نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• سیداحمد عقیلی ¹
• کریم نجفی برزگر ²
• محمدرضا عامری برکی ³

¹ دانشیار گروه تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

² دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران.

³ استادیار رشته الهیات، گرایش فلسفه و کلام اسلامی. تهران، ایران.

چکیده

یکی از نکات مهم درحیات تاریخی حکمت صدرایی آن است که به لحاظ تاریخی مدت زمان بسیاری به طول انجامید تا این حکمت در حوزه­های علمی جایگاه خود را بازیابد و مورد قبول قرار گیرد. مسئله‌‌ای که ریشه در ماهیت این مکتب و تعارضات و فضای اجتماعی-تاریخی آن دارد و بررسی آن می‌‌تواند ضمن روشن شدن وجوه تاریک و ناشناخته حکمت صدرایی، تفاوت­ها و تقابلات آن را با سایر مکاتب بازنماید.
بر این اساس در این مقاله با روشی تاریخی تحلیلی با بررسی حیات تاریخی حکمت متعالیه پس از ملاصدرا تلاش می گردد به این سوال اصلی پاسخ داده شود که چرا حکمت متعالیه پس ملاصدرا با وفقه بسیار در فلسفه اسلامی رواج یافت و موانع این وقفه تاریخی چیست.
به طور کلی حیات تاریخی حکمت متعالیه با فراز و فرودهایی همراه بوده است به طوری که این مکتب در آغاز به دلایلی چندان رواج و رشدی نداشت، ولی پس از آن با توجه به ماهیت تلفیقی و ترکیبی خود توانست نظریات معارض زمانه را از وضعیت تقابل خارج نماید و به صورت گسترده رشد یابد. در این بستر مهم­ترین علل عدم رواج و وقفه تاریخی آن ریشه در نفوذ فلسفه سنتی و تسلط اندیشه اخباری‌‌گری و حدیث گرایی و تقابل و تعرضات حکمت متعالیه با مکتب فلسفی حکیم تبریزی دارد.

کلیدواژه‌ها

• حکمت متعالیه
• ملاصدرا
• حکیم تبریزی
• وقفه تاریخی

عنوان مقاله [English]

The Historical Life of Transcendental Wisdom after Mulla Sadra

نویسندگان [English]

• Seyed Ahmad Aghili ¹
• Karim Najafi Barzegar ²
• MohamadReza Ameri Baraki ³

¹ Associate Professor of History, University Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.

² Associate Professor of History, Payame Noor University, Tehran Branch, Tehran, Iran.

³ Assistant Professor of Islamic Philosophy and Theology, Payame Noor University, Tehran Branch, Tehran, Iran.

چکیده [English]

One of the most important points of the historical life of this school is that it historically takes a long time for Sadraei wisdom to retrieve its place to be accepted in seminaries. The issues which root in the nature of the school and social-historical conflicts and space, investigating the school can reflect its differences and contrasts compared with other schools. Accordingly, it is strived to answer the main question by historical-analytical method and by investigating the historical life of transcendental wisdom after Mullah Sadra, the question is: why the transcendental wisdom after Mullah Sadra was propagated in Islamic philosophy with long interruption and what the obstacles of historical interruption were.
Historical life of transcendental wisdom has been generally accompanied with ups and downs as this school wasn't prevalent and developed; however, it could eradicate the opposing views from contrast circumstance considering integrative and combinational nature and could develop extensively. The most important causes of its lack of prevalence and historical interruption are the influence of traditional philosophy and the thought dominance of Declarativeness (religious orders) and Hadith-oriented and the contrast and conflicts of transcendental wisdom with the sect of Hakim Tabrizi.

کلیدواژه‌ها [English]

• Transcendental Wisdom
• Mullah Sadra
• Hakim Tabrizi
• Historical Interruption