" تحلیل هستی‌شناختی نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی ره"

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

دانشگاه قم

چکیده

نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی (ره) که یکی از اندیشه‌های کانونی و محوری ایشان است همواره به‌منزلۀ نظریه‌ای معر‌فت‌شناختی تحلیل و بررسی شده ‌است، اما نگاهی جامع به آثار علامه طباطبایی (ره) جهت واکاوی موارد استفاده و بهر‌ه‌برداری از این نظریه از سوی ایشان، نشان می‌دهد که علامه به این نظریه نگاه وجود‌شنا‌ختی نیز داشته‌ است. از این زاویه، نشئۀ دنیا، نشئۀ اعتباریات است که مابین دو نشئۀ بدء و عود (قوس نزول و قوس صعود) قرار گرفته است و همچنان‌که نسبت زندگی دنیا به عوالم قبل و بعد از آن، نسبت ظاهر به باطن است؛ به همین ترتیب نسبت اعتباریات به حقایق هم، نسبت ظاهر به باطن خواهد بود. از نظر علامه طباطبایی (ره) محصور و محدودشدن انسان به معانی وهمی و پنداریِ ظاهر حیات دنیا همان گرفتارشدن وی در خدعۀ اعتباریات و غفلت از حقیقت باطنیِ واقعی آن‌ها خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Ontological Analysis of Allameh Tabatabai’s Constructional Perception Theory

نویسنده [English]

  • fatemeh solgi
university of qom
چکیده [English]

 Allameh Tabatabai’s constructional perception theory, as one of hisoutstanding thoughts,has oftenconsideredas an epistemological theory, so that it is merely studied and applied in this viewpoint. But comprehensive lookat theTabatabai’s literature, in order to find different usages of this theory, shows that it has boldontologicalaspect in Tabatabai’s thought. Inthisviewpoint, the world, as the material realm of reality, has a virtual construction of reality, so that it is betweentwo real worlds: the prior and posterior esoteric actual worlds. Just as therelationship between the material world and the two other prior and posterior real worlds is exoteric/esoteric relation, the relationship between the constructional realities and actual realities is exoteric/esoteric one.Tabatabai believes that human confining to imaginary concepts of material life is as same as falling in constructional realm and neglecting of their esoteric truth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Constructional perception
  • Ontology of constructional realm
  • Epistemology of constructional realm
  • Function of estimativefaculty
  • Tabatabai.  
قرآن کریم.##خمینى، روح‌الله (1388). آداب‌الصلاة. چاپ شانزدهم. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى (س).##داوری اردکانی، رضا (1363). «ملاحظاتی در باب ادراکات اعتباری». در دومین یادنامۀ علامه طباطبایى، (177-131). تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفۀ اسلامی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی.##ــــــــ (1366). دفاع از فلسفه. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.##سروش، عبدالکریم (1359). دانش و ارزش. تهران: انتشارات یاران.##ــــــــ (1366). تفرج صنع. تهران: انتشارات سروش.##طباطبایى، محمدحسین (1364). اصول فلسفه و روش رئالیسم. ج 2. تهران: صدرا.##ــــــــ (1371). المیزان فى تفسیر القرآن. قم: اسماعیلیان.##ــــــــ (1387). اصول فلسفۀ رئالیسم. قم: مؤسسۀ بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم).##ــــــــ (1388). بررسى‌هاى اسلامى. قم: مؤسسۀ بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم).##ــــــــ (1388). انسان از آغاز تا انجام. ترجمۀ صادق لاریجانی. قم: مؤسسۀ بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم).##ــــــــ (1428 الف). «رسالة الاعتبارات». مجموعة رسائل العلامه الطباطبایى. قم: نشر باقیات.##ــــــــ (1428 ب). «رسالة الانسان بعد الدنیا». الإنسان و العقیدة. قم: نشر باقیات.##ــــــــ (1428 ج). «رسالة الانسان فی الدنیا». الإنسان و العقیدة. قم: نشر باقیات.##ــــــــ (1428 د). «رسالة الانسان قبل الدنیا». الإنسان و العقیدة. قم: نشر باقیات.##ــــــــ (1428 هـ). «رسالة الترکیب». مجموعة رسائل العلامه الطباطبایى. قم: نشر باقیات.##ــــــــ (1428 و). «رسالة الولایة». الإنسان و العقیدة. قم: نشر باقیات.##ــــــــ (1428 ز)، «رسالة المنامات و النبوات». الإنسان و العقیدة. قم: نشر باقیات.##لاریجانی، صادق (1382). «ادراکات اعتباری». در (حسینی سیدحسن و قاسم‌پور حسن)، میزان حکمت؛ مجموعۀ سخنرانی‌ها و مقالات همایش ملی میزان حکمت، (316-301). تهران: سروش.##مصلح، علی‌اصغر (1392). ادراکات اعتباری علامه طباطبایی (ره) و فلسفۀ فرهنگ. تهران: روزگار نو.##مطهری، مرتضی (بی‌تا). مجموعۀ آثار. ج 13 (مقالات فلسفی ـ مسئلۀ شناخت ـ نقدی بر مارکسیسم) در نقدی بر مارکسیسم. تهران: انتشارات صدرا.##وارنوک، ج. (1368). فلسفۀ اخلاق در قرن حاضر. ترجمه و تعلیقات صادق لاریجانی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.