نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه گلی فروشانی ¹
• سهراب حقیقت قره قشلاقی ²

¹ دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

² استادیار فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

چکیده

وجود و حضور دو اصل و مبنا در عرصه هستی­شناسی و معرفت­شناسی حکمت صدرایی است. ملاصدرا در بُعد هستی­شناسی بر اساس اصالت وجود، حقیقت وجود را موضوع فلسفه قرار می­دهد. گرچه وی در برخی مواضع مانند ابن­سینا از موجود بماهوموجود به عنوان موضوع فلسفه نام می­برد، اما در نهایت مسیر خود را جدا کرده و حقیقت وجود را به عنوان موضوع فلسفه برمی­گزیند. وی در اثبات موضوع فلسفه همچون فلاسفه پیشین، دو ملاک بداهت و کلیت را مد نظر داشته است. بداهت و کلیت وجود در فلسفه صدرا ناظر به حقیقتی است که عین خارجیت و مبدئیت اثر است، اما بداهت و کلیت موجود در فلسفه ابن­سینا ناظر به مفهومی است که با وسعت خود، تمامی موجودات عالم را به صورت تشکیک­وار در برمی­گیرد. موضوعیت حقیقت وجود در حکمت صدرایی و محوریت آن در مباحث و مسائل فلسفی مستلزم محوریت حضور در عرصه معرفت­شناسی این حکمت است؛ چرا که معرفت به حقیقت وجود جز از طریق فهم حضوری و شهودی امکان­پذیر نیست و آنچه از حقیقت وجود در محدوده ذهن و از طریق معرفت حصولی برای آدمی به دست می­آید، نمایی ضعیف از آن است. وجود مجلای حقیقت و حضور است و این تنیدگی وجود و حقیقت و حضور شاکله هستی­شناسی و معرفت­شناسی فلسفه ملاصدرا را تشکیل می­دهد.

کلیدواژه‌ها

• واژگان کلیدی: وجود
• حضور
• حقیقت
• معرفت
• شهود
• نفس

20.1001.1.23221992.1401.10.2.11.2

عنوان مقاله [English]

The Dialectic of Existence and Presence in the Field of Molla Sadra's Philosophy

نویسندگان [English]

• Fatemeh Goli foroushani ¹
• Sohrab Haghighat Ghareh Gheshlaghi ²

¹ Ph.D. Student in Islamic Philosophy and Theology, Shahid Madani University of Azarbayjan, Tabriz, Iran

² Assistant Professor of Islamic philosophy and Wisdom, Shahid Madani University of Azarbayjan, Tabriz, Iran

چکیده [English]

The existence and presence are two principles in the field of ontology and epistemology is the wisdom of Sadra. Mulla Sadra in the ontology dimension based on the originality of existence, considers the truth of existence as the subject of philosophy. Although he is called the existing as the subject of philosophy in some positions such as Avicenna, but he finally separates his path and chooses the truth of existence as the subject of philosophy. He considered two criterions of originality and generality in proving the subject of philosophy such as the previous philosophers. The originality and the generality of existence in Sadra's philosophy fits to the truth that is same as exteriority and the originality of the effect, but the originality and the generality of existence in Avicenna's philosophy points to a concept that contents all the creatures of the world by its extent with uncertainty. The theme of truth in the wisdom of Sadra and its main role in philosophical issues requires the presence as the main part in the field of epistemology of this wisdom. Because knowledge of existence is not possible except through presence and Visual knowledge and what is obtained from the truth in the mind and through adventitious knowledge is a weak view of it. The existence presents truth and presence and this coherence of existence and truth and presence is the main part of ontology and epistemology of Mulla Sadra's philosophy.

کلیدواژه‌ها [English]

• Key words: Existence
• Presence
• Ttruth
• Knowledge
• Intuition
• Soul