فلسفه ملاصدرا
تطورحکمت نبوی از سهروردی تا ملاصدرا

طاهره کمالی زاده

دوره 12، 1 (پاییز و زمستان 1402) ، بهمن 1402، ، صفحه 159-172

https://doi.org/10.30473/pms.2023.68942.2039

چکیده
  از ویژگی­های دور دوم تاریخ فلسفۀ اسلامی که با ظهور حکمت اشراق سهروردی آغاز و با حکمت متعالیۀ ملاصدرا استمرار یافت، ادغام فلسفه اسلامی با عرفان وحدت شهود ایرانی و عرفان وحدت وجود ابن عربی است. سهروردی به قصد تجدید حیات حکمت حقیقی و با انتقاد از حکمت مشاء نشان داد که واژۀ فلسفه مترادف با فلسفۀ مشائی مرسوم و منحصر به اندیشه‌های ارسطویی ...  بیشتر

مبانی فلسفی صدرالمتألهین در مواجهه با تناقض‌باوری در وحدت وجود

غلامعلی هاشمی فر؛ مهدی عظیمی

دوره 11، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 55-66

https://doi.org/10.30473/pms.2023.10212

چکیده
  تلاش صدرالمتألهین برای ایجاد آشتی میان فلسفه و عرفان، وی را با دشواری‌هایی مواجه کرده است که برخی از آنها توسط خود وی مورد توجه قرار گرفته و برخی را می‌توان با توجه به مذاق و مبانی وی کنکاش کرد. یکی از این دشواری‌ها عبارت است از انطباق تجربه عارفانه وحدت وجود با قاعده تناقض. این ادراک حضوری که یگانگی مخلوقات با خالق و در عین حال دوئیت ...  بیشتر

تأثیر مبانی وجودشناسی ابن عربی در شکل‌گیری آموزه‌ تجسم اعمال

مهدی صفایی اصل؛ صدرالدین طاهری موسوی

دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 131-143

چکیده
  «تجسم اعمال» یا همان رابطه تکوینی اعمال و اعتقادات انسان با لذات و آلام اخروی، یکی از مهم‌ترین و پیچیده­ترین مسائل در باب معاد است. عرفا پیش از فلاسفه به این مسئله اشاره کرده و زوایای آن را بر اساس شهود و نقل، تبیین کرده­اند. در این مقاله تلاش می‌شود مبانی وجودشناختی ابن‌عربی که در تجسم اعمال نقش مستقیم یا حتی غیرمستقیم دارند، ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
بود و نمود؛ تحلیل دیدگاه ملاصدرا دربارۀ وحدت وجود

سید علیرضا دانا؛ محسن جوادی

دوره 7، شماره 1 ، آذر 1397، ، صفحه 57-70

https://doi.org/10.30473/pms.2018.5011

چکیده
  حقیقت وجود مهم‌ترین مسئلۀ محوری در حوزۀ فلسفه و عرفان اسلامی به‌شمار می­رود و اندیشمندان این دو حوزه، دیدگاه­های متفاوتی دربارۀ وحدت یا کثرت وجود ارائه نموده‌اند. گرچه خاستگاه وحدت وجود را باید عرفان دانست لکن به‌دلیل تناسب با موضوع فلسفه، این مسئله به قلمرو حکمت نیز وارد شده و بر فضای تفکر فلسفی تأثیر گذاشته است. صدرالمتألهین ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
بررسی نقد سیدعبدالأعلی سبزواری بر مبانی توحید در حکمت متعالیه

مصطفی مومنی؛ مهدی افچنگی

دوره 5، شماره 2 ، خرداد 1396، ، صفحه 11-23

چکیده
  فلسفه اسلامی، با صدر المتألهین شیرازی (ره) در نتیجه قول به اشتراک معنوی وجود، تشکیک و اصالت آن و تحت تأثیر اندیشه عرفا، با تفسیری از توحید آشنا شد که از آن به بعد نظر غالب حکما در این بحث گردید. این نظریه همان وحدت وجود است که صدرالمتألهین، با تبیین آن بر اساس مبانی فلسفه خویش، آن ‌را به عنوان ناب-ترین نظریه توحید به فلسفه اسلامی عرضه ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
نقد و بررسی وحدت شخصی وجود بر اساس تقریر ملاصدرا

مریم آقامحمدرضا؛ سید مصطفی محقق داماد

دوره 5، شماره 1 ، آذر 1395، ، صفحه 113-128

چکیده
  ملاصدرا نظریة وحدت شخصی وجود را به‌عنوان راه حل نهایی خود در مسئلة ربط کثیر به واحد معرفی می‌کند. در این دیدگاه، تنها وجود حقیقی وجود حق تعالی است و باقی، ظهورات و نمودهای حق تعالی به‌شمار می‌آیند. اینجاست که اصل علیت از بین رفته و اصل تشّأن جای آن را می‌گیرد. در این دیدگاه علت و معلول به وجود و ظهور تبدیل می‌شود و همة کثرات به‌عنوان ...  بیشتر

فلسفه ملاصدرا
بررسی اصالت وجود صدرایی در حکمت سینوی

مرتضی عرفانی

دوره 4، شماره 2 ، خرداد 1395، ، صفحه 115-127

چکیده
  اصالت وجود صدرایی دو معنی دارد که هر دو قابل انتساب به صدراست. در معنای اول ماهیت برخلاف وجود در خارج هیچ تحققی ندارد و فقط اعتبار ذهن است، اما در معنای دوم به‌تبع وجود در خارج تحقق دارد. اصالت وجود به معنای اول را به هیچ وجه نمی‌توان به ابن‌سینا نسبت داد، زیرا وی معتقد به تحقق ماهیت است  و آن را امری صرفاً ذهنی نمی‌داند. اصالت وجود ...  بیشتر