نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه عابدینی ¹
• علی ارشد ریاحی ²

¹ دانش‌آموخته دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² استاد گروه فلسفه و کلام، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

نحوه ترکیب ماده و صورت از مسائلی است که مورد اختلاف فلاسفه است. مشهور فلاسفه پیشین قائل به ترکیب انضمامی هستند. در این میان، سیدسند قائل به ترکیب اتحادی ماده و صورت شد و ملاصدرا نیز همین نظر را اختیار کرد. مباحث وی به جهت محتوا و عبارات بسیار شبیه به مباحث سیدسند است، لذا این نظریه قوت می‌یابد که ملاصدرا در پذیرفتن این نظریه مقلد صرف بوده است و هیچ نحو ابداعی نداشته است، اما نکته شایان توجه این است که با این حجم از تشابه در اصل نظریه، دلایل اثبات و پاسخ به شبهات، ملاصدرا نظریه خویش را غیر از نظریه سیدسند معرفی می‌کند. پس از بررسی نظریه و مبانی هر یک از دو فیلسوف موردنظر، این نتیجه به دست می‌آید که  صحت ترکیب اتحادی ماده و صورت بر اصولی چون اصالت وجود، تشکیک وجود و حرکت جوهری مبتنی است. صرف‌نظر از اصالت وجود که در مورد اعتقاد سیدسند به آن، اختلاف‌نظر است، سیدسند به تشکیک وجود و حرکت جوهری قائل نیست و بنابراین می­توان گفت: ملاصدرا با مبانی خویش تفسیر بدیعی از نظریه ترکیب اتحادی ماده و صورت ارائه داده است.

کلیدواژه‌ها

• واژگان کلیدی: ماده
• صورت
• ترکیب اتحادی
• ترکیب انضمامی
• سیدسند
• ملاصدرا

موضوعات

• حکمت متعالیه

عنوان مقاله [English]

The Union Composition of Matter and form View Point of Seyyed Sanad and Mulla Sadra and its Capability of Being Explained by Their Principles

نویسندگان [English]

• Fatemeh Abedini ¹
• Ali Arshad Riahi ²

¹ Ph.D. Studen in Transcendent Philosophy, University of Isfahan, Isfahan, Iran

² Professor at Department of Islamic Philosophy and Theology, University of Isfahan, Isfahan, Iran

چکیده [English]

The kind of combination of matter and form is one of the issues that philosophers dispute about it. Most of earlier philosophers believed in concrete composition. In the meanwhile, Seyyed Sanad believed in the union combination of matter and form, and Mulla Sadra took the same view. His arguments are very similar to those of Seyyed Sanad in terms of content and expressions, so this supposition is strengthened that Mulla Sadra merely accepted this theory and did not invent anything. But it is noteworthy that despite of this amount of similarity in the principle of the theory, the reasons for proving and answering the doubts, Mulla Sadra claims that his theory is other than the theory of Seyyed Sanad. After studying the theory and principles of each of those two philosophers, it is concluded that the correctness of the union combination of matter and form is based on principles such as the principality of existence, analogical gradation of existence and substantial motion. Irrespective of the principality of existence, about which Seyyed Sanad's belief is disputed, Seyyed Sanad definitely does not believe in the analogical gradation of existence and substantial movement. Therefore it can be said that Mulla Sadra has provided a novel interpretation of the theory of the union combination of matter and form with his principles.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Matter
• Form
• Union Composition
• Concrete Composition
• Seyed Sanad
• Mulla Sadra