نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه فلسفه دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
فلسفه، در تبیین اصول اعتقادى از جایگاه ویژه‌اى برخوردار است. از جمله اصول اعتقادى، اصل توحید است که در بخش الهیات بالمعنی‌الاخص مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. از میان معانى گوناگون توحید، آن‌چه که در آموزه‌هاى دینى روى آن بسیار تاکید شده و اساس دعوت پیامبران را تشکیل داده است، توحید ربوبى مى‌باشد. با این وجود، براهین فلسفی توحید ربوبی از سوی پژوهشگران به صورت منسجم و مستقل مورد تحلیل و بررسی قرار نگرفته و استدلالهای عقلی و فلسفی آن در قالب مجموعه‌ای مستقل گردآوری نگردیده است. ازاین‌رو در جستار حاضر، تلاش شده است با تکیه بر روش تحلیل فلسفی، که بر مبانی حکمت متعالیه استوار است، و با هدف بازخوانی دقیق دلایل توحید ربوبی و اعتبارسنجی برخی از دلایل، استدلالهای عقلی توحید ربوبی، مورد بازخوانی و تحلیل قرار گیرد. در پایان این نتیجه به دست آمده است که بر اساس اصل تعلقى بودن وجود معلول، که از مبانی حکمت متعالیه شمرده می‌شود، همه معلول‌ها، عین فقر و وابستگى به واجب الوجود بوده و هیچ‌گونه استقلالى ندارند، از اینرو خالقیت و ربوبیت حقیقى و استقلالى منحصر به خداوند متعال خواهد بود. همچنین برخی از براهین توحید ربوبی که بر اصول فلکیات قدیم، استوار شده است، مورد نقد قرار گرفته و در همین راستا، برای تصحیح برهان، حد وسط «وحدت نظام عالم» جایگزین حد وسط «وحدت عالم»، گردیده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Revising and Analyzing the Philosophical Arguments of Tawhid Rabbani by Relying on the Basics of Transcendent Philosophy
نویسنده [English]
- mohammadali vatandoost
Assistant Professor of Philosophy, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
The principle of monotheism in the knowledge of the word, which is responsible for proving, explaining and defending the principles of belief, has a special status as the fundamental principle. The importance of monotheism as an underlying principle is to a degree that is the basis of religious teachings. Among the various meanings of monotheism, what is emphasized in religious teachings and which is the basis of the invitation of the prophets is monotheism. In this article, the rational arguments of Muslim philosophies have been discussed and evaluated in the demonstration of monotheism.
The principle of monotheism in the knowledge of the word, which is responsible for proving, explaining and defending the principles of belief, has a special status as the fundamental principle. The importance of monotheism as an underlying principle is to a degree that is the basis of religious teachings. Among the various meanings of monotheism, what is emphasized in religious teachings and which is the basis of the invitation of the prophets is monotheism. In this article, the rational arguments of Muslim philosophies have been discussed and evaluated in the demonstration of monotheism.
کلیدواژه‌ها [English]
- Monotheism
- lordship
- monotheism of lordship
- unity of creativity
- philosophical reasons
)