فلسفه ملاصدرا
رابطه امور متغیّر عالم با علم ثابت خداوند در حکمت متعالیه

فاطمه علیپور

دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 103-115

https://doi.org/10.30473/pms.2019.46561.1703

چکیده
  علم خداوند به عالم، عین ذات اوست و همانگونه که ذات الهی ثابت و لایتغیّر است، علم او نیز ثابت و لایتغیّر است، از سویی همواره شاهد تغییر مداوم در جهان متکثر مادی هستیم. مسأله این است که چگونه تغییر در امور جزئی و متکثر عالم موجب تغییر در صفت علم الهی و در نتیجه تغییر در ذات یگانه و ثابت خداوند نمی گردد؟ فلاسفه اسلامی علم خداوند را به گونه ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
تحقق نفس قبل از بدن در نظریه حدوث جسمانی

مهدی انشایی؛ محسن جوادی

دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 75-90

چکیده
  مقدمات یک تدقیق در نظریه «نفسِ جسمانیة الحدوث و روحانیة البقاء» و بستر فکری آن، ما را متوجهِ کینونتی از نفس می‌کند که به واسطه سبب، قبل از ابدان و با حفظ هویت و تکثر معلولی، تحقق دارد و در عین اشتمال بر مراتب پایین­تر، طوری از اطوار حقیقت نفس است. لحاظ این کینونت، در فهم نظریه، نقشی به‌سزا دارد، چه اینکه فهمی نو از «حدوث» ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
نقد و بررسی وحدت شخصی وجود بر اساس تقریر ملاصدرا

مریم آقامحمدرضا؛ سید مصطفی محقق داماد

دوره 5، شماره 1 ، آذر 1395، ، صفحه 113-128

چکیده
  ملاصدرا نظریة وحدت شخصی وجود را به‌عنوان راه حل نهایی خود در مسئلة ربط کثیر به واحد معرفی می‌کند. در این دیدگاه، تنها وجود حقیقی وجود حق تعالی است و باقی، ظهورات و نمودهای حق تعالی به‌شمار می‌آیند. اینجاست که اصل علیت از بین رفته و اصل تشّأن جای آن را می‌گیرد. در این دیدگاه علت و معلول به وجود و ظهور تبدیل می‌شود و همة کثرات به‌عنوان ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
علیّت تحلیلی و کاربردهای آن در حکمت متعالیه

سید مصطفی موسوی اعظم؛ حسن ابراهیمی؛ عبدالرسول کشفی

دوره 2، شماره 2 ، خرداد 1393، ، صفحه 107-121

چکیده
  در رویکرد مشهور، علیّت مستلزم کثرت وجودی، اعم از تباینی و تشکیکی، میان علّت و معلول است؛ با این حال، خودِ فلاسفه در مواضعی که کثرت وجودی برقرار نیست، علیّت را متحقّق دانسته‌اند. صدرا این قسم علیّت را به تحلیل عقلانی می‌داند و آگاهانه ملازمه‌ای بین «علیّت» و «کثرت وجودی» نمی‌یابد. تئوری علیّت تحلیلی مستلزم توسعة معنای ...  بیشتر