet. Hence, the answer of a thinker like Allamah Tabatabaie, a true expert in all these fields, would be the best and the most complete of all answers. Consequentially this study will exegetically, theologically, philosophically, and mystically explain the concept of seeing God based on the views of Allamah Tabatabaie. And finally we will come to the conclusion that necessarily the most complete and precise answer is the result of combination of all these approaches.
کلیدواژه‌ها [English]
- Seeing God by Eye
- Seeing God by Heart
- Being perished in Allah
- Interpretive Approach
- Theological Approach
- Philosophical Approach
- Mystical Approach
)