نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• باقر حسین لو ¹
• حامد ناجی اصفهانی ²

¹ مدرس دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید مدرس سنندج، سنندج، ایران.

² استادیار گروه فلسفۀ دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

اندیشه‌های فلسفی صدرالمتألهین شیرازی به‌عنوان یکی از فیلسوفان صاحب مکتب در حوزه‌های هستی‌شناسی، در طول زمان فراز و نشیب‌های فراوانی داشته است؛ به‌طوری که بیش‌تر تفکرات و اندیشه‌های فلسفی‌اش به‌تدریج بر اثر تکامل، دستخوش تغییر گشته و او با گذر و کنار گذاشتن نظریه‌ها و دیدگاه‌های پیشین خود، تئوری‌ها و نظریه‌های نوینی را جایگزین کرده است. بدین طریق، او فلسفه را به وادی و عرصه‌های جدید و تازه‌ای وارد نمود. این مقاله در صدد است با رصد سیر اندیشه‌های او در باب یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفی، یعنی ماهیت و کیفیت اعتباری بودن آن، آخرین دیدگاه او را در این‌باره تبیین کند. چالش و مشکل بسیار جدی‌ای که صدرا در این مورد با آن مواجه بوده، آن است که بالاخره تکلیف ماهیت چیست؟ آیا ماهیت در جهان خارج تحقق دارد یا نه؟ او در پاسخ به این مسئله، اعتباری بودن ماهیت را مطرح می‌کند و با گزاره‌های «ماهیت، بالعرض است»، «ماهیت، حدِ وجود است»، «ماهیت امری مجازی است» و «ماهیت امری تبعی و بالتبع است» به تبیین آن می‌پردازد. آنچه وی درصدد است در قالب این گزاره‌ها به‌عنوان نظر نهایی خود ابراز کند، این است: ماهیت به هیچ وجه تحقق خارجی ندارد و اینکه آن را امری اعتباری دانسته و با عبارات بالعرض، بالتبع، حد وجود یا المجاز بودن ماهیت در صدد تبیین آن است، تنها به دلیل ضیق واژه بوده وگرنه برای ماهیت تحقق خارجی قائل نیست.

کلیدواژه‌ها

• ماهیت
• اعتباریت
• مفهوم
• صدرا
• حد وجود
• مجازی

20.1001.1.23221992.1397.6.2.4.7

موضوعات

• فلسفه ملاصدرا

عنوان مقاله [English]

Mulla Sadra on the Essence and its Constructional Meaning

نویسندگان [English]

• bagar Hossinlo ¹
• Hamad Naji asfahani ²

¹ Lecturer in Farhangian University of Sanandaj, Sanandaj, Iran.

² Assistant Professor, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

چکیده [English]

Mulla Sadra’s philosophical ideas – as one of the pioneers in the field of ontology – have had many ups and downs over the time. So as more of his philosophical notions and ideas affected by evolution and have been changed. By passing by and putting aside his former theories and viewpoints, he has replaced them by new theories by means of which he has interned philosophy into new and modern valleys and arenas(areas). Having been observing Sadra’s though and ideas promenade on one of the most important philosophical problems – i.e.essence and its constructionalmeaning– this essay is trying to express Sadra’s last and latest viewpoint (lookouts) by consideration and inspection of his various comments in this field.The most challenging and very serious problem confronting Sadra in this case are these: finally what is the status of the essence? And is essencerealized in word outside or not? In reply to these questions, he presents the constructionalmeaning of essence and expresses that idea by means of these sentences: “the essence is accidental’, “the essence is the limit of the existence”, “the essence is virtual”, “the essence is dependent”. The matters Sadra wants to express as his final comment in the format of these propositions are these: a) essence has no external realization in anyway and b) having considered it as constructional matter  and having endeavored to express it with phrases such as “by accident”, “limit of existence”, virtuality of essence”– are due to the language restrictions. Otherwise, he does not desire to accent that the essence has external realization.

کلیدواژه‌ها [English]

• Essence
• Constructionality
• Concept
• Mulla Sadra
• Limit of Existence
• Virtual